Trong tên miền (domain name) thì 2 ký tự cuối sau dấu chấm thể hiện tên quốc gia quản lý tên miền đó. Thí dụ: tên miền tuoitre.vn, vnexpress.vn thì .vn cho biết tên miền này do Việt Nam quản lý. 2 ký tự xác định tên miền quốc gia này được gọi là Tên miền quốc gia cấp cao nhất (Country code top-level domain, viết tắt ccTLD), được dùng hoặc dự trữ cho 1 quốc gia hoặc 1 lãnh thổ phụ thuộc.
Việc tạo ra và ủy quyền cho các tên miền quốc gia được Tổ chức cấp phát số hiệu Internet (Internet Assigned Numbers Authority, IANA) thực hiện. IANA xem xét và quy đinh tên cho từng quốc gia/lãnh thổ thường là theo 2 chữ cái trong tên quốc gia/lãnh thổ đó, bảo đảm không trùng nhau. Thí dụ: Việt Nam là .vn, Venezuela là .ve, Virgin Islands (thuộc Mỹ) là .vi.
Đảo quốc Antiguilla. Photographer: cdwheatley/E+/Getty Images. Ảnh trích từ Bloomberg
Trong số các quốc gia/vùng lãnh thổ được quy định tên miền có đảo quốc Anguilla thuộc Anh, nằm ở vùng biển Caribbean. Đây là một lãnh thổ nhỏ xíu, có diện tích 91 km² (bằng 1/3 diện tích thành phố Biên Hòa) và dân số 15.899 người (tương đương dân số phường Hiệp Hòa - tức Cù lao Phố, Biên Hòa). IANA ban cho nó tên miền là .ai (dựa theo tên Anguilla).
Chả ai quan tâm đến tên miền này, và người dân Anguilla - những người đủ tư cách để đăng ký tên miền .ai - thì chẳng có mấy mống (dân số toàn lãnh thổ chưa tới 20.000 người mà!).
Thế rồi một ngày kia ChatGPT và trí tuệ nhân tạo nổi đình nổi đám. Trí tuệ nhân tạo là Artificial Intelligence, viết tắt là AI. Hai chữ AI bây giờ là chữ trên cửa miệng mọi người. Các công ty - nhất là công ty công nghệ - đều muốn tên miền, tức tên website của mình có phần đuôi là .ai cho nó hoành tráng. Muốn có thì phải làm sao? Phải mua từ nơi sở hữu nó chớ sao, và nơi đó chính là Anguilla.
Hàng loạt ông lớn công nghệ đã mua tên miền .ai từ Anguilla, như Google mua Google.ai, Facebook mua Facebook.ai, Microsoft mua Microsoft.ai, Elon Musk thì mua X.ai, Stability.ai,.. và vô số công ty công nghệ khác.
Vince Cate, người quản lý việc đăng ký tên miền của Anguilla, ước lượng rằng phí đăng ký tên miền .ai sẽ lên tới 30 triệu USD trong năm 2023. Xin lưu ý rằng khi cấp phát tên miền thì đơn vị sở tại không hề tốn kém chi phí gì cả (chỉ cho cái tên thôi mà), như vậy với một lãnh thổ bé tí như Antiguilla thì số thu 30 triệu USD/năm là quá lớn!
Biểu đồ cho thấy doanh thu từ việc đăng ký tên miền .ai của Anguilla bắt đầu tăng nhanh từ 2021, 2022 khi AI được quan tâm và tăng vọt năm 2023 khi có sự ra đời của ChatGPT. Nguồn: Vince Cate, trích từ Bloomberg.
Công ty khởi nghiệp Character.AI, được thành lập năm 2021, với chức năng cho phép người dùng tạo chatbot tùy chỉnh của riêng mình, là công ty công nghệ đầu tiên đã chớp lấy tên miền .ai vào tháng 9/2022. Tuyệt hơn nữa, địa chỉ trang web giống hệt tên công ty: Character.ai. Người đồng sáng lập và Chủ tịch Daniel De Freitas cho biết việc sử dụng tên miền .ai “là sự lựa chọn đương nhiên” đối với công ty.
Vincent Cate thì nói: “Tôi nghĩ chúng ta đang ở những ngày đầu của trí tuệ nhân tạo, vì vậy tôi nghĩ chúng ta vẫn đang ở những ngày đầu của tên miền .ai”.
Tui thấy Anguilla bán tên miền .ai thấy mà ham, nên tui dò thử trong các tên miền quốc gia còn cái tên nào hay hay không để mình... đầu cơ. Và tui tìm thấy tên miền của Đảo quốc Vincent (tên đầy đủ là Saint Vincent and the Grenadines). Tên miền của đảo quốc Vincent là .vc (vi-xi). Ai thích đăng ký không?