Chuyện trò bên gốc bòn bon - Khúc hát bòn bon

Mùa mưa năm nay ngẫu nhiên mà tui cùng bạn bè nhiều lần về Long Khánh thăm rẫy của những người bạn thân thương ngày xưa nay vẫn còn ở đó. Và dù lần nào, ở rẫy nào cũng có những gốc bòn bon vào mùa, lắc lỉu trái.

Bên gốc bòn bon, mình nói chuyện bòn bon.

Ai đó nhắc rằng có câu vè ngày xưa con nit thường nghêu ngao là: Bòn bon, sô cô la, sữa hột gà, dầu cù là Mac Phsu. Ý, hổng phải đâu nha, bòn bon đây là kẹo bòn bon, một loại kẹo tròn tròn như viên bi. Chữ bòn bon này xuất xứ từ tiếng Pháp bonbon nghĩa là kẹo. Cả câu kể tên những thứ ngoại nhập (bòn bon, sô cô la, dầu cù là Mac Phsu) hoặc thức uống "quý tộc" (sữa hột gà), còn trái bòn bon là một thứ trái cây  mộc mạc, quê mùa đâu có đứng chung ở đó.

Ngày Nhà giáo Thế giới 2025

Hôm nay, ngày 5 tháng 10, là Ngày Nhà giáo thế giới, viết tắt là WTD (World Teachers' Day).

Xuất xứ

Ngày 5/10/1966, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp Quốc (UNESCO) và Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đã triệu tập một Hội nghị liên chính phủ tại Paris, thông qua một "Khuyến nghị về cương vị các giáo viên" (Recommendation concerning the Status of Teachers – tài liệu quốc tế đầu tiên xác định các điều kiện làm việc của giáo viên.

Đến năm 1994, UNESCO đề xướng ngày 5/10 hàng năm là Ngày Nhà giáo thế giới. Ngày lễ quốc tế này được tổ chức hàng năm để thu hút sự chú ý của xã hội đến tình trạng của các nhà giáo, vai trò của họ trong việc hình thành và phát triển xã hội, đồng thời huy động sự hỗ trợ cho các giáo viên và để đảm bảo rằng các nhu cầu của các thế hệ tương lai sẽ tiếp tục được các giáo viên đáp ứng.

Biển ở Đồng Nai

Bây giờ Đồng Nai không có biển, nhưng đã một thời Đồng Nai có biển, thậm chí biển rất nhiều nữa kìa.

Sau 30/4/75, 3 tỉnh Biên Hòa, Long Khánh, Phước Tuy nhập lại thành Đồng Nai, Mà Phước Tuy chính là tỉnh có toàn bộ Vũng Tàu (không có Côn Đảo). Đồng Nai có biển từ thời đó.

Biển Hồ Cốc, xưa kia thuộc huyện Xuyên Mộc, tỉnh Đồng Nai, một thời là... cửa ngõ vượt biên. Sau này huyện Xuyên Mộc thuộc Bà Rịa - Vũng Tàu. Bây giờ thuộc TP Hồ Chí Minh. Ảnh: Phạm Hoài Nhân.

Bờ biển ngắn nhất Việt Nam

Trong 13 tỉnh thành Việt Nam không có đường bờ biển thì đến 11 ở miền Bắc. Dễ hiểu thôi, vì bản đồ miền Bắc có dạng quả trám nên các tỉnh nằm trong nội địa nhiều. Từ Thanh Hóa trở xuống hình dạng bản đồ thon dài, lại thêm sau sáp nhập các tỉnh miền núi phía Tây nhập với các tỉnh miền biển phía Đông nên tỉnh nào cũng có biển (như Kon Tum nối Quảng Ngãi, Gia Lai nối Bình Định, Đắk Lắk nối Phú Yên, Lâm Đồng & Đắk Nông nối Bình Thuận).

