Google Bard nay đã liên kết với Gmail, Google Maps và nhiều ứng dụng khác

 

Một trong những lợi ích lớn nhất khi trải nghiệm AI tạo sinh của Bard là nó có khả năng “đo ni đóng giày” từng phản hồi một cách chính xác theo những gì bạn cần. Ví dụ, bạn có thể yêu cầu Bard lập một bản kế hoạch cho chuyến du lịch cùng bạn bè, tạo danh sách mua sắm trực tuyến, hoặc giúp giải thích một chủ đề khoa học cho con bạn. Bard hiện đang ngày càng trở nên hoàn thiện hơn trong việc tùy biến các phản hồi nhằm giúp bạn có thể dễ dàng biến ý tưởng của mình thành hiện thực.

Chúng tôi hiện đang triển khai phiên bản Bard tối ưu nhất từ trước đến nay. Khả năng truy cập vào các tính năng ngôn ngữ tiếng Anh sẵn có đang được chúng tôi mở rộng sang nhiều ngôn ngữ và quốc gia khác. Bard hiện đã tích hợp với các ứng dụng và dịch vụ của Google để tạo ra những phản hồi hữu ích hơn, đồng thời nó cũng cải thiện tính năng “Google it” với việc cho phép bạn kiểm tra lại các câu trả lời.

Hiếu Liêm, nơi bình yên chim hót

Hiếu Liêm (Bắc Tân Uyên, Bình Dương) ngày xưa gần như vùng trung tâm của Chiến khu Đ. Căn cứ Khu ủy Miền Đông Nam Bộ đặt tại đây. Rừng rậm hoang vu là điều kiện lý tưởng để đặt căn cứ kháng chiến.

Gần nửa thế kỷ qua đi, đặc điểm đất rừng hoang vu không còn phục vụ cho chiến tranh nữa mà là cho những mục đích khác.

Cách đây khoảng 10 năm, một số nông dân miền Tây đến Hiếu Liêm và phát hiện khí hậu, thổ nhưỡng nơi đây rất phù hợp cho việc trồng cam, quít, bưởi... Thế là từ đó người dân Hiếu Liêm nói riêng và huyện Bắc Tân Uyên nói chung bắt đầu trồng các loại cây ăn trái có múi thay cho những rẫy mía, rẫy khoai mì kém hiệu quả kinh tế.

Hiếu Liêm! Ðâу núi rừng chiến khu!

Hiếu Liêm ngày xưa là rừng rậm hoang vu, là chiến khu Đ, là nơi hiểm nguy rình rập. Gần hơn, Hiếu Liêm là lâm trường. Nơi đây ẩn chứa nhiều câu chuyện huyền hoặc, khiến cho người ta bỗng liên tưởng tới bài hát Bắc Sơn của Văn Cao - trong đó Bắc Sơn thay bằng Hiếu Liêm.

Hiếu Liêm! Ɲơi đó sa trường xưa

Hiếu Liêm! Ðâу núi rừng chiến khu!

Hiếu Liêm ở đâu, Đồng Nai phải không? Đúng! 

Sao nghe nói Hiếu Liêm ở Bình Dương mà? Đúng luôn!

Sao kỳ vậy? Ba phải quá vậy trời!

Tượng Phật Thích Ca ở chùa Xá Lợi

Chùa Xá Lợi ở TPHCM là một ngôi chùa nổi tiếng, gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử, là một danh lam thắng cảnh. Trọng tâm của chùa là ngôi chánh điện, và trọng tâm của ngôi chánh điện tất nhiên là tượng Phật Thích Ca được thờ nơi ấy. Điều hãnh diện cho người dân Biên Hòa là bức tượng này do một nghệ nhân lỗi lạc của Biên Hòa tạo tác: Điêu khắc gia Lê văn Mậu. Thầy Lê văn Mậu lúc đó là hiệu trưởng trường Mỹ nghệ Biên Hòa (nay là trường Cao đẳng Mỹ thuật Trang trí Đồng Nai).

Chùa Xá Lợi hiện nay, tọa lạc tại góc đường Bà Huyện Thanh Quan và Sư Thiện Chiếu, Quận 3

Ai mua tên miền .AI không?

Trong tên miền (domain name) thì 2 ký tự cuối sau dấu chấm thể hiện tên quốc gia quản lý tên miền đó. Thí dụ: tên miền tuoitre.vn, vnexpress.vn thì .vn cho biết tên miền này do Việt Nam quản lý. 2 ký tự xác định tên miền quốc gia này được gọi là Tên miền quốc gia cấp cao nhất (Country code top-level domain, viết tắt ccTLD), được dùng hoặc dự trữ cho 1 quốc gia hoặc 1 lãnh thổ phụ thuộc.

Việc tạo ra và ủy quyền cho các tên miền quốc gia được Tổ chức cấp phát số hiệu Internet (Internet Assigned Numbers Authority, IANA) thực hiện. IANA xem xét và quy đinh tên cho từng quốc gia/lãnh thổ thường là theo 2 chữ cái trong tên quốc gia/lãnh thổ đó, bảo đảm không trùng nhau. Thí dụ: Việt Nam là .vn, Venezuela là .ve, Virgin Islands (thuộc Mỹ) là .vi.

Đảo quốc Antiguilla. Photographer: cdwheatley/E+/Getty Images. Ảnh trích từ Bloomberg

Trong số các quốc gia/vùng lãnh thổ được quy định tên miền có đảo quốc Anguilla thuộc Anh, nằm ở vùng biển Caribbean. Đây là một lãnh thổ nhỏ xíu, có diện tích 91 km² (bằng 1/3 diện tích thành phố Biên Hòa) và dân số 15.899 người (tương đương dân số phường Hiệp Hòa - tức Cù lao Phố, Biên Hòa). IANA ban cho nó tên miền là .ai (dựa theo tên Anguilla).

