Lạc vào tiên cảnh

Lâu nay khi nói đến làng cổ Việt Nam người ta thường nhắc đến ba ngôi làng cổ đẹp nhất, là di tích quốc gia, được Tổng cục Du lịch Việt Nam cùng Tổ chức Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) lựa chọn để đầu tư phát triển mô hình du lịch nông thôn, đó là làng cổ Đường Lâm ở Hà Nội (được công nhận di tích quốc gia năm 2006), làng cổ Phước Tích ở Huế (di tích quốc gia năm 2009)và làng cổ Đông Hòa Hiệp ở Cái Bè (di tích quốc gia năm 2017).

Lâu nay tui cũng biết 3 ngôi làng cổ nổi tiếng như vậy. Thế rồi không định trước, tui có dịp ghé thăm làng cổ Lộc Yên ở Quảng Nam, một ngôi làng tuyệt đẹp và biết thêm rằng đây là một trong bốn ngôi làng cổ đẹp nhất Việt Nam.

Làng cổ Lộc Yên nhìn từ trên cao. Ảnh: VnExpress

Chuyện tui - và có lẽ nhiều người khác - chưa biết đến làng cổ Lộc Yên cũng dễ hiểu thôi. Vì Làng cổ Lộc Yên chỉ mới được công nhận di tích quốc gia từ tháng 9/2019.

Làng cổ Lộc Yên nằm ở huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam. Tiên Phước được gọi là vùng đất Thập ngũ tiên sa, nơi có 15 nàng tiên sa xuống trần, mỗi nàng ở một xã mang tên Tiên Kỳ, Tiên Hà, Tiên Lãnh, Tiên Thọ... Ngẫu nhiên thay, làng cổ Lộc Yên nằm ở xã Tiên Cảnh, đi đến đây ta bỡ ngỡ như lạc vào tiên cảnh.

Từ quốc lộ 40B vô tới làng cổ khoảng 5 km, đoạn đường này đã thấy lâng lâng êm dịu rồi. Hai bên đường là rừng cây xanh phủ bóng mát, nghe róc rách tiếng suối chảy.

Ở khu vực trung tâm của làng cổ, nơi tụ tập du khách, có những gian hàng giải khát, bán đồ lưu niệm... được dựng lên để phục vụ du khách. Không hoàn toàn phù hợp lắm với khung cảnh thôn quê yên ả của nơi này, nhưng... chấp nhận được!

Chỉ cần bước vài bước ra khỏi khu vực này ta đến ngay cánh đồng lúa mượt mà, với con đường mòn đơn sơ, với hàng cau thẳng tắp, và phía xa là dãy núi chập chùng.

Khung cảnh nên thơ ở làng cổ Lộc Yên. Ảnh: Phạm Hoài Nhân

Làng cổ tất nhiên có nhà cổ. Lộc Yên có 8 ngôi nhà cổ tuổi đời hơn 150 năm. Nhà cổ nằm rải rác trong làng. Vẻ xưa cũ của những ngôi nhà này kết hợp với khung cảnh thiên nhiên của ngôi làng khiến cho nơi đây giống như hiện ra từ trong chuyện cổ tích.

Một ngôi nhà cổ ở Lộc Yên. Ảnh: Phạm Hoài Nhân

Một trong 8 ngôi nhà cổ là nhà của anh em ông Nguyễn Đình Sưu, có tuổi đời gần 200 năm. Ngôi nhà này được xem là đẹp và độc đáo nhất xứ Quảng. Năm 1939, ngài Ngô Đình Diệm, lúc đó là thượng thư, đến gạ mua nhưng chủ nhân từ chối, không bán. Khi đã là tổng thống, ngài Ngô Đình Diệm còn 2 lần nữa gạ mua vào năm 1960 và 1962 nhưng vẫn bị từ chối. (Ấy là chuyện ông Diệm và chuyện ngày xưa, không phải chuyện lãnh đạo thời nay). Tiếc là tui không có thời gian ghé thăm ngôi nhà này.

Toàn cảnh bên trong ngôi nhà ông Nguyễn Đình Sưu. Ảnh: Đắc Thành, báo Nông nghiệp Việt Nam

Quanh làng là những hàng cau xanh tốt và 2 loại cây ăn quả là bòn bon (nam trân) và dâu đất. Những cây dâu đất trái đỏ mọng tạo nên nét chấm phá cho khung cảnh xanh mát của làng.

Dâu đất ở Lộc Yên. Ảnh: Phạm Hoài Nhân

Một đặc điểm ở đây là những kiến trúc đá. Bờ rào, giếng nước, lối đi... đều được người dân dùng đá tự nhiên xếp lại mà thành. Chúng tạo nên hình ảnh thật đẹp và độc đáo. Đi bộ dạo quanh làng trên những con đường lót đá, 2 bên là bờ rào bằng đá, ngang qua bờ giếng đá... là trải nghiệm hết sức thú vị.

Trong làng cổ Lộc Yên còn có nhà lưu niệm cụ Huỳnh Thúc Kháng, cũng là ngôi nhà ngày xưa của cụ. Nằm sát làng cổ Lộc Yên là bãi đá Lò Thung (xã Tiên Cảnh, Tiên Phước) với quần thể đá cổ giăng đầy trên dòng sông Đá Giăng, cũng là một thắng cảnh.

Bãi đá Lò Thung. Ảnh: Báo Quảng Nam

Tiếc là thời gian không có nhiều, nên tui đành lìa xa Tiên Cảnh. Hẹn ngày gặp lại, tiên cảnh ai mà không ham chớ!

Phạm Hoài Nhân