Anh đi đâu về?

• Anh vừa đi chơi đâu về?
• Tui ra đảo Bình Ba ở Nha Trang. Còn anh?
• Tui tới thác Pongour ở Đà Lạt.

Đố bạn đoạn đối thoại trên có gì sai?

Thác Pongour

Hầu như tất cả mọi người, kể cả các đơn vị tổ chức tour du lịch, đều gọi tour ra đảo Bình Ba là tour đi Nha Trang, tour chơi thác Pongour là tour Đà Lạt. Nhưng thật ra đảo Bình Ba đâu phải ở Nha Trang, và thác Pongour đâu phải ở Đà Lạt!

Về mặt địa lý hành chính, đảo Bình Ba thuộc thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa; thác Pongour thuộc huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng. Nghĩa là 2 địa điểm trên chả dính dáng gì tới Nha Trang hay Đà Lạt cả. Bản thân Nha Trang cũng chỉ là một thành phố của tỉnh Khánh Hòa, và Đà Lạt cũng chỉ là thành phố của tỉnh Lâm Đồng thôi.

Bình Ba

Sự nhầm lẫn này xảy ra là do danh tiếng của 2 địa điểm du lịch là Nha Trang và Đà Lạt quá lớn khiến người ta đánh đồng Nha Trang với tỉnh Khánh Hòa, Đà Lạt với tỉnh Lâm Đồng. Một địa điểm nổi tiếng ở đâu đó thuộc Lâm Đồng thì được gán ngay là ở Đà Lạt (thí dụ như sân bay Liên Khương ở Đức Trọng, Lâm Đồng chớ đâu phải ở Đà Lạt). Tương tự như vậy một địa điểm nổi tiếng ở đâu đó thuộc Khánh Hòa thì được gán ngay là ở Nha Trang (thí dụ như sân bay Cam Ranh ở Cam Ranh, Khánh Hòa chớ đâu phải ở Nha Trang).

Sự nhầm lẫn tương tự cũng xảy ra đối với những địa điểm khác khi mà tên tuổi của thành phố trực thuộc tỉnh quen thuộc hơn so với tên tỉnh, như Phan Thiết so với Bình Thuận, Phan Rang so với Ninh Thuận hoặc thậm chí Biên Hòa so với Đồng Nai. (Sự nhầm lẫn đối với cái tên Phan Rang lại càng lớn hơn nữa, thí dụ như người ta hay nói biển Ninh Chữ ở Phan Rang. Thật ra biển Ninh Chữ ở thị trấn Khánh Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận, còn Phan Rang thì... không hề là một địa danh hành chính, mà tên đúng của nó là thành phố Phan Rang - Tháp Chàm).

Những sự nhầm lẫn nói trên không gây tác hại gì, vì nó không khiến người ta... đi lạc, tuy nhiên nếu gọi tên và xác định địa điểm hành chính cho đúng vẫn hay hơn, phải không các bạn?

Cá biệt có một trường hợp gọi sai mà lại được ưa chuộng, yêu thích hơn gọi đúng - thậm chí, đối với nhiều người gọi như vậy mới là đúng. Đó là trường hợp Sài Gòn. Về mặt ní nuận, không tồn tại địa danh hành chính Sài Gòn mà chỉ có TPHCM, nhưng người ta nói đi Sài Gòn, sống ở Sài Gòn, dân Sài Gòn... Có  ai nói gọi vậy là sai hông nè?

Phạm Hoài Nhân