Người ơi!...

Người là Nhân. Người ơi là Nhân ơi. Cho nên tui rất xúc động khi có rất nhiều – phải nói là vô số - bài hát réo gọi tên tui, thậm chí réo gọi Người ơi ngay từ đầu. Xin nhấn mạnh là Người ơi và ngay từ đầu luôn, chớ chỉ có có chữ người hoặc xuất hiện đâu đó trong bài thì vô thiên lủng, khỏi kể.

Giờ xin kể một số bài mà trước mắt tui nhớ được:

• Người ơi! người ở đừng về… (Người ơi người ở đừng về - Dân ca quan họ Bắc Ninh)

• Người ơi, một chiều nắng tơ vàng hiền hòa hồn có mơ xa? (Hương xưa - Cung Tiến)

• Người ơi, mau về đây. Về bên bếp hồng tay cầm tay… (Về dưới mái nhà - Xuân Tiên)

• Người ơi, tôi kể lại chuyện xưa, bao kỷ niệm êm ái lúc tuổi còn thơ (Nhớ một người - Mạnh Phát & Hoài Linh)

• Người ơi, nếu yêu rồi - Chớ để buồn người trai nơi xa xôi (Chuyến đi về sáng - Mạnh Quỳnh)

• Người ơi, khi cố quên là khi lòng nhớ thêm (Sầu lẻ bóng - Anh Bằng)

• Người ơi, thấm thoắt niên học hết rồi. Chúc đi cạn lời giây phút ly bôi... (Ba tháng tạ từ - Thanh Sơn)

• Người ơi một mai nếu tôi đi rồi, thì ngàn lần thương cũng thế mà thôi... (Nếu một mai anh biệt kinh kỳ - Minh Kỳ & Hoài Linh)

• Người ơi! Nước Nam của người Việt Nam. Vì đâu oán tranh để lòng nát tan (Về đây anh - Nguyễn Hiền & Nhật Bằng)

• Người ơi biết đêm nay nữa là mấy đêm qua rồi. Ngồi đây ngắm trăng về soi bóng đêm chơi vơi (Tiễn người đi - Lam Phương)

Tui chỉ mới nhớ được nhiêu đây, và chắc mọi người dễ thấy rằng đây toàn là nhạc xưa (trước 1975). Lý do là tui không biết/không nhớ nhạc mới sáng tác sau này. Tui biết chắc chắn còn nhiều lắm, ai nhớ xin nhắc dùng để tui thêm phần... nhảy mũi (vì có người nhắc tên mình)!

Như trên đã nói, chỉ kể những bài mà Người ơi xuất hiện ngay từ đầu đã rất nhiều rồi, còn xuất hiện ở đâu đó trong bài thì vô số nên không kể ra. Tuy nhiên xin nêu 2 bài hát rất nổi tiếng mà Người ơi xuất hiện ở đầu đoạn, và nhiều người vẫn dễ nghĩ rằng đó là đầu bài. Đó là:

• Người ơi! có nhớ hôm nào, Tay nắm tay nhau chúng mình vui nói chuyện mai sau (Nếu hai đứa mình - Anh Bằng & Lê Dinh)

• Người ơi, có về miền quê hương thùy dương. Nước chảy còn vương bao niềm thương. Cho nhắn đôi lời. (Thương về miền Trung - Duy Khánh)

Còn Người ơi ở giữa bài, đáng lẽ không nhắc vì nhiều quá nhưng xin cá biệt xin nhắc tới một bài hát rất quen thuộc, trong đó "Người ơi" được kêu ở đoạn giữa và mang ý nghĩa rất đặc biệt. Đó là bài Ru con Nam bộ.

Gió mùa thu mẹ ru mà con ngủ

Năm canh chầy, là năm canh chầy thức đủ vừa năm

Hỡi chàng, chàng ơi! Hỡi Người, Người ơi!

Em nhớ tới chàng, em nhớ tới chàng!

Thấy gì hông? Mẹ ru con và nhớ tới chồng, kêu Chàng ơi, chàng ơi! - chuyện đó là  hợp tình, hợp lý. Nhưng còn ráng kêu... tui nữa: Hỡi Người, Người ơi! (ý là "Nhân ơi!" đó!). Thiệt ngại hết sức!

Để bớt ngại, xin trích tiếp một bài trong đó "Người ơi" cũng được nhắc tới nhiều lần.

Tôi theo người vượt quan san

Ơi, ơi Người ơi! Ơi, ơi Người ơi!

Vẽ lối mòn gìn giữ quê hương ngăn dường giặc Hán

Tôi chưa về Ải Chi Lăng

Ơi, ơi Người ơi! Ơi, ơi Người ơi!

Dưới chiến bào người thấy băn khoăn thương ai đầu nguồn...

Khí thế hông? Đây là trường ca Con đường cái quan của Phạm Duy. Đúng là đi tới đâu mọi người cũng đều kêu tui hết! Thiệt hả lòng hả dạ mà!

Phạm Hoài Nhân