Vũ Hữu Định và... còn hơn chút gì để nhớ

Nhắc Vũ Hữu Định là ai cũng nhớ tới bài thơ Còn chút gì để nhớ và bài hát do Phạm Duy phổ từ bài thơ nói trên đã trở thành tuyệt tác.

Biển hồ Pleiku. Ảnh: PHN

Ngoài Còn chút gì để nhớ có bản nhạc nào phổ từ thơ Vũ Hữu Định nữa hay không? Chắc đa số mọi người đều trả lời là Không, Thật ra chỉ cần một bài (thơ và nhạc) Còn chút gì để nhớ là đã quá đủ để tên tuổi Vũ Hữu Định sống mãi trong lòng người yêu thơ, yêu nhạc rồi. Thế nhưng còn một bài thơ khác của Vũ Hữu Định được một nhạc sĩ nổi tiếng phổ nhạc mà ít người biết. Điều bất ngờ, đó là một nhạc sĩ cách mạng với những bài hát quen thuộc Mùa Xuân trên thành phố Hồ Chí Minh, Xuân chiến khu, Tiếng chày trên sóc Bombo, Bài ca may áo... Bài thơ Đứng giữa đồng không của Vũ Hữu Định đã được Xuân Hồng phổ nhạc vào năm 1996.

Vũ Hữu Định tên thật là Lê Quang Trung, sinh năm 1942 tại Huế. Có lẽ trước 1975 thơ ông chỉ đăng báo (Còn chút gì để nhớ là một trong số đó) chứ chưa hề ra tập thơ. Biến cố 1975, ông đi học tập cải tạo 1 tháng rồi về sống ở Đà Nẵng. Ông mất ngày 3/4/1981 sau một cuộc rượu say, bước hẫng từ một sàn bê tông không lan can, cao bốn mét và rơi xuống đất. (Chi tiết về cái chết của Vũ Hữu Định ghi theo lời kể của bạn ông là Trương Điện Thắng).

Biển hồ Pleiku. Ảnh: PHN

Mười lăm năm sau khi Vũ Hữu Định qua đời, cũng là lúc đất nước cởi mở hơn, bạn bè gom góp các bài thơ của ông để xuất bản thành tập thơ mang tên Còn chút gì để nhớ do NXB TP Hồ Chí Minh xuất bản năm 1996.

Đứng giữa đồng không là một bài thơ trong tập thơ ấy, nhưng không biết sáng tác trong giai đoạn nào, trước hay sau 1975. Nhạc sĩ Xuân Hồng khi ấy đang nằm trên giường bệnh đã đọc và cảm tác nên bài hát Đứng giữa đồng không. Chỉ ít lâu sau nhạc sĩ qua đời, ngày 14/5/1996. Đây là một trong những bài hát cuối cùng của đời ông.

Việc nhạc sĩ của Mùa Xuân trên thành phố Hồ Chí Minh, Tiếng chày trên sóc Bombo... phổ nhạc từ thơ của những nhà thơ miền Nam thuở trước không phải là lạ, như ông đã từng phổ thơ của Đinh Trầm Ca (Bất chợt trên bên đò ngang), Từ Kế Tường (Một chiều với Suối Vàng)...

Bài thơ Đứng giữa đồng không như sau:

một bầy sáo nhỏ qua sông

một em tôi đã cầm lòng đi xa

như con sông nhỏ thật thà

sớm hiu hắt tạnh, chiều sa mưa nguồn

một bầy sáo đã đi luôn

một em tôi đã để buồn lại đây

con chim quyên đã lạc bầy

xuống sông vọc nước đợi ngày xế ngang

một bầy sáo nhỏ bay hoang

một em tôi đã bỏ làng đi xa

tôi ngu ngơ giữa chiều tà

em đi để lại mình ta giữa đồng

Bản nhạc Đứng giữa đồng không như sau:

Nếu muốn nghe thử thì vào đây:

Có lẽ bài hát này không quá hay đến mức được phổ biến rộng, nhiều ca sĩ trình bày, nhiều người thích. Chỉ xin giới thiệu ở đây để nói rằng với Vũ Hữu Định thì còn... hơn chút gì để nhớ do Phạm Duy phổ nhạc nữa, cái hơn chút nữa đó là Đứng giữa đồng không, do Xuân Hồng phổ nhạc.

Ghi chú: Trong khi tìm kiếm bài Đứng giữa đồng không do Xuân Hồng phổ nhạc tui còn tìm thấy một phiên bản nữa do Nguyễn văn Thanh Nhã phổ nhạc. Bản này cũng không được phổ biến nhiều lắm, nhưng dù sao cũng... thêm chút gì để nhớ!

Phạm Hoài Nhân