Chả ai quan tâm đến tên miền này, và người dân Anguilla - những người đủ tư cách để đăng ký tên miền .ai - thì chẳng có mấy mống (dân số toàn lãnh thổ chưa tới 20.000 người mà!).

Thế rồi một ngày kia ChatGPT và trí tuệ nhân tạo nổi đình nổi đám. Trí tuệ nhân tạo là Artificial Intelligence, viết tắt là AI. Hai chữ AI bây giờ là chữ trên cửa miệng mọi người. Các công ty - nhất là công ty công nghệ - đều muốn tên miền, tức tên website của mình có phần đuôi là .ai cho nó hoành tráng. Muốn có thì phải làm sao? Phải mua từ nơi sở hữu nó chớ sao, và nơi đó chính là Anguilla.

Hàng loạt ông lớn công nghệ đã mua tên miền .ai từ Anguilla, như Google mua Google.ai, Facebook mua Facebook.ai, Microsoft mua Microsoft.ai, Elon Musk thì mua X.ai, Stability.ai,.. và vô số công ty công nghệ khác.

Vince Cate, người quản lý việc đăng ký tên miền của Anguilla, ước lượng rằng phí đăng ký tên miền .ai sẽ lên tới 30 triệu USD trong năm 2023. Xin lưu ý rằng khi cấp phát tên miền thì đơn vị sở tại không hề tốn kém chi phí gì cả (chỉ cho cái tên thôi mà), như vậy với một lãnh thổ bé tí như Antiguilla thì số thu 30 triệu USD/năm là quá lớn!

Biểu đồ cho thấy doanh thu từ việc đăng ký tên miền .ai của Anguilla bắt đầu tăng nhanh từ 2021, 2022 khi AI được quan tâm và tăng vọt năm 2023 khi có sự ra đời của ChatGPT. Nguồn: Vince Cate, trích từ Bloomberg.

Công ty khởi nghiệp Character.AI, được thành lập năm 2021, với chức năng cho phép người dùng tạo chatbot tùy chỉnh của riêng mình, là công ty công nghệ đầu tiên đã chớp lấy tên miền .ai vào tháng 9/2022. Tuyệt hơn nữa, địa chỉ trang web giống hệt tên công ty: Character.ai. Người đồng sáng lập và Chủ tịch Daniel De Freitas cho biết việc sử dụng tên miền .ai “là sự lựa chọn đương nhiên” đối với công ty.

Vincent Cate thì nói: “Tôi nghĩ chúng ta đang ở những ngày đầu của trí tuệ nhân tạo, vì vậy tôi nghĩ chúng ta vẫn đang ở những ngày đầu của tên miền .ai”.

Tui thấy Anguilla bán tên miền .ai thấy mà ham, nên tui dò thử trong các tên miền quốc gia còn cái tên nào hay hay không để mình... đầu cơ. Và tui tìm thấy tên miền của Đảo quốc Vincent (tên đầy đủ là Saint Vincent and the Grenadines). Tên miền của đảo quốc Vincent là .vc (vi-xi). Ai thích đăng ký không?

Phạm Hoài Nhân

Nhà thờ giáo xứ Thượng Phúc

Giáo xứ Thượng Phúc thuộc giáo hạt Lạc An, giáo phận Phú Cường. Nhà thờ Thượng Phúc tọa lạc tại ấp 3, xã Lạc An, huyện Bắc Tân Uyên, tỉnh Bình Dương.

Giáo xứ Thượng Phúc. Ảnh: Phạm Hoài Nhân, 2023

Như hầu hết các giáo xứ khác ở Lạc An, giáo xứ Thượng Phúc được hình thành bởi những giáo dân di cư từ Bắc vào năm 1954. Tiền thân của giáo xứ Thượng Phúc ở Lạc An là giáo xứ Thượng Phúc ở xã Thụy Sơn, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.

Vào đến Lạc An năm 1954, khi đó nơi đây là vùng đất hoang vu, người dân phải chống chọi với bệnh sốt rét hoành hành và cả thú dữ như cọp beo. Đến tháng 2/1955, ngôi nhà thờ Thượng Phúc được dựng lên bằng tranh tre, vách lá.

Nhà thờ giáo xứ Lực Điền ở Lạc An

Lạc An là nơi định cư của đồng bào miền Bắc di cư vào Nam năm 1954, chủ yếu từ tỉnh Thái Bình và Hưng Yên. Kéo theo đó là những giáo xứ được hình thành, những nhà thờ được xây dựng. Trong chuyến du hành về Lạc An, ta cùng ghé thăm một trong những nhà thờ như thế, có cái tên nghe rất là... nông dân: Nhà thờ giáo xứ Lực Điền.

Tên Lực Điền được lấy theo tên của giáo xứ tiền thân, là xứ Lực Điền thuộc giáo phận Thái Bình, tổng giáo phận Hà Nội. Ngoài ra, giáo xứ Lực Điền còn được hình thành từ 3 giáo họ, giáo xứ khác cũng đếu từ giáo phận Thái Bình.

Nhà thờ ở Lạc An

Lạc An là một xã thuộc huyện Bắc Tân Uyên, tỉnh Bình Dương.

Trước kia, Lạc An thuộc quận Tân Uyên, tỉnh Biên Hòa. Cái tên Lạc An gắn liền với rừng rậm hoang vu và từ chỗ rừng rậm hoang vu này nó gắn liền với chiến khu. Chiến khu Đ được hình thành vào tháng 2/1946, khởi đầu từ 5 xã: Tân Hoà, Mỹ Lộc, Tân Tịch, Thường Lang, Lạc An (đều thuộc huyện Tân Uyên, tỉnh Biên Hoà).

