Lạc vào tiên cảnh

Lâu nay khi nói đến làng cổ Việt Nam người ta thường nhắc đến ba ngôi làng cổ đẹp nhất, là di tích quốc gia, được Tổng cục Du lịch Việt Nam cùng Tổ chức Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) lựa chọn để đầu tư phát triển mô hình du lịch nông thôn, đó là làng cổ Đường Lâm ở Hà Nội (được công nhận di tích quốc gia năm 2006), làng cổ Phước Tích ở Huế (di tích quốc gia năm 2009)và làng cổ Đông Hòa Hiệp ở Cái Bè (di tích quốc gia năm 2017).

Lâu nay tui cũng biết 3 ngôi làng cổ nổi tiếng như vậy. Thế rồi không định trước, tui có dịp ghé thăm làng cổ Lộc Yên ở Quảng Nam, một ngôi làng tuyệt đẹp và biết thêm rằng đây là một trong bốn ngôi làng cổ đẹp nhất Việt Nam.

Làng cổ Lộc Yên nhìn từ trên cao. Ảnh: VnExpress

Google Bard nay đã liên kết với Gmail, Google Maps và nhiều ứng dụng khác

 

Một trong những lợi ích lớn nhất khi trải nghiệm AI tạo sinh của Bard là nó có khả năng “đo ni đóng giày” từng phản hồi một cách chính xác theo những gì bạn cần. Ví dụ, bạn có thể yêu cầu Bard lập một bản kế hoạch cho chuyến du lịch cùng bạn bè, tạo danh sách mua sắm trực tuyến, hoặc giúp giải thích một chủ đề khoa học cho con bạn. Bard hiện đang ngày càng trở nên hoàn thiện hơn trong việc tùy biến các phản hồi nhằm giúp bạn có thể dễ dàng biến ý tưởng của mình thành hiện thực.

Chúng tôi hiện đang triển khai phiên bản Bard tối ưu nhất từ trước đến nay. Khả năng truy cập vào các tính năng ngôn ngữ tiếng Anh sẵn có đang được chúng tôi mở rộng sang nhiều ngôn ngữ và quốc gia khác. Bard hiện đã tích hợp với các ứng dụng và dịch vụ của Google để tạo ra những phản hồi hữu ích hơn, đồng thời nó cũng cải thiện tính năng “Google it” với việc cho phép bạn kiểm tra lại các câu trả lời.

Hiếu Liêm, nơi bình yên chim hót

Hiếu Liêm (Bắc Tân Uyên, Bình Dương) ngày xưa gần như vùng trung tâm của Chiến khu Đ. Căn cứ Khu ủy Miền Đông Nam Bộ đặt tại đây. Rừng rậm hoang vu là điều kiện lý tưởng để đặt căn cứ kháng chiến.

Gần nửa thế kỷ qua đi, đặc điểm đất rừng hoang vu không còn phục vụ cho chiến tranh nữa mà là cho những mục đích khác.

Cách đây khoảng 10 năm, một số nông dân miền Tây đến Hiếu Liêm và phát hiện khí hậu, thổ nhưỡng nơi đây rất phù hợp cho việc trồng cam, quít, bưởi... Thế là từ đó người dân Hiếu Liêm nói riêng và huyện Bắc Tân Uyên nói chung bắt đầu trồng các loại cây ăn trái có múi thay cho những rẫy mía, rẫy khoai mì kém hiệu quả kinh tế.

Hiếu Liêm! Ðâу núi rừng chiến khu!

Hiếu Liêm ngày xưa là rừng rậm hoang vu, là chiến khu Đ, là nơi hiểm nguy rình rập. Gần hơn, Hiếu Liêm là lâm trường. Nơi đây ẩn chứa nhiều câu chuyện huyền hoặc, khiến cho người ta bỗng liên tưởng tới bài hát Bắc Sơn của Văn Cao - trong đó Bắc Sơn thay bằng Hiếu Liêm.

Hiếu Liêm! Ɲơi đó sa trường xưa

Hiếu Liêm! Ðâу núi rừng chiến khu!

