Núi ở An Giang - Năm non bảy núi

Xưa kia, khi nghe câu Năm non bảy núi tui cứ nghĩ đó là một câu thành ngữ, tựa như Ba chìm bảy nổi hay Trăm suối ngàn đèo, nghĩa là những con số 5, 7 chẳng phải số lượng gì cụ thể mà chỉ nhằm diễn tả nhiều núi non thôi. Sau này, cùng với Bảy núi đúng là 7 núi, tui mới biết Năm non quả thiệt là 5 non.

Bảy núi chính là Thất Sơn ở An Giang, trong đó núi Cấm là đầu lĩnh. Còn năm non là năm cái chỏm cao của núi Cấm mà dân địa phương gọi là vồ.

Núi Cấm nhìn từ cáp treo. Ảnh: Phạm Hoài Nhân

Núi ở An Giang - Bảy Núi là bảy núi nào?

Trước khi tìm hiểu Bảy Núi là 7 núi nào, ta hãy cùng tìm hiểu tình trạng núi non ở An Giang nghen. Tui đọc dùm các bạn trong Địa chí An Giang (2013) như vầy nè.

Đồi núi ở An Giang

Đồi núi ở An Giang gồm nhiều đỉnh có hình dạng, độ cao và độ dốc khác nhau, phân bố theo vành đai cánh cung kéo dài gần 100 km; khởi đầu từ xã Phú Hữu, huyện An Phú, qua xã Vĩnh Tế, phường Núi Sam, thị xã Châu Đốc, bao trùm lên gần hết diện tích hai huyện Tịnh Biên và Tri Tôn, về tận xã Vọng Thê, thị trấn Óc Eo và Vọng Đông rồi dừng lại ở thị trấn Núi Sập của huyện Thoại Sơn.

Núi Cấm. Ảnh: Phạm Hoài Nhân

... và cái kết bất ngờ!

Chắc là ngày nào bạn cũng có dịp đọc trên mạng tít bài có dạng: Gì gì đó và cái kết hay nhấn mạnh hơn: Chi chi đó và cái kết bất ngờ, hoặc Bất ngờ với cái kết...

Chắc các bạn cũng biết đây là một thủ pháp đặt tít để câu view. Nói nào ngay, hồi mới có ít người sử dụng nó cũng có phần tác dụng, nhưng giờ đây người ta xài nhiều quá đâm ra nhàm tới... mắc ói! Để xác định độ nhàm của nó, bạn hãy thử lên Google search cụm từ "và cái kết" coi. 530 triệu kết quả! Nếu thêm từ bất ngờ nữa (và cái kết bất ngờ) thì số kết quả có khiêm tốn hơn một chút, nhưng cũng đến 110 triệu!

Núi ở An Giang - Sao lại là 7 núi?

Nói đến núi ở miền Tây Nam bộ là người ta nghĩ ngay đến núi ở An Giang. Nói đến núi ở An Giang người ta nghĩ ngay đến Thất Sơn, hay Bảy Núi.

Từ đỉnh Núi Cấm nhìn xuống dưới. Ảnh: Bùi Thụy Đào Nguyên trên Wikipedia

Từ xưa đến nay, vùng Thất Sơn - hay Bảy Núi - được hiểu là vùng đồi núi thuộc hai huyện Tri Tôn và Tịnh Biên của tỉnh An Giang. Thật ra trong lịch sử đã từng có một huyện mang tên Bảy Núi ở An Giang. Chuyện như sau:

Núi ở đồng bằng - Thất Sơn mầu nhiệm

Nói đến núi ở An Giang ắt hẳn phải nói đến Thất Sơn. Đó là cụm núi chính, quan trọng nhất của An Giang - hoặc có thể nói: Thất Sơn chính là tên gọi chung tất cả vùng núi của An Giang.

Toàn cảnh Khu Du lịch Núi Cấm. Núi Cấm là ngọn núi cao nhất An Giang và là núi quan trọng nhất trong Thất Sơn.

Quyển biên khảo đầu tiên về Thất Sơn có lẽ là Thất Sơn mầu nhiệm của học giả Nguyễn văn Hầu, xuất bản năm 1955. Trong sách này ông đề cao vai trò của Thất Sơn, đặc biệt là khía cạnh linh thiêng, huyền bí, một vùng đất địa linh sinh nhân kiệt. Đến 3/4 nội dung sách là nói về Các bậc siêu phàm ở Thất Sơn.

Núi ở đồng bằng - Kiên Giang

Nói đến du lịch miền Tây Nam bộ là người ta nghĩ đến sông nước, đồng bằng, không ai nghĩ đến núi non. Đúng vậy thiệt, hầu như toàn bộ diện tích 13 tỉnh đồng bằng sông Cửu Long đều là đồng bằng, sông ngòi. Thế nhưng cá biệt có 2 tỉnh ở miền Tây Nam bộ vẫn có núi, đó là An Giang và Kiên Giang.

Núi ở An Giang là cả một câu chuyện phong phú, ly kỳ và huyền bí nữa, ta để dành nói sau. Bữa nay nói chuyện núi ở Kiên Giang nghe.

Núi ở Kiên Giang chủ yếu không phải ở... Kiên Giang đất liền, mà ở đảo Phú Quốc. Thật ra, xét về địa hình thì Phú Quốc không phải đồng bằng, nhưng về hành chánh thì huyện đảo này thuộc tỉnh Kiên Giang, mà Kiên Giang lại thuộc về đồng bằng sông Cửu Long nên ta kể tên Phú Quốc vào đồng bằng vậy. Truyền thuyết nói rằng hòn đảo này có 99 ngọn núi, tuy nhiên chưa có bản liệt kê tên tuổi nào của 99 ngọn núi này hết. Vụ này giống như Thất Sơn ở An Giang, tức 7 núi, mà cho đến giờ vẫn chưa thống nhất được đó là 7 núi nào. Dù không xác định chính xác là bao nhiêu ngọn núi, nhưng chắc chắn là nhiều, hàng trăm ngọn.

Một ngọn núi ở Phú Quốc

Test không cần ngoáy mũi

À, trước khi tìm hiểu về cách xét nghiệm không cần ngoáy mũi xin bạn chịu khó đọc phần đầu bài viết này để tui giới thiệu một chút nhe.

Chùa Tổ Đỉa

Ở ấp 4, xã Tân Định, huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương có một ngôi chùa mà người dân vẫn quen gọi là chùa Tổ Đỉa.

Đỉa - dấu hỏi - là con đỉa rồi, còn tổ là gì? Cái tổ hay ông tổ?

Dù là nghĩa nào cũng hơi kỳ kỳ. Chẳng lẽ ngôi chùa này là cái tổ của bầy đỉa hay đây là nơi thờ ông tổ của loài đỉa?

Không, không phải nghĩa nào trong 2 nghĩa đó hết.

Quang cảnh chùa Tổ Đỉa trước năm 2000. Ảnh: Võ văn Tường

Yêu bằng tình loài người

Có một bài hát gắn với kỷ niệm sâu sắc trong đời tui từ hơn 40 năm qua - và chắc là cũng quen thuộc với rất nhiều người - nhưng tui không biết tác giả, không biết xuất xứ, thậm chí không biết tựa luôn! Bài hát bắt đầu bằng những câu như thế này:

Gần nhau, trao cho nhau yêu thương tình loài người
Gần nhau, trao cho nhau tin yêu đừng gian dối

Sau này, khi Internet phát triển, tui tìm hiểu và được biết bài hát có tựa đề là Yêu bằng tình loài người. Hỏi bạn bè trên Facebook về xuất xứ của bài hát thì có người nói đó là nhạc công giáo, có người nói là nhạc du ca, có người trả lời chung chung rằng đó là ca khúc sinh hoạt tập thể... Không ai biết tác giả bài hát cả, mọi người ngầm hiểu rằng đã là một bài hát tập thể thì... không cần biết tác giả. Trên các trang phổ biến nhạc như YouTube, nhaccuatui... cũng không ghi tên tác giả, hoặc ghi là... Kitô hữu.