Lạc An được nhắc đến cùng Trị An trong lời bài hát Trị An âm vang mùa xuân:

Về lại chiến khu, ghé qua Thường Lang hay qua Lạc An

Một trời nước non, Tân Uyên chờ ai, sương bay Mã Đà

Nhà thờ giáo xứ Thượng Phúc, Lạc An. Ảnh: Phạm Hoài Nhân

Có gì ở nhà thờ Thịnh An?

Giáo xứ Thịnh An là một giáo xứ mới được thành lập từ ngày 1/10/2016. Giáo xứ nằm trên địa bàn xã Vĩnh Tân, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai. Từ Ngã ba Trị An đi theo tỉnh lộ 767 khoảng 14 km thì bên phải là nhà thờ Thịnh An. Nơi đây có khoảng 3.100 giáo dân.

Giáo xứ mới thành lập, ở xa, lại thêm tui không phải người công giáo nên tui không hề biết gì về giáo xứ và nhà thờ Thịnh An. Thậm chí chưa nghe tên luôn.

Ấy vậy mà trên đường từ Trị An về Biên Hòa, Hùng Mypho quả quyết nói với tui: Em chở anh ghé vô đây, bảo đảm anh sẽ thích mê. Và hắn chở tui vô nhà thờ Thịnh An!

Quê ngoại tui, Đông Hòa Hiệp

Quê ngoại tui ở Cái Bè. Đó là tui nghe nói vậy chớ chưa hề sống ở đó, cũng không hề có dịp về quê ngoại. Đơn giản là vì cả gia đình ông bà ngoại đã rời Cái Bè từ khi má tui... chưa có chồng (và kéo theo là khi đó chưa có tui trên cõi đời này)!

Lâu, lâu thiệt lâu sau đó tui biết thêm một chi tiết rằng quê ngoại ở xã Đông Hòa Hiệp, thuộc huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang. Biết và nhớ cái tên hay hay đó thôi, chớ cũng không biết nó có gì đặc biệt.

Không lâu sau đó, với sự phát triển của công nghệ thông tin và xu hướng du lịch, tui biết thêm một thông tin bất ngờ: Làng cổ Đông Hòa Hiệp ở Cái Bè là một trong bốn ngôi làng cổ nổi tiếng nhứt, đẹp nhứt Việt Nam!

Bản đồ Làng cổ Đông Hòa Hiệp ở lối vào làng

Các quốc gia có tỷ lệ Công nhân Robot/người thật cao nhất

Khoản đầu tư khổng lồ của Trung Quốc vào người máy công nghiệp đã giúp cho họ  trở thành một trong những quốc gia có mức độ tự động hóa cao nhất hành tinh chỉ trong vài năm ngắn ngủi. Theo nghiên cứu mới nhất của Liên đoàn Robot quốc tế (International Federation of Robotics), số lượng robot hoạt động trong ngành sản xuất của Trung Quốc đạt tỷ lệ 322 con trên 10.000 nhân viên vào năm 2021, lần đầu tiên vượt qua mật độ robot trong ngành công nghiệp Hoa Kỳ (274 con trên 10.000 nhân viên). Trung Quốc hiện đứng thứ năm trên thế giới, sau Hàn Quốc (1.000 trên 10.000 nhân viên), Singapore (670), Nhật Bản (399) và Đức (397).

Biểu đồ dưới đây cho thấy, Trung Quốc và Hàn Quốc là những quốc gia tiến bộ nhất trong cuộc đua tự động hóa công nghiệp trong những năm gần đây. Tại châu Âu, mật độ robot đã có bước nhảy vọt khá lớn trong ngành công nghiệp Thụy Sĩ, với tỷ lệ tăng gần gấp đôi từ năm 2017 đến năm 2021 - từ 129 lên 240 robot trên 10.000 nhân viên. Tại Pháp, ngành sản xuất có mức độ robot hóa thấp hơn so với hầu hết các nước láng giềng: 163 robot/10.000 nhân viên vào năm 2021 - so với 217 ở Ý, 198 ở Bỉ/Luxembourg và 167 ở Tây Ban Nha.

Anna Fleck

Statista

Vùng đất Thập ngũ tiên sa

Tui có dịp đến huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam và biết được rằng đây là vùng đất Thập Ngũ Tiên Sa, tức là nơi 15 nàng tiên từ thượng giới sa xuống.

Chuyện kể như vầy:

Vùng đất này thuở xa xưa đẹp hơn thượng giới. Vào mùa Xuân nọ, các nàng tiên nữ ngao du hạ giới, tới đây và mê mẩn không chịu về. 15 nàng tiên mỗi nàng chọn một chỗ để ở lại, bất chấp lệnh Ngọc hoàng Thượng đế gọi về.

15 nàng tiên, mỗi nàng một chỗ, giờ là 1 thị trấn Tiên Kỳ và 14 xã: Tiên An, Tiên Cẩm, Tiên Cảnh, Tiên Châu, Tiên Hà, Tiên Hiệp, Tiên Lãnh, Tiên Lập, Tiên Lộc, Tiên Mỹ, Tiên Ngọc, Tiên Phong, Tiên Sơn, Tiên Thọ. Còn nguyên vùng đất ấy giờ là huyện Tiên Phước.

Tui đang ngồi trên một bờ đá ở Tiên Cảnh, mộng gặp tiên nữ!

Nàng tiên nào cũng xinh đẹp, tài giỏi, đảm đang nhưng vẫn giữ nét riêng nên các vùng đất cũng có những đặc thù khác biệt.

