Kandinsky - người họa sĩ có thể "nhìn thấy" âm thanh

Wassily Kandinsky (16/12/1866 – 13/12/1944) là một họa sĩ, thợ in và nhà lý luận người Nga. Ông là cây đại thụ trong làng nghệ thuật, là người đầu tiên khai phá các quy tắc hội họa trừu tượng thuần túy, mở đường cho trào lưu Trường phái biểu hiện và Nghệ thuật trừu tượng.

Wassily Kandinsky, tên khai sinh là Wassily Wassilyevich Kandinsky, sinh 16/12/1866 tại Moscow, Nga và mất 13/12/1944 tại Neuilly-sur-Seine, Pháp.

Kandinsky thích thú với âm nhạc và hội họa từ thời còn bé. Ông cho rằng bản thân đã nhìn thấy những đường nét và màu sắc trong lúc nghe nhạc. Có giả thuyết cho rằng Kandinsky đã trải qua synesthesia (hiện tượng cảm giác kèm), có nghĩa là ông có thể cảm nhận bằng cả hai giác quan cùng một lúc, ở trường hợp này là màu sắc tạo ra âm nhạc hay ông nhìn thấy màu sắc trong lúc nghe nhạc. Những trải nghiệm này được ông khắc họa lại trong các tác phẩm của mình, và ông thường đặt tên tác phẩm theo thuật ngữ nhạc lí. Khi xem các bức tranh của ông, người xem dường như có thể nghe thấy âm thanh đang phát ra từ tấm bạt canvas.
Kandinsky cho rằng việc vẽ những đồ vật dễ nhận biết có thể sẽ làm hỏng tranh của ông. Thay vào đó ông muốn những bức tranh mình phần nào phải giống như âm nhạc: chúng chẳng mang một ý nghĩa đặc biệt gì, nhưng lại có một ảnh hưởng sâu sắc tới người xem. Giống như âm nhạc, Kandinsky tin rằng màu sắc và hình khối có thể gây cảm xúc.

Vàng đỏ xanh lam (Jaune-rouge-bleu) (1925)

Ông nói:

"Màu sắc là sức mạnh ảnh hưởng trực tiếp đến tâm hồn. Tâm hồn là chiếc đàn piano, màu sắc là những phím đàn, còn đôi mắt là búa đàn. Người họa sĩ là người sử dụng bàn tay của mình để chơi đàn, quyết định nốt nhạc của mình, và mang đến những rung động trong tâm hồn”

Bố cục VIII (Composition VIII) (1923) của Kandinsky

Bố cục VII của Kandinsky

Google Art & Culture đã tạo một thực nghiệm dựa trên bức tranh Yellow - Red - Blue của của Kandinski vẽ năm 1925. Thực nghiệm này có 4 phần. Phần 1 là giới thiệu về Kadinski. Phần 2, "nghe" màu sắc và hình thể. Phần 3, "nghe" một bức tranh. Và phần 4, là thử nghiệm bản thân bạn. Hãy thử Experiment này bằng cách bấm vào Link dưới và nhấn vào Launch Experiment.

Play a Kandinsky

Điều xin nói thêm là Kandinski còn là tên một ứng dụng dạng “generative neural network”. Đây là một AI được sử dụng để tạo ra nhiều loại hình ảnh, bao gồm phong cảnh, chân dung và nghệ thuật trừu tượng từ những mô tả bằng văn bản. Bản Kandinski 2.1 là bản mới nhất vừa được phát hành tháng 4/2023. Nhưng thôi, chuyện này nói sau.

Phạm Hoài Nhân (sưu tầm)