Thiền sư Đại Điên

Hồi còn nhỏ, thỉnh thoảng tui có đọc mấy tập truyện tranh về Tế Điên hòa thượng, - một ông hòa thượng ăn thịt, uống rượu say bét nhèm, nửa điên nửa tỉnh nhưng phép thuật kinh hồn - tui cứ nghĩ đây là một nhân vật tưởng tượng được viết ra cho con nít (như tui) đọc. Sau này tui mới biết đó là một nhân vật có thiệt, được người đời sau thêu dệt nhiều chi tiết huyền hoặc.

Nhiều năm sau này, tìm hiểu các tích truyện Việt Nam, tui phát hiện ở nước Việt xưa cũng có một vị sư tên Đại Điên. Đại Điên không nổi tiếng như Tế Điên hòa thượng và cũng không tài phép như ông ta, nhưng cũng có pháp thuật cao cường. Câu chuyện về nhà sư Đại Điên có liên quan đến một vị sư lừng lẫy trong lịch sử nước nhà, đã từng được phong làm quốc sư thời nhà Lý, đó là Từ Đạo Hạnh - thế danh là Từ Lộ. Nói cho đầy đủ, đây là câu chuyện về bộ ba Đại Điên - Từ Vinh - Từ Lộ, trong đó Từ Vinh là thân phụ của Từ Lộ.

Chùa Thầy Hà Nội. nơi tu hành của Thiền sư Từ Đạo Hạnh,

Nguyễn Bá Trác - Một blogger du lịch bậc thầy!

Bạn nghe tên Nguyễn Bá Trác quen quen hả? Cứ như là Nguyễn Bá Trác nổi tiếng với bản dịch bài Hồ trường vậy á.

Thì đúng rồi, ổng chớ ai!

Bỏ qua tiểu sử cần nhiều điều bàn luận và cả cái chết uẩn ức của Nguyễn Bá Trác, bữa nay tui chỉ muốn nói về điều khiến tui gọi ông là một blogger bậc thầy, dù rằng vào thời của ông người ta chưa biết blog là cái gì.

Cách đây hơn 100 năm đã có một blogger Việt Nam du lịch Nhật Bản và viết blog hết xẩy!

Search On 2021 - Cách Trí tuệ nhân tạo khiến thông tin trở nên hữu ích hơn

Tiếp theo sau bài viết giới thiệu về MUM của phó chủ tịch Google Tìm kiếm Pandu Nayak, hôm 30/9 tại sự kiện trực tuyến Search On của Google, phó chủ tịch cấp cao Prabhakar Raghavan đã trình bày thêm về những ứng dụng của MUM trong Tìm kiếm.

Tui xin đăng lại nguyên văn bài viết rất thú vị của ông để mọi người tham khảo, bản dịch tiếng Việt của chính Google.

Phạm Hoài Nhân

Cách Trí tuệ nhân tạo khiến thông tin trở nên hữu ích hơn

Tác giả: Prabhakar Raghavan, 

Phó chủ tịch cấp cao tại Google

Ngày nay, mọi người có thể truy cập nhiều thông tin hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử loài người. Và những tiến bộ trong trí tuệ nhân tạo sẽ thay đổi hoàn toàn cách chúng ta sử dụng thông tin đó, với khả năng khám phá những hiểu biết mới có thể giúp chúng ta cả trong cuộc sống hàng ngày và trong những cách chúng ta có thể đối phó với những thách thức toàn cầu phức tạp.

Đi máy bay... một trăm năm trước

Kể từ khi có vé máy bay giá rẻ, số người có dịp đi máy bay ở nước ta đã tăng lên rất nhiều nhưng chắc là số người cả đời chưa bao giờ đi máy bay cũng không phải ít. Trước đây nữa, đi máy bay được coi là phương tiện di chuyển chỉ dành riêng cho giới quý tộc, giàu sang.

Vậy... 100 năm trước thì sao? Chắc chắn là hồi đó hầu hết mọi người đều chỉ có thể thấy máy bay chớ không hề biết cái cảm giác ngồi trong máy bay bay giữa chín tầng mây nó ra làm sao.

Thật thú vị, năm 1919 (cách đây 102 năm) trên Nam Phong tạp chí, ông Phan Tất Tạo - một trong những phi công đầu tiên của Việt Nam - đã đăng bài Đi tàu bay để tả cho đồng bào mình nghe cái cảm giác đi máy bay nó ra làm sao. Ta cùng đọc lại bài này để coi cái cảm giác ấy của 100 năm trước có gì khác không nhé.

Những thông tin ít ỏi về ông Phan Tất Tạo còn sót lại cho biết: Phan Tất Tạo thuộc lớp phi công đầu tiên của Việt Nam được huấn luyện tại Pháp, cùng thời với Đỗ Hữu Vị (con trai Tổng đốc Phương). Ông sinh ngày 15/03/1882 tại Sơn Tây (Bắc Kỳ). Ông tình nguyện gia nhập đội ngũ phi công quân sự ngày 24/4/1915 thuộc Trung đoàn 1. Ngày 19/10/1915 ông là phi công thử nghiệm cho loại máy bay Caudron, một phát minh mới của ngành hàng không Pháp lúc bấy giờ.

Hình ảnh trong bài viết được tui sưu tầm và thêm vào cho nó... màu mè một chút!

Phạm Hoài Nhân

ĐI TÀU BAY

PHAN TẤT TẠO

Bản quán mới tiếp được bài sau này của ông đội tàu bay (sergent aviateur) PHAN TẤT TẠO mới ở bên Pháp về, hiện tòng sự ở sở Tàu bay Đông Dương. Bài này là bài tả thực, kể cái cảm giác vừa sợ vừa vui, vừa lo, vừa mừng, vừa bàng hoàng bối rối, vừa khoan khoái nhẹ nhàng của người mới đi tàu bay lần thứ nhất, thật là một lối văn chương lạ của một tay nhà nghề giỏi, xin giới thiệu cho các bạn đọc báo. Ông Phan có hứa sẽ soạn mấy bài nữa về lịch sử và máy móc của tàu bay, bản báo sẽ lần lượt đăng dần.

PH.Q.

Chiếc máy bay Caudron G.3 của Pháp được sử dụng trong Chiến tranh Thế giới thứ I, có lẽ phi công Phan Tất Tạo đã từng lái loại máy bay này khi làm việc tại Pháp. Ảnh: Wikipedia

Nhờ ơn từ khi Quan Toàn quyền Albert Sarraut cai trị và khai sáng cõi Đông Dương, nhiều các ông bà người Nam ta đã trông thấy tàu bay, bay lượn ở trên thanh không các xứ ta. Thường có nhiều người hỏi chẳng biết những người ngồi ở trong tàu bay đi ở trên cao thì thấy những sự gì? Nhân cũng biết cầm máy tàu bay được ít nhiều, vậy tôi xin nhờ báo Nam Phong để mời các ông bà cùng với tôi bay bổng một vài phút đồng hồ.

Ai nấy cũng biết rằng càng lên cao bao nhiêu, càng rét bấy nhiêu, càng đi nhanh bao nhiêu, gió thổi vào mặt bấy nhiêu. Vậy trước khi lên tàu xin các ông bà đội mũ (casque pour aviateur), đeo kính, quàng khăn cổ, mặc quần áo dạ hay quần áo lông, đi bít tất tay, đi giầy da hay ủng mà trong có lông. Sắm sửa xong, xin mời vào ngồi trong tàu và xin các ông bà nhớ quấn vào mình cái thắt lưng treo ở chỗ ngồi để cho tàu giữ chặt lấy thân thể.