Ví dụ như tục ngữ có câu "Gái Tiên Hà, gà Tiên Lãnh". Con gái Tiên Hà, nhờ thường xuyên tắm rửa và dùng nước ở đoạn sông Tiên đẹp nhất nên xinh hơn. Gà Tiên Lãnh ngon nhất vì nuôi thả ở vùng đất giàu côn trùng. Tiên Châu là vùng đất thủy tụ, có suối Tiên, thác 7 tầng, các bãi đá đẹp như tranh vẽ. Tiên Cảnh là vùng đất đẹp như... tiên cảnh. Còn dân làng Tiên Thọ thì nghe đồn là sống lâu nhất...

Những bờ tường đá ở Làng cổ Lộc Yên, xã Tiên Cảnh

Những cái tên nghe thiệt là hay, có từ bao đời nay. Tui tò mò tìm hiểu coi bây giờ có còn giữ được như xưa không. Hay quá, giờ vẫn là những Tiên như ngày xưa. Chả bù với thành phố nọ, khi bên thắng cuộc vô rồi bèn vênh váo đổi hết những cái tên thân thương bằng những tính từ kêu rổn rảng: Quyết Thắng, Quang Vinh, Trung Dũng, Thống Nhất... Nếu Tiên Phước mà cũng đổi tên theo kiểu đó thì... see mother Tiên rồi!

Phạm Hoài Nhân

Từ du đãng Cầu Muối trở thành bậc Hiển thánh

Dạo bước trong khuôn viên nhà thờ Tân Triều, tui thấy bức tượng một vị thánh giơ cao cây thánh giá, phía sau mang dòng chữ: Tôi là Kitô hữu, không bao giờ tôi chối chúa. Bệ tượng ghi tên vị thánh này là Trần văn Hạnh.

Vốn không phải người công giáo, tui không biết nhiều về các vị hiển thánh trừ những vị rất nổi tiếng, do đó tui ra về với chút tò mò: Trần văn Hạnh là ai?

Về nhà tìm hiểu, tui rất bất ngờ với thông tin này: Trần văn Hạnh vốn là một tay du đãng khét tiếng ở Cầu Muối!

Nhà thờ Tân Triều

Có lẽ bạn đã từng ghé thăm Làng bưởi Tân Triều, hoặc ít ra đã từng nghe nói đến bưởi Tân Triều, một giống bưởi ngon nổi tiếng ở Biên Hoà. Thế nhưng nhà thờ Tân Triều thì chắc bạn ít hoặc chưa nghe nhắc đến. 

Nhà thờ giáo xứ Tân Triều. Ảnh: PHN

Tân Triều là một cù lao trên sông Đồng Nai, cách trung tâm TP. Biên Hoà khoảng 10 km về phía Bắc, thuộc huyện Vĩnh Cửu (tức là nói một cách chính xác về mặt địa lý hành chánh thì Tân Triều không phải ở Biên Hoà!). Du khách phương xa đến Biên Hoà thường ghé thăm khu du lịch sinh thái Làng Bưởi Tân Triều, hay còn được gọi là Vườn bưởi Năm Huệ.

K'pan: Ghế độc mộc độc đáo

K'pan là tên một chiếc ghế của người Ê đê. Chỉ là chiếc ghế thôi, nhưng đây là chiếc ghế hết sức độc đáo.

Về mặt tinh thần, đây là chiếc ghế cao quý, mà mỗi buôn làng chỉ 1 đến 2 gia đình được sở hữu. Họa hoằn lắm, nếu buôn làng rất sung túc, giàu có thì mới có 3 hoặc tối đa là 4 gia đình có có k'pan. Gia đình được phép có k'pan chẳng những phải là gia đình khá giả mà còn là gia đình có lòng hào hiệp, thường giúp đỡ người trong buôn.

Về mặt vật chất, k'pan là một chiếc ghế dài khoảng 15 met, rộng 65 - 85 cm, dày khoảng 7 - 8 cm, 2 đầu hơi uốn cong, được đẽo từ một thân gỗ duy nhất! K'pan chính là một chiếc ghê độc mộc. Thời nay khi cây rừng đã bị tàn phá, không dễ gì làm được một chiếc k'pan.

Chính vì k'pan quan trọng như vậy cho nên từ lúc xin phép được làm k'pan, chọn cây để làm k'pan, thi công làm k'pan trong rừng... người chủ k'pan đều phải trải qua những nghi lễ hết sức trịnh trọng. Đặc biệt là khi k'pan đã được làm xong, lễ rước k'pan từ rừng về nhà là một lễ hội lớn với những nghi thức trọng thể của cả buôn làng.

Lễ rước k'pan từ trong rừng về. Ảnh: Báo Công an TPHCM.

Vòng thời gian

Mốc thời gian

Thập niên 1960, nhạc sĩ Y Vũ sáng tác bài Năm 2000. Lúc ấy, còn trên ba mươi năm nữa mới đến năm 2000. Quãng thời gian không dài, nhưng cũng là nửa đời người, và nhiều người thuở ấy không mong mình tồn tại trên cõi đời đến một năm tháng xa xôi như vậy. Cũng vì thế nên lời ca man mác u hoài...

Năm 2000, năm tôi trở về vùng đất thênh thang

Tôi gặp người tình cũ bên đường

Bây giờ nàng bạc sương tóc mây....

Năm 2000, năm tôi trở về tìm dấu thân yêu

trong bạn bè dần đã qua đời

Qua một lần thế kỷ hai mươi

Lan man về trái khổ qua

1. Tên gọi Khổ qua

Khổ qua là... trái khổ qua, hiểu theo nghĩa Hán Việt là trái dưa đắng. Tiếng Anh là bitter melon, cũng có nghĩa là dưa đắng luôn. Miền Bắc gọi là mướp đắng.