Xuống phía Nam cũng vậy, tỉnh nào không có biển thì được sáp nhập với tỉnh có biển để thành tỉnh chung có đường bờ biển. Ví dụ như Đồng Tháp (0 biển) nối Tiền Giang (có biển), An Giang (0 biển) nối Kiên Giang (có biển), Cần Thơ + Hậu Giang (0 biển) nối Sóc Trăng (có biển), Vĩnh Long (0 biển) nối Trà Vinh + Bến Tre (có biển).

Biển Tân Thành ở Gò Công, nay thuộc tỉnh Đồng Tháp

Bờ biển dài nhất Việt Nam

Trước sáp nhập, Việt Nam có 28 tỉnh/thành giáp biển trên tổng số 63 tỉnh thành, chiếm 44%.Sau sáp nhập, Việt Nam có 34 tỉnh thành thì có đến 21 tỉnh thành có đường bờ biển, chiếm đến 62%. 

Trong số đó, tỉnh có đường bờ biển dài nhất là Khánh Hòa với 490 km. Trước sáp nhập, Khánh Hòa đã có bờ biển dài rồi, khoảng 200 km nếu chỉ tính bờ biển ở đất liền, còn nếu tính đến đảo (bao gồm quần đảo Trường Sa) thì chiều dài bờ biển lên đến 385 km. Sau sáp nhập, Khánh Hòa được cộng thêm Ninh Thuận có 105 km bờ biển nữa, nâng tổng chiều dài bờ biển lên 490 km.

Có gì mới tại sự kiện Made on YouTube 2025?

Sự kiện Made On YouTube 2025 là sự kiện thường niên lớn nhất của YouTube, tập trung công bố hàng loạt công cụ mới dựa trên Trí tuệ Nhân tạo (AI), các nâng cấp trong YouTube Studio, và các tính năng mở rộng khả năng tiếp cận toàn cầu nhằm "thúc đẩy thập kỷ tiếp theo của sự sáng tạo, kết nối và kinh doanh" trên nền tảng.

Sự kiện năm 2025 diễn ra trong bối cảnh kỷ niệm 20 năm thành lập YouTube và nhấn mạnh vào việc đưa AI trở thành "đối tác sáng tạo" ở mọi giai đoạn làm việc của creator.

Bài viết sau đây của YouTube giới thiệu các nội dung chính của sự kiện.

20 năm tiếp theo:

Thúc đẩy tương lai ngành giải trí cùng Made on YouTube

Hai mươi năm trước, YouTube ra đời với ý tưởng rằng mọi người đều có thể sáng tạo và tìm kiếm một sân khấu với khán giả toàn cầu. Kể từ đó, chúng ta đã chứng kiến ​​những nhà sáng tạo định hình nên văn hóa và giải trí theo cách mà chúng ta chưa từng nghĩ tới. Những người sáng tạo, nghệ sĩ, studio và thương hiệu đã xây dựng nên những công ty năng động, thúc đẩy một nền kinh tế sáng tạo khổng lồ: YouTube đã chi trả hơn 100 tỷ đô la cho các nhà sáng tạo, nghệ sĩ và công ty truyền thông trên toàn cầu trong bốn năm qua.

“Chúng tôi không chỉ tạo nên một nền tảng. Chúng tôi xây dựng một nền kinh tế.” – Neal Mohan

Hôm nay, tại sự kiện Made on YouTube, chúng tôi giới thiệu các sản phẩm và sáng kiến mới để thúc đẩy sự sáng tạo, kết nối và kinh doanh trên YouTube trong thập kỷ tiếp theo.

Kể chuyện theo cách của bạn

AI có thể hỗ trợ những nhà sáng tạo nội dung từ mọi nơi chia sẻ câu chuyện của họ. Vì vậy, chúng tôi đang giúp việc sáng tạo trên Shorts trở nên dễ dàng và thú vị hơn.