Hiếu Liêm ở đâu, Đồng Nai phải không? Đúng! 

Sao nghe nói Hiếu Liêm ở Bình Dương mà? Đúng luôn!

Sao kỳ vậy? Ba phải quá vậy trời!

Tượng Phật Thích Ca ở chùa Xá Lợi

Chùa Xá Lợi ở TPHCM là một ngôi chùa nổi tiếng, gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử, là một danh lam thắng cảnh. Trọng tâm của chùa là ngôi chánh điện, và trọng tâm của ngôi chánh điện tất nhiên là tượng Phật Thích Ca được thờ nơi ấy. Điều hãnh diện cho người dân Biên Hòa là bức tượng này do một nghệ nhân lỗi lạc của Biên Hòa tạo tác: Điêu khắc gia Lê văn Mậu. Thầy Lê văn Mậu lúc đó là hiệu trưởng trường Mỹ nghệ Biên Hòa (nay là trường Cao đẳng Mỹ thuật Trang trí Đồng Nai).

Chùa Xá Lợi hiện nay, tọa lạc tại góc đường Bà Huyện Thanh Quan và Sư Thiện Chiếu, Quận 3

Ai mua tên miền .AI không?

Trong tên miền (domain name) thì 2 ký tự cuối sau dấu chấm thể hiện tên quốc gia quản lý tên miền đó. Thí dụ: tên miền tuoitre.vn, vnexpress.vn thì .vn cho biết tên miền này do Việt Nam quản lý. 2 ký tự xác định tên miền quốc gia này được gọi là Tên miền quốc gia cấp cao nhất (Country code top-level domain, viết tắt ccTLD), được dùng hoặc dự trữ cho 1 quốc gia hoặc 1 lãnh thổ phụ thuộc.

Việc tạo ra và ủy quyền cho các tên miền quốc gia được Tổ chức cấp phát số hiệu Internet (Internet Assigned Numbers Authority, IANA) thực hiện. IANA xem xét và quy đinh tên cho từng quốc gia/lãnh thổ thường là theo 2 chữ cái trong tên quốc gia/lãnh thổ đó, bảo đảm không trùng nhau. Thí dụ: Việt Nam là .vn, Venezuela là .ve, Virgin Islands (thuộc Mỹ) là .vi.

Đảo quốc Antiguilla. Photographer: cdwheatley/E+/Getty Images. Ảnh trích từ Bloomberg

Trong số các quốc gia/vùng lãnh thổ được quy định tên miền có đảo quốc Anguilla thuộc Anh, nằm ở vùng biển Caribbean. Đây là một lãnh thổ nhỏ xíu, có diện tích 91 km² (bằng 1/3 diện tích thành phố Biên Hòa) và dân số 15.899 người (tương đương dân số phường Hiệp Hòa - tức Cù lao Phố, Biên Hòa). IANA ban cho nó tên miền là .ai (dựa theo tên Anguilla).

Chả ai quan tâm đến tên miền này, và người dân Anguilla - những người đủ tư cách để đăng ký tên miền .ai - thì chẳng có mấy mống (dân số toàn lãnh thổ chưa tới 20.000 người mà!).

Thế rồi một ngày kia ChatGPT và trí tuệ nhân tạo nổi đình nổi đám. Trí tuệ nhân tạo là Artificial Intelligence, viết tắt là AI. Hai chữ AI bây giờ là chữ trên cửa miệng mọi người. Các công ty - nhất là công ty công nghệ - đều muốn tên miền, tức tên website của mình có phần đuôi là .ai cho nó hoành tráng. Muốn có thì phải làm sao? Phải mua từ nơi sở hữu nó chớ sao, và nơi đó chính là Anguilla.

Hàng loạt ông lớn công nghệ đã mua tên miền .ai từ Anguilla, như Google mua Google.ai, Facebook mua Facebook.ai, Microsoft mua Microsoft.ai, Elon Musk thì mua X.ai, Stability.ai,.. và vô số công ty công nghệ khác.