Ở miền Nam và miền Trung, không biết vì lười phát âm phụ âm kh hay sao, mà người ta thường kêu là ổ qua. Hồi tui còn nhỏ ở nhà, thậm chí phát âm thành hủ qua luôn!

Rượu ly bôi ngày ấy tiễn anh đi...

Ly bôi, theo Từ điển tiếng Việt của Lê văn Đức là: Chén rượu uống khi từ biệt, khi tiễn đưa, theo Từ điển Thanh Nghị là Chén rượu uống lúc chia tay. Từ điển tiếng Việt của Viện ngôn ngữ học thì không có từ này, chắc rằng cho nó là từ cổ, không xài nữa.

Với đặc điểm là từ Hán Việt, cổ, ta dễ thấy ly bôi thường xuất hiện trong tuồng cải lương, cổ nhạc. Có lẽ câu hát có chữ ly bôi được nhiều người nhớ nhất là trong bài  vọng cổ Võ Đông Sơ.

Rượu ly bôi ngày ấy tiễn anh đi,

hoa lá bay theo vó ngựa phi,

Có biết đâu buổi tiễn đưa hôm ấy

là buổi chia lìa nàng chờ đợi mà chi.

Rượu ly bôi ngày ấy tiễn anh đi,

hoa lá bay theo vó ngựa phi,

Người ơi!...

Người là Nhân. Người ơi là Nhân ơi. Cho nên tui rất xúc động khi có rất nhiều – phải nói là vô số - bài hát réo gọi tên tui, thậm chí réo gọi Người ơi ngay từ đầu. Xin nhấn mạnh là Người ơi và ngay từ đầu luôn, chớ chỉ có có chữ người hoặc xuất hiện đâu đó trong bài thì vô thiên lủng, khỏi kể.

Giờ xin kể một số bài mà trước mắt tui nhớ được:

Tìm kiếm bằng Google giờ đây mạnh hơn nhiều với Generative AI

Một bài viết trước của Google đã giới thiệu về Generative AI (xem bài Generative AI là cái gì?), như là một sự mào đầu về khả năng mới của Google Tìm kiếm với ứng dụng AI. Tuần này, nhân dịp diễn ra sự kiện Google I/O 2023, Google đã đăng bài viết giới thiệu sâu hơn về chủ đề này. Bài viết bằng tiếng Việt do đội ngũ Google dịch từ nguyên gốc tiếng Anh. Tui xin trích đăng lại tại đây.

Tăng Cường Trải Nghiệm Trên Google Tìm Kiếm Với Generative AI

Trong 25 năm, chúng tôi đã tập trung nguồn lực khoa học và kỹ thuật để xây dựng công cụ tìm kiếm. Những phương pháp tìm kiếm hoàn toàn mới đang được chúng tôi phát triển với sự hỗ trợ từ các tiến bộ mới nhất trong lĩnh vực AI - từ tìm kiếm trực quan bằng Google Ống kính (Lens) đến tìm kiếm bằng các phương thức khác, ví dụ như sử dụng đồng thời cả hình ảnh và văn bản với công cụ multisearch (đa tìm kiếm). Thực tế là hàng tháng có đến 12 tỷ lượt tìm kiếm hình ảnh bằng công cụ Ống kính (Lens), tăng gấp bốn lần chỉ sau hai năm; đồng thời lượt tìm kiếm đa phương thức cũng tăng mạnh.

Với những bước đột phá mới trong generative AI, chúng tôi đang hình dung lại một lần nữa những gì mà một công cụ tìm kiếm có thể làm. Thông qua công nghệ mới này, chúng tôi có thể giải đáp những loại câu hỏi mới mà bạn chưa bao giờ nghĩ rằng Google Tìm kiếm có thể trả lời được, đồng thời thay đổi cách sắp xếp thông tin, giúp bạn hiểu được bối cảnh của vấn đề dễ dàng.

Nhà thờ Song Vĩnh

Song Vĩnh là một khu phố nhỏ thuộc phường Tân Phước, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Đó là nói theo địa danh hành chánh hiện nay, chớ trước đó (trước ngày 12/4/2018) nơi đây là ấp Song Vĩnh thuộc xã Phước Hoà, huyện Tân Thành. Có lẽ chẳng mấy ai biết đến cái tên Song Vĩnh này, cho đến khi tại đây xuất hiện một ngôi nhà thờ bề thế với vẻ đẹp cổ điển châu Âu.

Đi trên quốc lộ 51 hướng ra Vũng Tàu, qua chùa Đại Tòng Lâm (phía tay trái) khoảng 4 km thì từ xa bên phải quốc lộ ta đã thấy nhô lên ngôi tháp cao mang dáng vẻ cổ điển. Đó là nhà thờ Thánh Anthony, giáo xứ Song Vĩnh.

Kẻo chúng ta quên

Thôi thôi buông áo em ra

để em đi bán kẻo hoa em tàn

Đó là câu hát má ru tui từ thuở nào. Trong câu ca dao này tui lưu ý đến chữ kẻo: kẻo hoa em tàn. Trong ngữ cảnh này có thể hiểu là nếu không thì hoa em sẽ tàn, nhưng ngoài việc dùng đúng vần điệu, chữ kẻo có ý nghĩa đắt hơn nhiều mà tui khó giải thích được.

Generative AI là cái gì?

Gần đây, thuật ngữ Generative AI được nhắc đến nhiều. Đặc biệt trong tháng 3 vừa qua Google giới thiệu rằng họ đang Mang đến sức mạnh của generative AI cho các nhà phát triển và doanh nghiệp thông qua Google Cloud và MakerSuite, đồng thời giới thiệu các tính năng mới do AI cung cấp trong Google Workspace. Google Cloud và Google Workspace là những thứ khá quen thuộc với người dùng Google, vậy nên việc ứng dụng Generative AI vào đấy rất đáng quan tâm.