Ở trên trời xanh tốt, gió thổi hiu hiu, xin các ông bà ngồi cho ngay và vững để cho tôi cho quay máy (moteur) chạy. Máy chạy thì cánh quạt (hélice) quay ngay, rồi tàu bắt đầu chạy ở trên mặt đất độ hai trăm thước. Mới đi tàu lần này là lần thứ nhất, mà còn đi ở dưới đất, lúc này là các ông bà chỉ thấy gió thổi vào mặt rất mạnh, tàu đi rất nhanh cho đến nỗi trông xuống không nhìn rõ một cây cỏ, trông hai bên tả hữu thấy cây cối cùng nhà cửa tựa hồ như chạy đến hai bên mình rất mau. Vốn xưa nay chưa đi thứ xe chi, thứ tàu gì nhanh như thế, hóa ra trong người thấy hơi khó chịu, sự thở hơi khó một chút, song cố gượng rồi cũng quen dần, coi như thường.

Đỗ Hữu Vị - người được coi là phi công đầu tiên của Việt Nam - trên máy bay Caudron G.3

Đi được một hồi - trong mình thấy đã dễ chịu và đã hơi quen gió, bỗng thấy như có người nâng lên trên cao rồi thân thể lại nôn nao khó chịu như trước, như có ý muốn vươn dài ra để lên cho chóng. Lúc đó là tàu bổng lên đó.

Khi còn đang lên thì ít người dám trông xuống vì rằng đi chưa quen và sợ rơi xuống đất. Tuy rằng lúc đó còn lo sợ, song chắc rằng các ông bà đã thấy trong người khoan khoái dần lên, như nhẹ nhàng mát mẻ...

Bấy giờ trông đồng hồ thì tàu đã lên được hơn một nghìn thước, vậy xin vặn máy cho tàu đi ngang để các ông bà vững lòng và trông xuống dưới đất cho rõ. Lúc này tuy rằng tàu đã đi ngang rồi như lần thứ nhất cũng có nhiều ông bà chưa dám trông xuống ngay. Chỉ thử hơi liếc mắt xuống một tí, song thấy gió thổi vào mặt như táp, lại vội vàng cúi đầu vào đàng sau mui tàu ngay. Nhìn thử một đội lần rồi đánh bạo mới nhìn thẳng xuống cõi trần, thấy chỗ thì xanh, chỗ thì trắng, chỗ thì đỏ, chẳng thiếu thứ mùi gì; mà nhà cửa cây cối, vườn ruộng, sông núi nhỏ hơn trước nhiều (ở trên cao một nghìn thước thì thấy nhà, cây, vân vân, nhỏ đi độ mất một nửa). Xem ra tựa hồ như đất chạy chứ không phải là tàu bay ở trên.

Đương khi các ông bà còn đang ngắm phong cảnh, nhìn chỗ này, nhận chỗ kia; bỗng thấy tàu chềnh bên này, rồi lại chềnh bên kia như là cái chi thật mạnh mà kéo hai bên tàu một cách rất dữ dội và rất nhanh. Lúc bấy giờ có lẽ nhiều ông bà giật mình và lo, rồi vội vàng nắm chặt lấy hai bên tàu? Tưởng rằng dễ tàu sắp đổ? Tàu mà bị chềnh đi thế là tại đi vào chỗ gió thổi cuộn. Sự đó không hiểm nghèo gì vì là trong tàu đã có máy vặn cho tàu lại đi bằng phẳng ngay được.

Cũng có lúc đang đi thấy tàu, hoặc nhẩy thẳng ngay lên độ một trăm thước, hoặc thụt ngay xuống độ một trăm thước thì lại thêm bối rối lo sợ hơn sự tàu nghiêng lệch, vì là tưởng rằng tàu lộn nhào hay là ngả nghiêng ra mà có thể nguy! Nhưng mà được may rằng tàu nhẩy lên hay thụt xuống nhanh như chớp mắt, mà khi đã lên hay xuống rồi thì tàu lại đi ngang ngay như cũ. Tàu đi phải những lúc như vậy là tại đi vào chỗ gió thổi xoáy lên hay xoáy xuống.

Tuy rằng trên trời rộng mênh mông thế mà nhiều khi đi gặp một đám mây mù mà không thể nào tránh được. Phải chịu liều đi vào trong đó đến bao giờ hết mây thì thôi! Tàu bay ở trong mây bị mây cán không thể đi nhanh như trước được. Cái cánh quạt quay tan mây ra xung quanh làm thành ra khói mù cho đến nỗi các ông bà ngồi trong tàu chỉ hơi trông thấy trắng mờ mờ thôi. Mây chạm vào cánh tàu kêu sồn sột nghe như tiếng sỏi ở trên cao đổ xuống một miếng vải căng vậy. Bay ở trong mây rất là phiền vì không biết tàu mình bay ở chỗ nào, xứ nào? Đi tàu bay phải nhiều khi nghiêng lệch, lên cao xuống thấp thế mà các ông bà không chóng mặt váng đầu, không say sóng, như khi trèo lên một cái nhà cao, hay như khi đi tàu ở ngoài biển có sóng gió! Được như thế bởi vì một là: khi bay thì tàu với quả đất lìa hẳn nhau; hai là hễ khi nào chênh lệch thì tôi vặn máy cho tàu bằng phẳng lại ngay; hóa ra những sự nghiêng lệch không kịp làm cho các ông bà ngồi trong tàu say được. Chỉ có khi nào mà phải đi lúc gió to quá mà đi hai ba giờ đồng hồ thì mới váng vất say một chút mà thôi.

Từ nẫy đến giờ tàu đi vào phải những nơi gió sóng không được yên, may bây giờ được lúc này tàu đi bằng phẳng mà lại qua một cái tỉnh lỵ, xin các ông bà nhìn xuống đất để xem ra làm sao? Hẳn các ông bà thấy các lâu đài cao đẹp, các phố phường ngang dọc, các nóc nhà đen đỏ, các hồ xanh biếc, các vườn xanh rì, các xe lửa, xe điện, xe hơi cùng xe ngựa chạy nhanh tăm tắp tới chỗ nọ, nơi kia; các người ta kẻ đi chơi thong thả, kẻ vội đi nhanh, xem ra đều là nhỏ cả chẳng khác gì một bản đồ mà ở trong có múa rối.

Khi bay trên một cánh đồng thì thấy cỏ cây xanh rì, chỗ này mấy cái nhà, chỗ kia mấy cây cao chót vót; một vài cái lạch nước con con chảy vào các vườn ruộng; thỉnh thoảng thấy năm ba người be bé đi thăm đồng. Còn như đất thì thấy chỗ nào cũng bằng nhau cả chỉ trừ ra những gò đống nào cao lắm thì mới có thể phân biệt được.

Khi đi trên núi các đỉnh đá xanh lỗ chỗ, thường ở xung qua quanh hay có một vài đám mây trắng ám, trên các đám mây đó cũng có nhiều đỉnh nhỏ khác chẳng khác gì một đám núi con vậy. Có nhiều lúc mây bốc khói lên, trông xuống như núi cháy, nhất là khi có mặt trời chiếu vào trông lại càng rực rỡ lắm.

Khi đi qua sông, nếu mà có đi thấp thì mới thấy nước chảy, không thì chỉ thấy một dòng nước nhỏ con con, lóng lánh mà chỗ nọ thẳng chỗ kia cong queo, hình như một con rắn bạc nằm phơi nắng ở bên cây cỏ.

Bây giờ các ông bà đã đi qua tỉnh, qua đồng, qua núi, qua sông chắc là các ông bà tin tàu bay được nhiều phần mà trong bụng chỉ mong làm sao cho máy cứ bền vững mà đi được rõ lâu để xem mãi những phong cảnh ấy. Còn bao nhiêu sự lo nghĩ ở dưới trần ai thì quên sạch. Chỉ trừ ra những lúc nào có sự khó khăn hiểm nghèo thì người ngồi trong tàu bay mới nghĩ đến các việc ở dưới đất.