Vince Cate, người quản lý việc đăng ký tên miền của Anguilla, ước lượng rằng phí đăng ký tên miền .ai sẽ lên tới 30 triệu USD trong năm 2023. Xin lưu ý rằng khi cấp phát tên miền thì đơn vị sở tại không hề tốn kém chi phí gì cả (chỉ cho cái tên thôi mà), như vậy với một lãnh thổ bé tí như Antiguilla thì số thu 30 triệu USD/năm là quá lớn!

Biểu đồ cho thấy doanh thu từ việc đăng ký tên miền .ai của Anguilla bắt đầu tăng nhanh từ 2021, 2022 khi AI được quan tâm và tăng vọt năm 2023 khi có sự ra đời của ChatGPT. Nguồn: Vince Cate, trích từ Bloomberg.

Công ty khởi nghiệp Character.AI, được thành lập năm 2021, với chức năng cho phép người dùng tạo chatbot tùy chỉnh của riêng mình, là công ty công nghệ đầu tiên đã chớp lấy tên miền .ai vào tháng 9/2022. Tuyệt hơn nữa, địa chỉ trang web giống hệt tên công ty: Character.ai. Người đồng sáng lập và Chủ tịch Daniel De Freitas cho biết việc sử dụng tên miền .ai “là sự lựa chọn đương nhiên” đối với công ty.

Vincent Cate thì nói: “Tôi nghĩ chúng ta đang ở những ngày đầu của trí tuệ nhân tạo, vì vậy tôi nghĩ chúng ta vẫn đang ở những ngày đầu của tên miền .ai”.

Tui thấy Anguilla bán tên miền .ai thấy mà ham, nên tui dò thử trong các tên miền quốc gia còn cái tên nào hay hay không để mình... đầu cơ. Và tui tìm thấy tên miền của Đảo quốc Vincent (tên đầy đủ là Saint Vincent and the Grenadines). Tên miền của đảo quốc Vincent là .vc (vi-xi). Ai thích đăng ký không?

Phạm Hoài Nhân

Nhà thờ giáo xứ Thượng Phúc

Giáo xứ Thượng Phúc thuộc giáo hạt Lạc An, giáo phận Phú Cường. Nhà thờ Thượng Phúc tọa lạc tại ấp 3, xã Lạc An, huyện Bắc Tân Uyên, tỉnh Bình Dương.

Giáo xứ Thượng Phúc. Ảnh: Phạm Hoài Nhân, 2023

Như hầu hết các giáo xứ khác ở Lạc An, giáo xứ Thượng Phúc được hình thành bởi những giáo dân di cư từ Bắc vào năm 1954. Tiền thân của giáo xứ Thượng Phúc ở Lạc An là giáo xứ Thượng Phúc ở xã Thụy Sơn, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.

Vào đến Lạc An năm 1954, khi đó nơi đây là vùng đất hoang vu, người dân phải chống chọi với bệnh sốt rét hoành hành và cả thú dữ như cọp beo. Đến tháng 2/1955, ngôi nhà thờ Thượng Phúc được dựng lên bằng tranh tre, vách lá.

Nhà thờ giáo xứ Lực Điền ở Lạc An

Lạc An là nơi định cư của đồng bào miền Bắc di cư vào Nam năm 1954, chủ yếu từ tỉnh Thái Bình và Hưng Yên. Kéo theo đó là những giáo xứ được hình thành, những nhà thờ được xây dựng. Trong chuyến du hành về Lạc An, ta cùng ghé thăm một trong những nhà thờ như thế, có cái tên nghe rất là... nông dân: Nhà thờ giáo xứ Lực Điền.

Tên Lực Điền được lấy theo tên của giáo xứ tiền thân, là xứ Lực Điền thuộc giáo phận Thái Bình, tổng giáo phận Hà Nội. Ngoài ra, giáo xứ Lực Điền còn được hình thành từ 3 giáo họ, giáo xứ khác cũng đếu từ giáo phận Thái Bình.