Nhưng... Generative AI là cái quái gì?

Nghĩa đen của Generative là sinh sản. Generative AI là AI sinh sản hay AI sáng tạo. Nhưng chỉ dịch như vậy thì... cũng đâu hiểu được nó là cái gì. Chắc là biết vậy nên Google mới bày ra một cuộc trò chuyện với Douglas Eck, giám đốc nghiên cứu cấp cao của Google, để ông này giải thích cho mọi người rõ hơn. Tui chỉ làm trò tài khôn là dịch lại nội dung trò chuyện này thôi.

Trời làm cho ai đi giăng dây...

Khoảng thời gian này 2 năm trước là thời điểm... giăng dây. Dạo đó bắt đầu có nhiều ca nhiễm Covid, ngoài đường giăng dây phong tỏa tùm lum. Giăng dây - phong toả trở thành nỗi ám ảnh, tới nỗi cứ nghe nhạc bài nào có chữ "giăng giăng" hay "dâng dâng" là tui nghĩ tới "giăng dây" liền!

Google Lens biến hình ảnh thành văn bản như thế nào?

Hiện nay, khi chúng ta thấy những dòng chữ, đoạn văn trên trang sách, trên áp-phích hay trên bảng hiệu... ta đều có thể sử dụng Google Lens trên smartphone của mình để đọc những dòng chữ ấy, copy vào bộ nhớ để rồi dán vào một file văn bản nào đó (thay vì hí hoáy ghi lại vào sổ tay hay gõ lại vào máy tính) - thậm chí có thể cho smartphone của ta đọc thành tiếng những văn bản ấy để nghe.

Điều đó khiến ta tò mò: Làm thế nào mà tất cả những điều đó lại xảy ra trên điện thoại của tôi? Làm cách nào để máy ảnh nhận dạng các từ với những phông chữ khác nhau và những ngôn ngữ đa dạng?

Ana Manasovska, kỹ sư phần mềm của Google

4 thập kỷ qua, bộ mặt trái đất thay đổi ra sao?

Tính năng Timelaps (tạm dịch: tua nhanh thời gian) trong Google Earth giúp ta hình dung được bề mặt trái đất đã biến đổi thế nào theo thời gian. Tính năng này được thực hiện bằng các chụp vô số ảnh vệ tinh tại cùng một địa điểm qua hàng chục năm và sau đó dùng kỹ thuật ghép lại thành clip thể hiện sự biến đổi theo thời gian.

Khi tui cảm thấy chill

Mình già rồi nên đâu có rành chữ nghĩa của lớp trẻ, ví dụ như tụi nó nói "khung cảnh thật chill", "bản nhạc này chill phết"... Không rõ Chill là cái gì, chỉ hiểu mang máng chill là... chill! Vợ chồng đứa cháu mở quán cà phê Chill Land tui cũng chưa có dịp ghé, vì đơn giản nghĩ rằng Chill không phải dành cho những người già như mình.

Quán cafe Chill Land. Ảnh: Facebook của quán.

Google Tìm kiếm thêm tính năng mới

Trong Ngày Quốc tế Xác minh Dữ kiện (International Fact-Checking Day, ngày 2 tháng 4 hàng năm, tức sau ngày Cá Tháng Tư một ngày), Google đã thêm một số tính năng mới để giúp người dùng dễ xác minh dữ kiện tìm kiếm được có đáng tin cậy không. Một trong những tính năng đó là About this Result - Thông tin về Kết quả này, hiện đang có mặt trên Google Tìm kiếm toàn cầu.

Khi tìm kiếm trên Google, bạn có thể thấy kết quả từ một số trang web và nguồn mà bạn nhận biết được – có thể đó là trang web của cửa hàng mà bạn yêu thích, của những trang báo điện tử quen thuộc hay một blog mà bạn đọc thường xuyên. Nhưng cũng có thể có những trang web hoặc nguồn mà bạn chưa từng gặp hoặc không quen thuộc. Để giúp mọi người đánh giá thông tin và hiểu thông tin đến từ đâu, từ 2/4/2023 tính năng About this Result (Thông tin về Kết quả này) sẽ khả dụng ở tất cả các ngôn ngữ mà Google Tìm kiếm được dùng đến. Giờ đây, bạn sẽ thấy ba dấu chấm dọc bên cạnh hầu hết các kết quả trên Google Tìm kiếm. Nhấn vào ba dấu chấm đó sẽ cho bạn một cách để tìm hiểu thêm về nguồn gốc của thông tin bạn đang xem và cách hệ thống của Google xác định thông tin đó sẽ hữu ích cho truy vấn của bạn. Với bối cảnh này, bạn có thể đưa ra quyết định sáng suốt hơn về các trang web mà bạn có thể muốn truy cập và kết quả nào sẽ hữu ích nhất cho bạn.

Minh hoạ về tính năng About this Result. Nguồn: Google

Chuyện tình chàng phò mã họ Phạm

Trong ảnh là mộ của ông ngoại vua Tự Đức. Nói chi tiết là lăng mộ Đức Quốc Công Phạm Đăng Hưng, thân sinh của bà Từ Dụ, vợ vua Thiệu Trị và là mẹ vua Tự Đức.