YouTube đã bắt đầu tích hợp Veo 3 Fast của Google DeepMind vào Shorts, cho phép bạn tạo phông nền video hoặc clip với âm thanh hoàn toàn miễn phí. Các tính năng mới từ Veo giúp bạn áp dụng hiệu ứng động, thay đổi phong cách video và thêm đạo cụ vào cảnh quay. Tính năng Edit with AI (Chỉnh sửa với AI) sẽ hỗ trợ biến thước phim thô của bạn thành bản nháp video đầu tiên. Bên cạnh đó, tính năng “Speech to song” (Thoại thành bài hát) có thể chuyển đổi đoạn hội thoại trong video thành một đoạn nhạc vui nhộn cho video Shorts tiếp theo của bạn. Tìm hiểu thêm tại đây.

“Từ điện thoại thông minh đến phần mềm chỉnh sửa, các nhà sáng tạo không ngừng thích ứng và phát triển với các công nghệ mới. Chúng tôi xem AI là bước tiến tiếp theo của những công cụ này – được thiết kế để thúc đẩy sự sáng tạo và cách kể chuyện.

Nhưng đừng nhầm lẫn – không một studio, mạng lưới, công ty công nghệ hay công cụ AI nào có thể sở hữu tương lai của ngành giải trí. Quyền lực ấy thuộc về các bạn – những nhà sáng tạo nội dung.” – Neal Mohan

Đơn giản hóa quá trình sáng tạo

Các nhà sáng tạo nội dung đã sử dụng YouTube Studio để có được những hiểu biết sâu sắc hơn và nguồn cảm hứng cho những nội dung tiếp theo. Chúng tôi hiện đang bổ sung một bộ công cụ mới, được thiết kế để trở thành người đồng hành đích thực trong mọi giai đoạn của hành trình sáng tạo.

Tạo Collaborations với những nhà sáng tạo nội dung khác để mở rộng phạm vi tiếp cận. Hoặc thu thập thông tin chi tiết từ công cụ trò chuyện mới của chúng tôi, Ask Studio, để tối ưu hóa kênh của bạn tốt hơn. Đồng thời, hãy sẵn sàng cho thử nghiệm A/B cho tiêu đề, cập nhật Inspiration Tab và nâng cấp tính năng lồng tiếng tự động.

Ngoài ra, chúng tôi cũng mở rộng công cụ phát hiện hình ảnh tương tự (likeness detection), cho phép nhà sáng tạo nội dung phát hiện và kiểm soát các video tạo bởi AI sử dụng gương mặt của họ. Tính năng này sẽ sớm ra mắt dưới dạng thử nghiệm mở cho tất cả các nhà sáng tạo thuộc Chương trình Đối tác YouTube.

Khám phá chi tiết về Studio.

Đổi mới các định dạng để tạo ra những kết nối mạnh mẽ hơn

Chúng tôi đang đưa nhà sáng tạo và người hâm mộ đến gần nhau hơn bằng cách tái định hình trải nghiệm TV và các định dạng thúc đẩy văn hóa ngày nay.

Nội dung trực tiếp mang lại tính tương tác và kết nối vượt trội. Chỉ riêng trong Quý 2 năm 2025, bình quân có hơn 30% người xem YouTube đăng nhập hằng ngày đã xem nội dung trực tiếp. Hôm nay, chúng tôi công bố nâng cấp lớn nhất từ trước đến nay cho Live (Trực tiếp), với nhiều cách mới để kết nối người hâm mộ, mở rộng tệp khán giả và tăng doanh thu hiệu quả hơn từ các buổi phát trực tiếp. Xem chi tiết cập nhật Live.

Vài năm trở lại đây, chúng ta đã chứng kiến tầm ảnh hưởng văn hóa của Podcast được chuyển đổi thông qua video; chúng tôi đang mang đến những công cụ mới giúp nhà sáng tạo podcast tiếp cận và kết nối sâu sắc hơn với khán giả. Các tính năng này sẽ giúp nhà sáng tạo podcast dễ dàng tạo ra các video clip và Shorts hấp dẫn từ các tập phim đầy đủ. Nếu bạn không có thời gian hoặc nguồn lực để dựng video, Veo của Google DeepMind có thể giúp bạn tạo video tùy chỉnh từ các tệp âm thanh.