Đi từ nãy đến giờ cũng đã lâu vả chăng tàu cũng đi gần đến chỗ đất đậu, tôi xin phép các ông bà cho hãm máy để xuống. Máy chạy từ từ (ralenti) rồi tàu chúc đầu xuống, lúc đó các ông bà ngã gục về đàng trước mà nghe máy chạy rất êm không có những tiếng vù vù nữa. Trong mình lại bàng hoàng hơn lúc lên, lại thêm gió thổi vào mặt mạnh hơn lúc đi ngang. Trông xuống đất thấy nhà cửa cây cối lại dần dần lớn như cũ; thấy một sự rất hãi là tựa hồ như đất chạy đâm vào tàu mình rất nhanh. Tưởng rằng có lẽ tàu đâm vào đất ngay chắc? Bỗng một chớp mắt đã thấy tàu ngẩng đầu lên mà hai cái bánh xe tàu đã chạy ở dưới đất độ một trăm thước, rồi tàu đứng lại; lúc đó mới tỉnh ra rằng mình đã xuống đến đất rồi! Khi các ông bà bước chân xuống đất thì chắc hẳn mơ mơ màng màng vừa mừng vừa lo...

Hà Nội 15 Avril 1919

P.T.T.

Nam Phong tạp chí, số 22, tháng Tư 1919

MUM: Một cột mốc mới của trí tuệ nhân tạo để hiểu thông tin

Có thể nhiều người trong chúng ta nghĩ rằng giờ đây Google Tìm kiếm đã quá thông minh để giải quyết mọi câu hỏi mà người dùng đưa ra. Nhưng không! Pandu Nayak, phó chủ tịch Google Tìm kiếm, cho biết rằng còn vô số thách thức mà ông và các cộng sự đang cố gắng giải quyết để Google Tìm kiếm hoạt động tốt hơn cho mọi người.

Trong bài viết sau đây, Nayak chia sẻ cách Google giải quyết một vấn đề mà nhiều người trong chúng ta có thể gặp phải: phải nhập nhiều truy vấn và thực hiện nhiều tìm kiếm mới nhận được câu trả lời cần thiết.

Đội đá vá trời

Đất nước ta có khá nhiều tảng đá khổng lồ đứng chênh vênh như sắp rớt, tạo dáng vẻ ly kỳ cho người đứng kế nó. Quen thuộc và nổi tiếng nhất có lẽ là Đá Ba Chồng ở Định Quán (Đồng Nai), bởi vì nó nằm ven quốc lộ 20 trên đường đi Đà Lạt. Tuy nhiên, vì khối đá quá to và mọi người ít có dịp tiếp cận gần nên không có ảnh tạo dáng chung với đá.

Đá Ba Chồng, Định Quán

Google Châu Á Thái Bình Dương tròn 20 năm: 10 khoảnh khắc đáng tự hào

Tháng 9 năm nay, Google kỷ niệm tròn 20 năm thành lập văn phòng đầu tiên tại châu Á. Nhân dịp này, ông Scott Beaumont, chủ tịch Google Châu Á Thái Bình Dương đã điểm lại 10 sự kiện quan trọng nhất, đáng tự hào nhất tại đây trong 20 năm qua. Điều thú vị là trong 10 sự kiện ấy có một sự kiện cũng là niềm tự hào của Việt Nam mà nhắc tới là bạn sẽ nhớ ngay!

Dưới đây là tóm lược bài viết của Scott Beaumont. Nếu muốn lướt nhanh, bạn có thể đọc ngay đến khoảnh khắc thứ 5, là một sự kiện mà chắc chắn bạn đã rất quan tâm; và sự kiện thứ 6 là sự kiện liên quan đến Việt Nam đã từng khiến chúng ta hãnh diện.

Google kỷ niệm 20 năm ở Châu Á - Thái Bình Dương

Các vị La Hán chùa Tây Phương

Bài thơ Các vị La Hán chùa Tây Phương của Huy Cận được nhiều người biết, đã được đưa vào sách giáo khoa Văn học 12 từ 1990 đến 2006.Tất nhiên học trò bình thơ phải khen hay. Tui không dám nói bài thơ này không hay, nhưng ở góc độ cá nhân, tui chả thích nó tí nào. Cái không thích lớn nhất là việc nhà thơ lấy cặp mắt xã hội chủ nghĩa để nhìn những bức tượng của các vị thánh trong Phật giáo, và áp đặt tư tưởng xã hội chủ nghĩa vào đó.

Đôi khi tui cũng lấy vài câu trong bài thơ để minh họa cho một ý tưởng nào đó, vì thấy nó hợp với tình huống đang viết, dù chẳng ăn nhập với ý tưởng chung của bài thơ. Chẳng hạn như:

Một câu hỏi lớn không lời đáp

Nên đến bây giờ mặt vẫn chau

Điều tui tò mò là: Mặt mũi các vị La Hán ấy như thế nào khiến ông Huy Cận ổng ngắm nghía rồi làm ra bài thơ như vậy? và Chùa Tây Phương ở đâu, mà nghe cứ như là... Tây Phương cực lạc?

Từ Năm Căn nhớ về... Cư xá 60 căn

Trước đây, đường bộ Việt Nam chỉ tới Năm Căn là hết. Nơi đây là vị trí hợp lưu của sông Cửa Lớn, là điểm giao thương thuận lợi, nên dần dần phát triển thành phố chợ bên sông.

Tượng đài Phan Ngọc Hiển ở Năm Căn

Người ta giải thích xuất xứ tên gọi Năm Căn như sau: Cách đây hơn 2 thế kỷ có một người Hoa tên Chệt Hột đến đây dựng lên 5 căn trại đáy, phía trên bờ thì làm rẫy (trại đáy là khu trại nơi dân chài phơi lưới và đóng đáy). Công việc làm ăn rất phát đạt do nguồn cá tôm dồi dào và chưa có người khai thác. Thấy có nhiều hoa lợi nên những người Hoa Kiều và người Việt cũng đến đây làm ăn sinh sống, lần hồi trở nên đông đúc. Vì có vị trí thuận lợi về đường sông nên ghe xuồng thường qua lại chỗ này, và người ta căn cứ vào dấu hiệu là dãy trại đáy 5 căn xuất hiện đầu tiên để gọi tên, lâu ngày thành địa danh Năm Căn.

Dùng AI để nhái kiểu chữ viết tay

Khi muốn nhái kiểu chữ viết tay của ai đó thì điều trước tiên là bạn phải có bản chữ viết của người đó, càng nhiều chữ càng tốt để làm mẫu bắt chước cho giống. Dĩ nhiên là viết có giống hay không còn tùy thuộc vào tay nghề của người bắt chước, mà thường là... không giống.

Trong lãnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) ngưới ta đã nghiên cứu nhiều về vấn đề này. Nếu có trong tay một lá thư, một văn bản viết tay của X với đầy đủ hoặc gần đủ bảng mẫu tự, máy tính có thể học được cách X viết từng chữ cái như thế nào. Và như vậy thông qua AI máy tính có thể tạo ra một lá thư, một văn bản với nét chữ của X nhưng... nội dung tùy ý, bằng cách ghép các chữ cái mà nó đã học được!

Facebook vừa giới thiệu một công nghệ tạo ra kiểu chữ chỉ dựa vào một bức ảnh

Sử dụng Google Maps trong thời đại dịch

Đọc tiêu đề trên có người sẽ lắc đầu, nói: Thời Covid mọi người phải thực hiện giãn cách xã hội, ai ở đâu ở yên đó, không được đi đâu thì cần gì đến Google Maps để chỉ đường? Ý, vẫn cần Google Maps dù không được đi đâu chớ!