Sau khi Phạm Đăng Hưng mất (1825), triều đình cho xây dựng tại Gò Công - quê nhà của ông - nhà thờ và lăng mộ dòng họ Phạm Đăng đúng theo kiến trúc dành cho lăng tẩm vua quan lúc bấy giờ, và được người đời gọi là Lăng Hoàng gia. Tại Lăng Hoàng gia, không chỉ có lăng mộ Đức Quốc Công Phạm Đăng Hưng mà còn mộ nhiều người khác trong dòng họ Phạm.

Nguyễn Thành Phương là ai?

Ở Biên Hoà - cũng như ở nhiều nơi khác trên khắp nước Việt Nam - có những con đường mà chắc các bạn cũng như tui không biết tên đường đó là tên ai. Một trong những con đường như vậy là đường Nguyễn Thành Phương, con đường ở phường Thống Nhất chạy ngang qua đầu cầu Hiệp Hoà sang Cù lao Phố.

Đường Nguyễn Thành Phương trên Google Maps

Biển Hồ Trà, không phải Biển Hồ Chè

Biển Hồ là một hồ nước mênh mông xanh ngắt trên cao nguyên có độ cao 1.000 met. Đây là một thắng cảnh nổi tiếng ở Pleiku, tùng nhiều lần được đưa vào thơ, nhạc. Kỳ thật, Biển Hồ gồm 2 hồ nước lớn thông nhau, phía Nam là hồ Tơ Nưng chính là Biển Hồ mà xưa nay người ta vẫn thường nhắc tới, phía Bắc là khu vực đồn điền trà và chùa Bửu Minh được gọi là Biển Hồ trà.

Tui tới Biển Hồ Trà lần đầu năm 2012 và rất ấn tượng với những vườn trà bạt ngàn, và đặc biệt là hàng thông già cổ thụ nơi ấy. Khi ấy, ngoài dân địa phương ít có du khách phương xa nào biết tới cảnh đẹp này. Hơn 10 năm trước, tui có viết bài giới thiệu Biển Hồ Trà tại đây.

Biển Hồ Trà - 2012

Tháp chuông ở nhà thiếu nhi

Hồi đó lâu rồi, trong một dịp làm anh khách lạ đi lên đi xuống ở đường phố Pleiku, tui thấy thấp thoáng phía xa nhô lên một tháp chuông. Có tháp chuông thì tất nhiên là có nhà thờ chớ còn gì nữa. Vốn thích tìm hiểu về các kiến trúc chùa, nhà thờ, tui rảo bước về hướng đó để chụp vài tấm hình. Tới nơi, tui mới ngạc nhiên kêu lên: Ủa, hổng phải nhà thờ! Đó là nhà thiếu nhi tỉnh Gia Lai.

Nhà Thiếu nhi tỉnh Gia Lai. Ảnh: Phạm Hoài Nhân, năm 2012

Tui ngạc nhiên lắm, nhưng rồi cũng quên đi, chỉ thắc mắc thầm: Tay kiến trúc sư nào có ý tưởng lạ đời quá, không biết xây cái tháp cao như vậy trong khuôn viên nhà thiếu nhi để làm gì!

ChatGPT quả là tài năng!

Tui lấy bút danh Hai Ẩu khi viết cho eChip từ năm 2003, tới nay là 20 năm. Tất nhiên tui biết rõ Hai Ẩu là thằng cha nào, làm gì trong thời gian qua

Đầu năm 2003, gặp mặt tại Biên Hoà nhân dịp ra mắt eChip số 1.

Vậy nên tui đâu có nhu cầu hỏi ChatGPT Hai Ẩu hay Phạm Hoài Nhân là ai, nhưng bạn Le Hong Duc của tui nghĩ khác, ổng thử hỏi ChatGPT và kết quả được ghi nhận lại như sau.

Những điều bạn muốn biết về Bing (mới)

Bing là công cụ tìm kiếm của Microsoft, tương tự như Google Search. Mặc dù là sản phẩm của đại gia Microsoft nhưng lâu nay Bing chịu lép vế nhiều so với Google Search (tui dám cá là nhiều người trong số những người đang đọc bài này chưa từng xài tới Bing dù rằng rất thường xài Google Search).

Mới đây Microsoft vừa giới thiệu Bing mới, tích hợp ứng dụng đang nổi đình nổi đám ChatGPT cùng nhiều tính năng độc đáo khác, hứa hẹn cuộc chạy đua cực kỳ thú vị với Google.

Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Microsoft Satya Nadella giới thiệu Bing được hỗ trợ bởi AI. Ảnh: Microsoft

Nâng tầm khả năng tìm kiếm với Microsoft Bing và Edge mới, tích hợp công nghệ AI

Cách đây 5 ngày, hôm 7/2 Microsoft đã chính thức ra mắt công cụ tìm kiếm Bing và trình duyệt Edge hoàn toàn mới, được hỗ trợ bởi công nghệ AI, hiện có sẵn ở dạng xem trước tại Bing.com. Người dùng sẽ được trải nghiệm những khả năng tìm kiếm tốt hơn, nhận được các câu trả lời đầy đủ hơn, trải nghiệm trò chuyện và có khả năng tạo nội dung hoàn toàn mới.

Như chúng ta biết, Microsoft là công ty đứng sau lưng OpenAI - cha đẻ của ChatGPT - do đó Bing thừa hưởng nền tảng của ChatGPT. Tuyên bố của Microsoft viết: Bing mới mạnh hơn ChatGPT và được tùy chỉnh đặc biệt cho khả năng tìm kiếm. Nó sử dụng những kiến thức và cải tiến quan trọng từ ChatGPT và GPT-3.5 nhưng nhanh hơn, chính xác hơn và có nhiều khả năng hơn.

