Bậc nữ lưu đất Gò Công

Trước nay người ta thường nhắc đến Gò Công là nơi sinh ra của hai vị hoàng hậu: Bà Từ Dụ và Nam Phương hoàng hậu. Gần đây, những khảo sát mới cho biết Nam Phương hoàng hậu không phải sinh ra ở Gò Công - Tiền Giang mà là ở Gò Công - Thủ Đức. Vậy là chỉ còn một vị hoàng hậu sinh ở đất Gò Công thôi.

Trong bài viết này tui muốn nhắc đến một người phụ nữ Gò Công khác, tuy không là mẫu nghi thiên hạ hay nữ tướng với chiến công hiển hách, thậm chí chỉ đóng vai người vợ thứ, nhưng rất đáng cho chúng ta ngưỡng mộ. Đó là bà Trần thị Sanh, vợ thứ của anh hùng Trương Định.

Nhà Đốc phủ Hải. Ảnh: Phạm Hoài Nhân

Ngôi chùa của vợ anh hùng Trương Định

Bà Trần thị Sanh, người vợ của anh hùng Trương Định

Bà Trần thị Sanh là vợ thứ của anh hùng dân tộc Trương Định. Sinh trưởng trong một gia đình danh giá và giàu có bậc nhất ở Gò Công, thật kính phục bà đã chấp nhận gian nan nguy hiểm kết duyên cùng một con người quyết tâm hy sinh cho Tổ quốc trong thời buổi loạn lạc. Cũng chính bà đã hỗ trợ rất nhiều về vật chất cho nghĩa quân của Bình Tây đại nguyên soái để chiến đấu chống giặc Pháp.

Ngôi nhà nơi bà sinh sống được xây dựng năm 1860, là ngôi nhà sang trọng nhất Gò Công thuở ấy. Năm 1864, Trương Định tuẫn tiết, bà vào chùa quy y, nhường ngôi nhà lại cho con gái riêng là Dương thị Hương và rể là tri huyện Trường Bình. Sau này, vợ chồng tri huyện Trường Bình qua đời, để lại cơ ngơi cho con gái là Huỳnh thị Diệu và chồng là đốc phủ Nguyễn văn Hải. Từ ấy ngôi nhà được gọi là nhà đốc phủ Hải.

Nhà Đốc phủ Hải ngày nay là điểm tham quan nổi tiếng, vì đây là ngôi nhà cổ lớn, đẹp nhất và còn được giữ gìn khá nguyên vẹn. Rất nhiều bài viết về ngôi nhà này (tui cũng có viết trong bài Ngôi nhà của vợ anh hùng Trương Định). 

Những tính năng mới của NotebookLM - Số người dùng NotebookLM tại Việt Nam đạt Top 10 toàn cầu

Trong bài viết mới nhất trên blog của mình, Google cho biết NotebookLM đã nhanh chóng trở thành một sản phẩm AI được yêu thích và sử dụng rộng rãi tại Châu Á - Thái Bình Dương. Theo ghi nhận của Google, Ấn Độ có số lượng người dùng NotebookLM cao nhất trên toàn cầu, thứ hai là Mỹ và thứ ba là Nhật Bản. Cũng theo ghi nhận này, trong top 10 quốc gia sử dụng NotebookLM nhiều nhất trên toàn thế giới còn có Hàn Quốc, Đài Loan và Việt Nam, nghĩa là 5 trong số 10 quốc gia sử dụng NotebookLM nhiều nhất thế giới nằm ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Chùa Ông bên bến Ninh Kiều

Chùa Ông ở Cần Thơ nằm bên bến Ninh Kiều, nơi tấp nập du khách. Không biết mọi người thế nào, riêng tui thì tới lui bến Ninh Kiều không biết bao nhiêu lần nhưng mãi tới lần gần đây (năm 2025) mới ghé thăm chùa Ông. Thiệt là thiếu sót!

Nói là thiếu sót bởi vì đây là một di tích cấp quốc gia từ năm 1993.

