Ổi xá lị

Quê ngoại tui ở Cái Bè, Tiền Giang (hồi đó hổng có tên Tiền Giang đâu nghen, mà là Định Tường). Có điều tui sinh ra và lớn lên ở Long Khánh, chả khi nào có dịp về quê ngoại. Thấy Long Khánh có nhiều trái cây (chôm chôm, sầu riêng, mít...), tui hỏi Cái Bè có gì? Các dì tui hãnh diện nói Cái Bè có ổi xá lị, ngon nổi tiếng luôn. Long Khánh là xứ trái cây nên dĩ nhiên cũng có ổi, nhưng mà không có ổi xá lị, các dì càng tự hào ca ngợi trái ổi đặc sản quê hương mình, không nơi nào có được.

Ổi xá lị. Ảnh sưu tầm

Lâu lâu tui cũng có dịp ăn ổi xá lị - không biết phải xuất xứ từ Cái Bè không - nhưng đúng là ngon, trái to, ngọt, thơm. Tui vẫn chẳng có dịp nào về Cái Bè để thấy những vườn ổi xá lị, đặc sản quê ngoại mình.

Bẵng đi thời gian mấy chục năm, sau này tui có nhiều dịp về miền Tây nói chung và Tiền Giang nói riêng, tui... không hề thấy ổi xá lị, kể cả về đúng nơi xưa là Cái Bè và vô vườn trái cây. Nói cho đúng ra thì cũng có khi thấy người ta bán ổi xá lị, nhưng không nhiều và cũng không ai nói đó là loại trái cây đặc trưng của Tiền Giang. Loại trái cây nhiều nhứt ở Tiền Giang, ở Cái Bè là nhãn. Những vườn nhãn đầy trái thậm chí có thể thấy được khi ta ngồi trên xe chạy trên quốc lộ 1. Nhãn, không phải ổi xá lị!

Vài năm gần đây, rộ lên một loại ổi xá lị nổi tiếng. Oái ăm thay, xứ sở sản sinh ra loại ổi xá lị nổi tiếng ấy lại là... Long Khánh, quê hương tui. Giống ổi này xuất xứ từ xã Bình Lộc, thị xã Long Khánh. Nghe nói rằng đất ở Bình Lộc là đất sỏi cơm, cho ra trái ổi rất ngon. Chi tiết này lại làm tui ngờ ngợ: Cái Bè nói riêng, miền Tây nói chung làm gì có đất sỏi để cho ra trái ổi như ổi xá lị ở Bình Lộc? Vậy phải chăng đó là loại ổi xá lị khác?

Ổi xá lị Long Khánh được đưa vào siêu thị, nhưng khi "chuyển ngữ" sang tiếng Anh thì thành Taiwanese guava! Ảnh: PHN

Nhờ Google tìm, thì được biết rằng ổi xá lị bây giờ có nhiều giống lắm: ổi Island, ổi California, ổi không hạt... và cũng có nói đến những vùng trồng ổi xá lị ở Cái Bè. Điều mà tui thắc mắc là: 50, 60 năm trước phải chăng ổi xá lị là loại trái cây tiêu biểu của Cái Bè như các dì của tui đã kể, hay đó chỉ là ký ức, những hoài nhớ rất riêng của những người mà thuở ấy còn là những cô bé, cậu bé ở miền sông nước Cái Bè?

Phạm Hoài Nhân