Bị buộc ở nhà, lên mạng tìm hiểu cách nấu ăn

Khi giãn cách xã hội được áp dụng trên diện rộng, ai ở đâu ở yên đó, chuyện ăn uống hàng ngày cũng trở thành bài toán khó khi mọi hàng quán đều đóng cửa. Gần đây các dịch vụ ăn uống bán đem về nhà cũng cấm luôn. Đã vậy nhiều người phải nghỉ làm việc, ở nhà suốt. Tình thế đó khiến người từ xưa giờ không quen nấu ăn bây giờ lên mạng tìm hiểu cách chế biến thức ăn để tự phục vụ; người xưa nay thích nấu ăn mà không có thời giờ bây giờ tranh thủ tìm hiểu thêm nhiều cách nấu ăn để thỏa mãn sở thích. Kết quả: số lượt tìm kiếm về các nội dung liên quan đến nấu ăn trên Google tăng vọt.

Góc nhìn: Đối phó thông tin sai lệch trên YouTube

Bài viết của Neal Mohan, Giám đốc sản phẩm, YouTube. 

Đăng trên Google blog ngày 26/8/2021

Không chỉ là nội dung chúng tôi gỡ xuống, mà là cách chúng tôi xử lý tất cả những nội dung đang để lại trên YouTube sẽ mang lại cho chúng tôi con đường phát triển tốt nhất.

Thông tin sai lệch đã chuyển từ kênh bên lề sang kênh chính thống. Không chỉ xoay quanh các vấn đề bạo lực, thông tin sai lệch giờ đây đã tràn lan trong mọi ngóc ngách của xã hội, cộng đồng với tốc độ chóng mặt. Dường như không có chủ đề nào “miễn nhiễm” với thông tin sai lệch. Chúng tôi thường xuyên gặp phải thông tin sai lệch giữa những tin nóng. Sau khi những sự kiện thảm khốc như tấn công bạo lực nổ ra, nhiều giả thuyết về tất cả mọi thứ mọc lên từng giây, từ danh tính của kẻ tấn công cho đến động cơ. Trong những thời điểm như vậy, những gì xảy ra trên thế giới cũng sẽ xuất hiện tương tự trên YouTube. Chúng tôi phản ánh hiện thực, nhưng chúng tôi biết mình cũng có thể định hình nó. Và đó là lý do vì sao nỗ lực ngăn chặn sự tràn lan thông tin sai lệch lại là một trong những cam kết sâu sắc nhất của chúng tôi.

Bình Dương, có mấy Bình Dương?

1.

Có lần tui ra Qui Nhơn, buổi tối ngồi uống cà phê với mấy anh bạn. Mấy ảnh nói với nhau:

• Sáng mai tui có việc phải đi Bình Dương.
• Lâu mau? Chừng nào về?
• Làm việc trong buổi sáng thôi, trưa về.

Tui nghĩ thầm trong bụng: Từ Bình Định đi Bình Dương bằng xe cũng phải hơn 12 tiếng, muốn sáng mai tới đó thì giờ này phải đi rồi. Bằng không thì phải đi máy bay. Mà chuyện gì quan trọng, cấp bách đến nỗi phải bay đi Bình Dương gấp rồi trưa bay về vậy ta?

Hóa ra hổng phải vậy! Bình Dương là tên một thị trấn thuộc huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định, chỉ cách Qui Nhơn có 68 km thôi. Đi về trong buổi sáng là hoàn toàn ok!

Đài tưởng niệm liệt sĩ ở Bình Dương, Phù Mỹ. Ảnh: Huyện đoàn Phù Mỹ.

Sài Gòn mưa bay, thôi thế cũng đành...

Khi xa Sài Gòn là một ca khúc của Lê Uyên Phương nói về niềm khắc khoải thương nhớ Sài Gòn. Hầu hết mọi người - nhất là những người Việt xa xứ - đều nghĩ rằng bài hát được sáng tác sau năm 1975, khi tác giả đã sang Mỹ - để nói hộ tấm lòng thương nhớ Sài Gòn của mình. Mới đây, bài hát được khơi gợi lại, và người ta ngỡ như nó mới được viết ra để tiếc nhớ Sài Gòn thuở nào, giờ đang vắng vẻ buồn thiu giữa cơn đại dịch - nhất là đang giới nghiêm từ 6 giờ chiều:

Sài Gòn bây giờ ai khóc thương ai

Sài Gòn giới nghiêm che kín đêm dài

Sài Gòn khói bay, Sài Gòn nắng đổ

Sài Gòn có còn bước chiều bơ vơ

Ca khúc Một bàn tay của Phạm Duy

Nội dung này trích từ tập sách Vang vọng một thời của Phạm Duy, viết về một số ca khúc nổi tiếng của ông. Tập sách được ông hoàn thành vào mùa hè 2012, lúc ông đã 91 tuổi, và chỉ vài tháng sau ông ra đi vĩnh viễn (tháng 1/2013). Vì vậy, có một chút xíu ghi chép sai sót về thời gian, xin được mạn phép sửa lại (thông tin chỉnh sửa dựa theo tư liệu khác của chính Phạm Duy)

Một bàn tay và Những bàn chân

Một sự trùng hợp ngẫu nhiên, năm 1959, khi tui ra đời thì Phạm Duy sáng tác bài Một bàn tay:

Bàn tay đưa anh ra khỏi lòng người

Một đêm kêu lên hơi thở tuyệt vời

Đến năm 1961, khi tui biết đi vững rồi thì Phạm Duy viết tiếp bài Những bàn chân:

Những bàn chân, trên ruộng cằn

Dưới nắng hè lửa thiêu đất khan

Vắng tanh như chùa Bà Đanh

1. Hồi xưa ấy, lúc đầu tui đọc được thông tin là chùa Bà Đanh ở Hà Nội. Số 199 đường Thụy Khuê, gần Hồ Tây. Thế rồi có dịp cùng bạn bè ngồi chơi bên bờ Hồ Tây, tui tranh thủ thả bộ qua phố Thụy Khuê để coi vắng như chùa Bà Đanh là sao.

Trái với hình dung của tui, chùa Bà Đanh đâu có vắng. Nói cho chính xác là không vắng mà cũng không đông (thử nghĩ coi, ở ngay trung tâm quận Tây Hồ mà vắng gì nổi!), không có gì nổi bật và cũng hơi khó tìm vì nằm sâu trong hẻm. Tên chùa cũng không phải Bà Đanh, mà là Châu Lâm - hoặc Phúc Châu.

Lối vào chùa Châu Lâm. Ảnh: ZingNews

Thưởng thức Thế vận hội Tokyo 2020 cùng Google và YouTube như thế nào?

Sau đây là 6 phương thức mà Google sẽ hỗ trợ bạn cập nhật các hoạt động từ Thế vận hội Tokyo 2020:

1. Cập nhật tin tức nhanh chóng với Google Tìm kiếm

Ẩn Lan ơi! Nàng là ai?

Em trong Gọi em là đóa hoa sầu đã được chàng thư sinh trong bài hát gọi tên tha thiết:

Ẩn Lan ơi! Ơi mái tóc thề!

Ẩn Lan ơi! Ơi mái tóc thề!

và nhớ nhung vời vợi

Ẩn Lan ơi, em dỗi em hờn.

Ẩn Lan ơi, như những cơn buồn

Ẩn Lan là ai? Trong giai điệu miên man của bài hát, nét hư ảo của lời thơ, ta mơ màng không biết nàng là thực hay mộng mà lờ lững khói sương...

Ngày xưa áo nhuộm hoàng hôn (Ảnh: antiMEDIA.wordpress.com)

Gọi em là đóa hoa sầu

Ghi chú: Đây là bài giới thiệu của Phạm Duy trong tập sách Vang vọng một thời của ông. Bài cảm nhận của nhà thơ Nguyên Sa cũng trích từ đó. Tui thích nên đăng lại cho mọi người cùng đọc khi nghe nhạc.