Hiện nay Bing mới có sẵn ở dạng xem trước giới hạn trên máy tính để bàn và người dùng có thể truy cập Bing.com ngay hôm nay để thử các truy vấn mẫu và đăng ký danh sách chờ. Quy mô xem trước sẽ mở rộng lên hàng triệu người trong những tuần tới. Trải nghiệm di động cũng sẽ sớm có trong bản xem trước.

Dưới đây là bài giới thiệu của Yusuf Mehdi, Phó Chủ tịch tập đoàn, phụ trách Consumer Marketing. Bản dịch tiếng Việt của Microsoft Vietnam.

Thông điệp mới của Sundar Pichai về hành trình AI của Google

Sau loạt bài viết giới thiệu các thành quả dựa trên AI mà Google đã áp dụng vào các sản phẩm của mình và ứng dụng cho xã hội, hôm qua 6/2/2022 CEO của Google và Alphabet Sundar Pichai đã đưa ra thông điệp mới nhất về lộ trình ứng dụng AI của Google. Đây được xem là lời đáp trả chính thức của Google trước sức hút to lớn từ ChatGPT của OpenAI trong thời gian qua.

Sundar Pichai, CEO của Google và Alphabet

Dưới đây là toàn văn thông điệp của Sundar Pichai.

Người Pháp ngợi ca bánh mì baguette

Việt Nam ta tự hào với món bánh mì được xếp vào hàng những món ăn đường phố ngon nhất thế giới. Người ta cho rằng bánh mì Việt Nam xuất phát từ bánh mì baguette của Pháp. Chắc đúng là như vậy, nhưng sau khi du nhập Việt Nam, món bánh mì baguette này đã được cải biên thành một đặc sản riêng rất độc đáo của Việt Nam.

Về phía Pháp, món bánh mì baguette cũng nổi tiếng không kém. Hầu hết người Pháp đều đồng ý rằng bánh mì baguette là ổ bánh mì yêu thích của họ. Nó đã ăn sâu vào lối sống của người Pháp đến nỗi Bộ Văn hóa Pháp đã vận động để đưa bánh mì baguette vào danh sách di sản phi vật thể của UNESCO vào mùa thu năm 2022.  Kết quả là ngày 30/11/2022, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp quốc (UNESCO) đã công nhận bánh mì baguette của Pháp là di sản phi vật thể của nhân loại.

9 cách Google sử dụng AI trong các sản phẩm của mình

Tháng 11/2022, ChatGPT - do OpenAI phát triển - ra mắt và nhanh chóng thu hút sự chú ý trên toàn thế giới. Đây là một ứng dụng AI dạng chatbot có thể đàm đạo với người dùng trên nhiều chủ đề và lĩnh vực kiến thức khác nhau một cách lưu loát. Ngay tại Việt Nam, trong các buổi trò chuyện chủ để ChatGPT cũng thường xuyên được nhắc tới với sự thán phục không nhỏ.

Dường như có phần bực bội vì mình đã ứng dụng AI đâu có vừa gì trong nhiều năm qua, đưa vào các ứng dụng Google và được cả tỷ người trên thế giới sử dụng lâu nay, vậy mà mọi người thản nhiên xài chớ không thèm khen nên Google tức tốc đăng một số bài viết để kể công cho mọi người biết.

Dưới đây là một bài viết của Google nêu ra 9 loại hình ứng dụng AI trong sản phẩm của mình mà người dùng đã thừa hưởng trong mấy năm qua (so ra công lao lớn gấp bội anh lính mới ChatGPT).

9 cách Google sử dụng AI trong sản phẩm của mình

Bài viết của Justin Burr

Nhóm AI của Google

Google tôn vinh nữ chủ bút đầu tiên của Việt Nam: Bà Sương Nguyệt Anh

Hôm nay, khi vào Google Tìm kiếm bạn sẽ thấy doodle (hình nền trên trang chủ Tìm kiếm) hình một người phụ nữ Việt Nam. Đó chính là Sương Nguyệt Anh, con gái nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu và là nữ chủ bút đầu tiên của Việt Nam.

Bài giới thiệu của Google về bà như sau:

Hôm nay ngày 1 tháng 2, Google Tìm Kiếm tôn vinh bà Sương Nguyệt Anh, nữ tổng biên tập tờ báo dành cho phụ nữ đầu tiên tại Việt Nam trên trang chủ Google. Thông qua việc tôn vinh bà, Google mong muốn đề cao tài năng và vai trò của nữ giới trong xã hội, cổ vũ người phụ nữ nói lên tiếng nói và lan tỏa sức ảnh hưởng của mình. Cũng vào ngày này năm 1918, ấn phẩm đầu tiên của tờ Nữ Giới Chung (còn có nghĩa là “Tiếng chuông của nữ giới”) do Sương Nguyệt Anh làm chủ biên được xuất bản.

Google tôn vinh nhà thơ Sương Nguyệt Anh trên trang chủ Google Tìm Kiếm

Cuối thu năm Mậu Tý, tướng quân đem kiếm về

Lời ca bài Ai xuôi vạn lý (Hòn vọng phu II) của Lê Thương như những câu chuyện kể, những truyền thuyết mang tính sử thi. Chẳng hạn như:

Nên núi non thương tình

Kéo nhau đi thăm nàng

Nằm thành Trường Sơn vạn lý xuyên nước Nam

hay:

Chín con long thật lớn

muốn đem tin tới nàng

Núi ngăn không được xuống

Chúng kêu ca dưới ngàn

Bài tụng ca về phở

Anh Mai Việt Hùng đưa tui tới ăn phở tại một tiệm mà anh gọi là Phở Thơ, ngoài lý do đây là một tiệm phở ngon còn có một lý do khác: giữa quán có một tấm bảng thiệt lớn, đăng nguyên bài thơ ca ngợi phở của nhà thơ nổi tiếng Tú Mỡ.