Thúc đẩy sự gắn kết giữa nghệ sĩ với người hâm mộ

Người hâm mộ chính là động lực thúc đẩy văn hóa âm nhạc và sự nghiệp của nghệ sĩ, vì vậy chúng tôi tạo ra thêm cơ hội để nghệ sĩ kết nối với người hâm mộ.

Trên YouTube Music, bạn sẽ thấy tùy chọn đếm ngược đến ngày ra mắt các bản phát hành mới và lưu trước các bản nhạc yêu thích. Ngoài ra, trên YouTube, nghệ sĩ sẽ có công cụ để tri ân và kết nối với người hâm mộ trung thành của họ thông qua sản phẩm độc quyền, video cảm ơn, clip hậu trường và các nội dung chỉ dành riêng cho người hâm mộ.

Xây dựng quan hệ hợp tác giữa thương hiệu và nhà sáng tạo

Chúng tôi đang bổ sung các cập nhật mới cho các thương vụ và tính năng Shopping để việc hợp tác thương hiệu trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Chúng tôi đẩy mạnh các thương vụ này thông qua các sáng kiến và tính năng mới như khả năng chèn trực tiếp đường dẫn đến website thương hiệu trong Shorts. YouTube Shopping cũng sẽ mở rộng sang nhiều thị trường và nhà bán lẻ hơn cũng như tận dụng AI để gắn thẻ sản phẩm dễ dàng hơn. Khám phá chi tiết tại đây.

Hướng đến tương lai, chúng tôi cam kết trao quyền cho các nhà sáng tạo, thúc đẩy cộng đồng và tiếp tục tái định nghĩa cách người dùng trên toàn thế giới xem, lắng nghe và kết nối. Chúng tôi rất mong chờ những thành quả mà chúng ta cùng nhau sáng tạo trong 20 năm tới.

Google Blog tiếng Việt - 17/09/2025

Chuyện về cáp treo ở Việt Nam

Sự phát triển cáp treo Việt Nam

Sau khi cáp treo núi Bà Đen ra đời và khá thành công vào tháng 3/1998, các tuyến cáp treo khác lần lượt xuất hiện như cáp treo Yên Tử (2001), cáp treo Đà Lạt (2/2003), cáp treo núi Tà Cú (9/2003)... Giá vé khứ hồi trung bình cho các tuyến cáp treo này khoảng trên dưới 100.000 đ. Ở thời điểm đó, mức giá là tương đối cao nhưng vẫn được mọi người chấp nhận một cách tích cực vì nó giúp giảm rất nhiều thời gian và công sức để vượt núi mà nhiều người thậm chí không thể nào đạt được vì lý do sức khỏe nếu không có cáp treo.

Tuyến cáp treo đầu tiên của Việt Nam, từ chân núi Bà Đen lên chùa Bà. Năm 1998. Ảnh: Công ty CP Cáp treo Núi Bà Tây Ninh

Google AI Plus - gói AI mới nhất của Google - hiện đã có mặt ở Việt Nam

Thông báo mới của Google về việc phát hành gói Google AI Plus tại Việt Nam nè!

Hôm nay, chúng tôi mang Google AI Plus đến với thêm 40 quốc gia, bao gồm Việt Nam. Đây là gói dịch vụ mới nhất được thiết kế nhằm giúp nhiều người dùng Google AI hiệu quả hơn với chi phí thấp hơn. Gói Google AI Plus này lần đầu tiên được ra mắt tại Indonesia vào đầu tháng 9 năm nay và đã nhận được phản hồi rất tích cực, vì vậy chúng tôi mong muốn sớm mở rộng đến nhiều quốc gia khác bao gồm cả Việt Nam.