Gọi Em Là Đóa Hoa Sầu

Sau khi đã theo Phạm Thiên Thư đưa em tìm động hoa vàng, tôi lại cùng anh gọi em là đóa hoa sầu... Gọi Em Là Đóa Hoa Sầu là những câu thơ của thi sĩ Phạm Thiên Thư, cho rằng dù sao đi nữa thì cuộc đời này rất là đáng sống trong cái mênh mang bao la của phù vân hư ảo. Hành âm nghe rất âu yếm và nhẹ nhàng, hợp với không khí nồng nàn và an ủi của bài ca. Dù ta thấy được sự phù vân của cuộc đời nhưng ta vẫn thấy được cái nồng nàn của tình yêu... Ẩn Lan ơi, cuộc đời thật là buồn nhưng đó là nỗi buồn thơm lâu... Vì thế mà anh gọi em sầu là Đóa Hoa Sầu.

Rừng chiều, sữa chảy vi vu...

Miền Nam có nhiều bài hát nhắc về thời điểm chia đôi đất nước 20/7/1954 và đặc biệt là nói về dòng người di cư sau Hiệp định Genève, thí dụ như Khúc hát ân tình của Xuân Tiên (Người từ là từ phương Bắc - Đã qua dòng sông, sông dài...) hay Tiếng hò miền Nam của Phạm Duy (Nghe chăng tiếng hò dân ta - Tiếng lòng di cư vẫy vùng theo gió...).

Cùng nghe lại bài Tiếng hò miền Nam qua giọng ca Hương Lan nhen.

Ngày emoji thế giới

17 tháng 7 hàng năm là Ngày Biểu tượng cảm xúc thế giới (World Emoji Day). Nhân ngày này, các nền tảng mạng xã hội thường đưa ra những cải tiến mới về emoji để phục vụ người dùng.

Facebook giới thiệu Soundmojis trên Messenger

Mỗi ngày, mọi người gửi hơn 2,4 tỷ tin nhắn bằng emoji (biểu tượng cảm xúc) trên Messenger. Nhờ emoji các cuộc trò chuyện trên Messenger thêm màu sắc và sự sống động , nó cũng giúp mọi người nói những điều không thể diễn tả bằng từ ngữ. Bây giờ, hãy tưởng tượng nếu emoji của bạn có thể nói chuyện - chúng sẽ tạo ra âm thanh gì? Với tính năng mới nhất của Messenger: Soundmojis, các cuộc trò chuyện của bạn sẽ trở nên sống động hơn rất nhiều!

Soundmojis cho phép bạn gửi các đoạn âm thanh ngắn trong cuộc trò chuyện trên Messenger. Từ tiếng vỗ tay, tiếng dế  kêu, tiếng trống hay tiếng cười ác độc, đến các đoạn âm thanh của các nghệ sĩ như Rebecca Black, các chương trình truyền hình và phim như F9 của Universal Pictures , NBC và Brooklyn Nine-Nine của Universal Television, v.v...

Năm 1665, bị cách ly vì bệnh dịch, Newton đã làm gì?

Khi Đại Dịch Hạch xảy ra năm 1665 tại London, nhà bác học Isaac Newton mới bước vào tuổi đôi mươi và đang là sinh viên của Trinity College thuộc đại học Cambridge. Để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh dịch, ông phải nghỉ học, sống cách ly trong một nông trại cách Cambridge gần 100 km. Chính tại đây và trong thời gian này, ông đã khởi đầu một số công trình nghiên cứu mà theo đánh giá của các nhà chuyên môn là “làm thay đổi thế giới”.

Đại dịch hạch ở London năm 1665 – 1666

Tranh miêu tả đại dịch 1665 – 1666 ở London

Dữ liệu lớn giúp dự báo tình hình kiểm soát dịch bệnh

Theo dự báo của nhóm nghiên cứu Đại học Fullbright, đến đầu tháng 8, TP.HCM sẽ chỉ còn rải rác vài ca mắc COVID-19/ngày và dịch sẽ kết thúc vào cuối tháng 8-2021. Nghiên cứu của nhóm sử dụng dữ liệu đầu vào là số ca bệnh theo ngày dịch tễ; hệ số lây nhiễm cơ bản-R0; tham số về các biện pháp can thiệp (giãn cách xã hội từ báo cáo Google Mobility, khả năng truy vết, lây trong khu cách ly từ phân tích các vụ dịch trước). Trong các dữ liệu đầu vào có báo cáo giãn cách xã hội từ Google Mobility. Báo cáo Google Mobility là gì? 

Ca khúc "Về Đồng Nai"

Ca khúc Về Đồng Nai được nhạc sĩ Xuân Hồng sáng tác năm 1984 và trong nhiều năm từ giữa thập niên 1980 được phát thường xuyên trên đài phát thanh Đồng Nai (hồi đó chưa có truyền hình Đồng Nai, và nghe hát chủ yếu qua loa phường). Thường xuyên đến mức tưởng như nhạc hiệu của đài. 

Khách quan mà nói, đây chưa phải là một ca khúc xuất sắc của nhạc sĩ Xuân Hồng, nhưng được nghe thường xuyên và lời ca êm dịu, tha thiết nên tui vẫn nhớ hoài và ghi lại kỷ niệm một thời.

Xáng là gì?

Trước khi người Pháp đến Việt Nam, người Việt ở Nam bộ đã di chuyển trên sông rạch và làm ruộng ở những vùng sông rạch này rồi. Khi người Pháp đến, họ thấy sông rạch tự nhiên (và một số kinh đào như kinh Vĩnh Tế, kinh Thoại Hà...) là chưa đủ. Họ cho đào kinh thêm ở những nơi có thể làm ruộng được, tạo đường giao thông chuyên chở, rút bớt nước lụt, rút bớt phèn. Khác với những con kinh do người Việt đào trước đó chủ yếu bằng thủ công, những con kinh do người Pháp đào sử dụng phương tiện cơ giới.

Những chiếc máy đào kinh, vét mương rạch này được gọi là xáng. Những con kinh đào bằng xáng được gọi là kinh xáng.

Kinh Xáng Xà No. Ảnh: Lý Anh Lam

Vàm Xáng là gì?

Câu ca dao "Cái Răng, Ba Láng, Vàm Xáng, Phong Điền" dễ làm những người không phải dân Cần Thơ nghĩ rằng đây là 4 địa điểm khác nhau . Thiệt ra, đây là 4 địa danh nhưng chỉ có 2 địa điểm thôi. Bởi vì Ba Láng thuộc Cái Răng còn Vàm Xáng thuộc Phong Điền. Câu ca dao trên nếu diễn giải dài hơn một chút cho rõ nghĩa thì sẽ là "Cái Răng có Ba Láng, Vàm Xáng ở Phong Điền".

Cái Răng là quận nội đô, Phong Điền là huyện ven đô của thành phố Cần Thơ.

Ba Láng là phường thuộc quận Cái Răng, phía Tây của phường này giáp huyện Phong Điền.

Cổng chào phường Ba Láng, TP. Cần Thơ

Cái Răng, Ba Láng, Vàm Xáng, Phong Điền

Cái Răng, Ba Láng, Vàm Xáng, Phong Điền

Anh có thương em thì cho bạc, cho tiền

Đừng cho lúa gạo kẻo xóm giềng cười chê...

Dân Cần Thơ chắc ai cũng biết câu ca dao đó, nhưng mà nhứt trí với nhau về ý nghĩa câu ca dao thì chắc là không. Điểm gây tranh cãi chính là ý nghĩa của 2 câu sau, nó có vẻ mâu thuẫn với những quan điểm truyền thống của người dân Nam bộ:

Anh có thương em thì cho bạc, cho tiền

Đừng cho lúa gạo kẻo xóm giềng cười chê...