Cổng chùa Ông. Ảnh: Phạm Hoài Nhân

Mộ cổ Hàng Gòn

Mộ Cự thạch Hàng Gòn là Di tích khảo cổ cấp Quốc gia đặc biệt. Di tích Quốc gia Đặc biệt đã là quý hiếm rồi, trong đó Di tích Khảo cổ càng hiếm hơn. Cả nước hiện nay có 14 Di tích khảo cổ Quốc gia Đặc biệt, trong đó Đồng Nai có 1 là mộ cự thạch Hàng Gòn.

Mộ Cự thạch Hàng Gòn. Ảnh: Phạm Hoài Nhân, chụp năm 2004

Tên gọi mộ cự thạch (megalithic tomb) là thuật ngữ chuyên môn của giới khảo cổ, đó là một dạng mộ táng cổ, được xây dựng bằng những khối đá lớn (cự thạch = đá lớn), xuất hiện từ thời tiền sử đến sơ kỳ kim khí. Đây là một hình thức chôn cất độc đáo, phổ biến ở nhiều nền văn hóa cổ đại trên thế giới, trong đó có cả Việt Nam. Dân gian gọi nơi đây là Mả ông đá, còn ngành du lịch Đồng Nai trước đây thì gọi là Mộ cồ Hàng Gòn.

Panoramio - Vang bóng một thời

Câu chuyện về xem Street View của Google Maps để tìm về hình ảnh quá khứ ở một nơi chốn nào đó đang sôi nổi tại Việt Nam. Ý tưởng cốt lõi để những điều này trở thành hiện thực là gắn những bức ảnh với tọa độ địa lý, hay nói các khác là tạo một lớp (layer) bản đồ bằng hình ảnh phủ lên trên bản đồ địa lý. Ý tưởng này không bắt nguồn từ Google mà từ một phần mềm khác: Panoramio.

Panoramio - Phần mềm đầu tiên gắn những bức ảnh với tọa độ địa lý

Giao diện Panoramio

Đập cổ kính ra tìm lấy bóng

Gần đây, ở Việt Nam rộ lên xu hướng dùng tính năng Street View trên Google Maps để tìm lại hình ảnh của người thân trong quá khứ. Ý tưởng chính của việc này như sau:

Ứng với mỗi địa điểm trên bản đồ Google sẽ có nhiều hình ảnh của địa điểm đó chụp tại những thời điểm khác nhau, đặc biệt là những ảnh chụp toàn cảnh 360 độ, gọi là Street View. Do góc chụp rộng, bao quát được nhiều người, sự vật trong khung cảnh nên xác suất ta nhìn thấy được người quen của mình trong khung cảnh ấy khá cao. Điều này đặc biệt gây cảm xúc nếu đó là hình ảnh quá khứ và người thân ấy nay ta không còn gặp được nữa.

Một hình ảnh Street View ở Long Khánh, gợi nhớ câu hát Con đường xưa em đi

Veo 3 chính thức có mặt tại Việt Nam

Gần đây chắc mọi người nghe nhắc nhiều tới Veo, một mô hình AI tạo video tiên tiến của Google DeepMind. Bản mới nhất, Veo 3, vừa được giới thiệu tại sự kiện Google I/O vào tháng 5/2024.

Veo có thể biến ý tưởng, mô tả bằng văn bản (text-to-video) hoặc hình ảnh (image-to-video) thành các video sống động, chân thực, thậm chí có cả âm thanh đồng bộ. Ứng dụng này được đánh giá cao về khả năng tạo ra các cảnh quay điện ảnh, hoạt hình, slow-motion, ánh sáng động và duy trì tính nhất quán của nhân vật trong video.

Từ thời điểm được giới thiệu, Veo giới làm phim tại Việt Nam hết sức quan tâm và ta đã thấy có một số clip làm bằng Veo xuất hiện. Tuy nhiên đó là những clip tạo bằng Veo 2, hoặc Veo 3... không chính thức.

Ngày 3/7/2025. Veo 3 đã chính thức có mặt tại Việt Nam. Thông tin này được Google giới thiệu trong bài viết sau:

Veo 3 chính thức có mặt tại Việt Nam