Trí tuệ nhân tạo giúp Google trả lời các câu hỏi về... bệnh ngoài da

Trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang được sử dụng trong chẩn đoán bệnh. Nó có thể thay thế người bác sĩ để trả lời các câu hỏi của bệnh nhân về triệu chứng và đề xuất các biện pháp chữa trị. Tuy nhiên, với các bệnh ngoài da vấn đề trở nên phức tạp hơn khi các triệu chứng bệnh này cần được quan sát bằng hình ảnh trực tiếp thay vì chỉ mô tả bằng từ ngữ. Tại Hội nghị I/O 2021 Google vừa giới thiệu một công cụ khám bệnh ngoài da do AI hỗ trợ giúp giải quyết vấn đề này.

Bằng smartphone và Google, bạn có thể tìm hiểu về bệnh ngoài da của mình. Ảnh: Google.

Thôi rồi còn chi đâu em ơi!

Thôi rồi còn chi đâu em ơi!

Đó là câu hát mở đầu bài Tình lỡ của nhạc sĩ Thanh Bình, được dùng làm ca khúc chính trong bộ phim Nàng (1974) do Thẩm Thúy Hằng đóng vai chính và hát (nhép, qua giọng hát của Khánh Ly).

Câu này đã trở nên quen thuộc với mọi người, đến nỗi khi nói một chuyện gì Thôi rồi thì người ta thuận miệng nói luôn Thôi rồi còn chi đâu em ơi!

Coi phim và nghe bài hát này, tui nảy ra ý muốn tìm kiếm những bài hát bắt đầu bằng chữ Thôi. Hóa ra là nhiều lắm (ấy là tui chì tìm trong những nhạc phẩm xưa xưa còn được yêu thích tới bây giờ, còn nhạc mới sau này tui không rành).

Sắp khai trương Google Store đầu tiên trên thế giới!

Cái gì?

Google Store đã có từ đời nảo đời nao rồi. Đó là chỗ người ta thường tải các app về đó mà. Sao bây giờ lại sắp khai trương?

Ở, phải. Nhưng đó là Store ảo, Cửa hàng ảo. Còn bây giờ ta nói đến Cửa hàng thiệt, Cửa hàng vật lý - hay nói theo thành ngữ Việt Nam là Cửa hàng bằng xương bằng thịt!

Jason Rosenthal, phó chủ tịch Kênh trực tiếp & Tư cách thành viên của Google, vừa cho biết thông tin trên. Sau đây là bài viết của ông đăng ngày 20/5/2021.

Google Store tại New York. Ảnh Photoshop của Google (bởi vì thực tế thì chưa có!)

Google I/O 2021: Hữu ích trong những thời điểm quan trọng

Google I/O là hội nghị thường niên do Google tổ chức dành cho các lập trình viên. Đây là sự kiện quan trọng hàng năm của Google với những bài thuyết trình chuyên sâu về công nghệ, trọng tâm là phát triển web, nền tảng di động cùng những ứng dụng thương mại được xây dựng bằng các công nghệ web mở từ Google.

Do đại dịch COVID-19, Google I/O năm nay được tổ chức dưới hình thức trực tuyến từ ngày 18 - 20/5. Hội nghị vừa khai mạc cách đây khoảng mười mấy tiếng. Dưới đây là bài phát biểu khai mạc của Sundar Pichai (bản dịch sang tiếng Việt của Google).
____

Google I/O 2021: Hữu ích trong những thời điểm quan trọng

Một thiết kế chỉ hoàn hảo khi thích ứng cả cho người khuyết tật

Ngày thứ Năm 20/5 năm nay là Ngày nhận thức khả năng tiếp cận toàn cầu (GAAD: Global Accesibilty Awareness Day), đó là ngày mà các nhà thiết kế và phát triển được nhắc nhở rằng các thiết kế của họ - đặc biệt đối với các sản phẩm kỹ thuật số - phải sao cho những người khuyết tật vẫn có thể tiếp cận được ở mức tốt nhất.

Hơn một tỷ người có khuyết tật trên toàn thế giới!

Nếu xét rằng người khuyết tật là người bị mất hoặc khiếm khuyết năng lực sử dụng tay chân hay các giác quan thì hiện nay trên thế giới có đến hơn một tỷ người khuyết tật, nghĩa là trong 8 người thì đã có một người khuyết tật.

Trí tuệ nhân tạo giúp người mù “xem” Facebook dễ hơn

Có trên 2,5 tỷ người sử dụng Facebook, trong đó không ít người khiếm thị. Để giúp những người khiếm thị này theo dõi được nội dung đăng trên Facebook người ta dùng các ứng dụng đọc màn hình (screen reader). Ứng dụng này sẽ đọc những dòng status, comment… được đăng trên Facebook để người khiếm thị nghe. Thế nhưng hình ảnh thì sao? 5 năm qua, Facebook đã có những nỗ lực nhằm giúp người khiếm thị “xem” được hình ảnh trên mạng xã hội này.

Khái niệm về văn bản thay thế

Mỗi hình ảnh được tải lên mạng Internet đều có một thuộc tính là Alt Text – viết tắt của Altenative Text, nghĩa là Văn bản thay thế. Alt Text là một dòng văn bản ngắn gọn, mô tả sơ về bức ảnh được tải lên đó. Ở buổi ban đầu của Internet, tốc độ đường truyền rất chậm, việc tải một bức ảnh (vốn có kích thước file lớn hơn văn bản rất nhiều) lên mạng tốn rất nhiều thời gian, thậm chí không tải lên được. Khi ấy Alt Text, vốn là văn bản nên sẽ được tải lên nhanh chóng hơn. Người xem sẽ đọc văn bản ấy để hình dung được về hình ảnh chưa/không được tải lên là gì.

Tranh thủ "xài ké" đồ của người khiếm thính

Ứng dụng Live Transcribe (tên tiếng Việt là Tạo phụ đề trực tiếp) do Google tạo nên với sự hỗ trợ của trường đại học Gallaudet - trường đại học hàng đầu Hoa Kỳ dành cho người khiếm thính và người bị suy giảm thính lực – có công dụng chính là giúp những người khiếm thính giao tiếp được bình thường. Nếu khéo léo tận dụng một chút ta có thể dùng ứng dụng này cho… nghề báo!

Live Transcribe là ứng dụng rất hiệu quả cho người khiếm thính

Ứng dụng Live Transcribe ra mắt lần đầu tiên vào ngày 4/2/2019 và có bản cập nhật gần nhất vào ngày 2/6/2020. Ứng dụng hoàn toàn miễn phí, người dùng có thể tải về từ kho ứng dụng của Google (tìm Live Transcribe hoặc Tạo phụ đề trực tiếp).

Khi người dùng khiếm thính mở ứng dụng Live Transcribe thì tất cả những âm thanh xung quanh sẽ được ghi lại dưới dạng văn bản để người ấy có thể đọc được. Tất cả âm thanh ở đây nghĩa là: nếu là lời nói thì sẽ được ghi lại thành văn bản, còn nếu là âm thanh khác thì sẽ được ghi bằng chú thích ở góc dưới màn hình, thí dụ như: [Tiếng khóc], [tiếng chim hót]… Tức là rất giống với khi xem phim nước ngoài có phụ đề tiếng Việt.

Khi người xung quanh nói chuyện, toàn bộ lời nói sẽ được ghi lại thành văn bản tức thời trên màn hình để người khiếm thính có thể đọc ngay. Ảnh chụp từ clip của Google.

Chrome tự động ghi phụ đề tiếng Anh

Hãy tưởng tượng bạn đang xem video một buổi hội thảo nhưng xung quanh quá ồn ào khiến bạn không nghe được diễn giả nói gì dù đã mở volume to hết cỡ; hoặc bạn đang dự một buổi họp chán ngấy và mở laptop ra để lén xem một bài... thuyết trình khác hay hơn, tất nhiên là phải mở volume thiệt nhỏ hoặc thậm chí tắt luôn, nhưng như vậy làm sao nghe? Hoặc đáng buồn hơn, bạn có thể là một trong 466 triệu người khiếm thính trên quả đất này nên không nghe được video nói gì hết!

Nếu video đó có phụ đề thì nói gì nữa, nhưng đâu phải video nào cũng có phụ đề, nếu không muốn nói là đa số đều không có phụ đề.

Từ năm 2019 Google đã có ứng dụng Live Transcribe - tên app bằng tiếng Việt là Tạo phụ đề trực tiếp và Thông báo có âm thanh. Ứng dụng này ghi nhận mọi lời nói và âm thanh phát ra và hiển thị bằng chữ trên màn hình smartphone nhằm hỗ trợ người khiếm thính có thể đọc được. Ứng dụng này rất hay (tui sẽ viết trong bài khác), nhưng nó là một ứng dụng độc lập chạy trên smartphone và giả sử bạn đang xem video trên laptop bạn phải liên tục nhìn lên laptop để xem video và nhìn xuống smartphone để đọc chữ. Coi bộ không ổn!

Tiếng ve nức nở buồn hơn tiếng lòng

Vào mùa hè, nơi tui ở luôn có tiếng ve kêu. Mấy năm trước, khi tui còn ở tầng 10 chung cư, lũ ve còn bay vô phòng âu yếm ve vãn tui như vầy nè.

Một thế giới tương lai không dùng mật khẩu - Đơn giản hơn, an toàn hơn

Có thể bạn không nhận ra điều này, nhưng mật khẩu chính là mối đe dọa lớn nhất đối với sự an toàn trực tuyến của bạn - chúng dễ bị đánh cắp, lại vừa khó nhớ, việc quản lý chúng cũng thật nhàm chán. Nhiều người tin rằng mật khẩu nên càng dài, càng phức tạp càng tốt - tuy nhiên trong nhiều trường hợp, điều này thực ra lại có thể làm tăng nguy cơ bảo mật. Người dùng những mật khẩu phức tạp thường có xu hướng sử dụng cùng một mật khẩu cho nhiều tài khoản; trên thực tế, 66% người Mỹ thừa nhận sử dụng cùng một mật khẩu cho hàng loạt các trang, việc này khiến cho tất cả những tài khoản đó rơi vào nguy hiểm nếu bất cứ mật khẩu nào bị phá.

Thoáng hiện em về trong đáy cốc

Bạn tui ực một cái hết ly rượu rồi ngắm nghía đáy ly, tấm tắc:

• Quang Dũng thiệt là thần thi, ổng cũng ngắm cái đáy ly như mình mà lại tưởng tượng ra hình ảnh người yêu dầu: Thoáng hiện em về trong đáy cốc, rồi lại tưởng nhớ tới em đang nói chuyện với mình nữa:Nói cười như chuyện một đêm mơ.

Rồi mọi người cùng cảm thán: Hay như vậy, tài hoa như vậy nên đời mới lận đận, bị buộc tội là tạch tạch sè, là ủy mị, yếu đuối!

Nhiều năm trời chỉ để làm ra một biểu tượng cảm xúc (emoji)

Khi Jennifer Daniel, giám đốc sáng tạo biểu tượng cảm xúc của Google, lần đầu tiên tham gia Ủy ban kỹ thuật Unicode (Unicode Technical Commitee, UTC), cô ấy đã tự hỏi, đối với biểu tượng cảm xúc bắt tay thì sao? Tại sao không có hỗ trợ tông màu da? Jennifer nói: “Chúng tôi mong muốn biến nó thành hiện thực và tin rằng có thể làm điều đó, nhưng cả nhóm dường như bị mắc kẹt không biết làm thế nào để thực hiện".

Ở nơi không có sân bay, nhưng có máy bay đậu

An Giang không có sân bay?

Thật ra An Giang đã từng có không chỉ một mà đến 3 sân bay, đó là các sân bay Long Xuyên (còn gọi là sân bay Vàm Cống, nằm ở Long Xuyên), sân bay Châu Đốc (nằm ở Châu Đốc) và sân bay Thất Sơn (nằm ở Tịnh Biên). Tuy nhiên đó đều là các sân bay nhỏ, phục vụ cho mục đích quân sự và đến nay đã không còn sử dụng nữa.

An Giang có đề xuất xây dựng sân bay tại xã Cần Đăng, huyện Châu Thành và đã được Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt quy hoạch ngày 2/6/2011, tuy nhiên đến năm 2016 dự án này đã bị loại bỏ khỏi quy hoạch giao thông 13 tỉnh Tây Nam Bộ từ nay tới năm 2030 vì không khả thi.

Tóm lại là hiện nay An Giang không có sân bay nào hết!

Nhưng vẫn có máy bay!

Máy bay YAK-40 ở khu lưu niệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng. Ảnh: Lê Quang Dũng

Khi đại gia công nghệ mở... tiệm hớt tóc

Ngày 20/4/2021, Amazon công bố sự ra mắt của Amazon Salon, một thẩm mỹ viện mới, nơi khách hàng có thể trải nghiệm những gì tốt nhất trong việc tạo kiểu và chăm sóc tóc. Tọa lạc trên hai tầng và rộng hơn 1.500 mét vuông trên Phố Brushfield ở Spitalfields, London, Amazon Salon sẽ thử nghiệm công nghệ mới nhất của ngành, từ tư vấn về tóc bằng thực tế tăng cường (AR) đến công nghệ chỉ-và-học (point-and-learn technology).

Các dịch vụ chăm sóc và tạo kiểu tóc tại Amazon Salon do Elena Lavagni - chủ sở hữu của Neville Hair & Beauty, một salon độc lập có trụ sở tại London - cung cấp.

John Boumphrey, Giám đốc Quốc gia của Amazon tại Vương quốc Anh, cho biết: “Chúng tôi đã thiết kế salon này để khách hàng đến và trải nghiệm một số công nghệ, sản phẩm chăm sóc tóc và nhà tạo mẫu tốt nhất trong ngành. Chúng tôi muốn địa điểm độc đáo này mang chúng tôi đến gần hơn với khách hàng và đây sẽ là nơi chúng tôi có thể hợp tác với ngành và thử nghiệm các công nghệ mới.”

Gỏi lá Kontum

Người ta nói rằng tới Kontum mà chưa ăn gỏi lá thì... chưa nên về! Đó là tui mới biết gần đây, còn trước đây những lần tới Kontum tui đều về tuốt trước khi biết gỏi lá là cái món gì. Lần gần đây cũng vậy, sau khi ghé thăm Nhà thờ Gỗ và Tòa Giám mục thì cũng đã chiều tối, tới giờ ăn. Quẹt quẹt trên Google Maps một chút thì biết rằng gần xịt nơi đó là con đường Trần Cao Vân, nơi tập trung nhiều quán đặc sản gỏi lá Kontum, tui cùng gia đình quyết định tới ăn cho biết chớ không phải là định trước.

Nói đến gỏi, người ta nghĩ ngay đến đủ thứ rau củ, ngó sen... với tôm, thịt luộc pha trộn chua chua ngọt ngọt... Còn gỏi cuốn thì cũng nhiều món rau, tôm thịt... như trên, nhưng không có làm chua ngọt mà cuốn bánh tráng rồi chấm nước chấm. Thế nhưng gỏi lá Kontum thì không phải như vậy!

Gọi là gỏi lá bởi vì nó chủ yếu là... lá, như vầy nè (cái rổ lá chớ không phải cái cô sơn nữ bưng rổ đâu nghen!).