Chưa biết ăn năn

Sám hối thì có thể tui chưa biết, nhưng ăn năn thì biết rồi. Năn là cái củ này, chắc là nhiều người cũng đã ăn năn giống tui. Nếu không phải ăn năn đơn thuần thì cũng là ăn năn đi kèm với - không phải với sám hối - mà là với... chè!

Củ năn

Chè củ năn hột sen

Vẫn yên chí mình là người biết ăn năn (không cần biết có hối cải hay không), tui bỗng giựt mình khi đọc một bài báo cho thấy ở Sóc Trăng người ta trồng năn, được thu hái quanh năm và sử dụng như một loại rau ăn sống hoặc chế biến thành nhiều món ăn. Cây năn được nói đến ở đây thuộc họ cói. Loại cây này mọc ở nhiều tỉnh miền Tây Nam bộ nhưng nơi có năn nhiều và ăn năn sành điệu là Bạc Liêu và Sóc Trăng. Năn được dùng ăn kèm lẩu mắm, hoặc nấu canh cá, canh cua đồng... (Tham khảo tại đây)

Nhổ năn ở thị xã Ngã Năm, Sóc Trăng. Ảnh: Nguyệt Nhi, VnExpress

Cây năn sau khi bóc vỏ. Ảnh: Nguyệt Nhi, VnExpress

Cây năn này là cây năn nào? Có phải cái cây cho củ năn nấu chè không? Tra cứu thì thấy quả đúng là như vậy. Cả hai đều có tên khoa học là Eleocharis dulcis, và coi hình của Eleocharis dulcis trên mạng thì thấy nó có thân và củ đúng y như vậy.

Cỏ năn ống (Eleocharis dulcis). Ảnh: Wikipedia

Vậy là suy cho cùng tui vẫn... chưa biết ăn năn, vì chưa ăn loại rau cỏ này bao giờ, chỉ mới biết ăn củ năn thôi!

Bây giờ, cho tui nhiều chuyện một chút:

Thứ nhứt, năn hay là năng? Nếu search trên mạng, ta sẽ thấy hầu hết kết quả đều là chữ năng (có g) đối với cả củ năng, cỏ năng... Thế nhưng theo Tử điển tiếng Việt (Viện ngôn ngữ học) thì nó là cỏ năn (không có g).

Thứ hai, bột năng (hầu như luôn luôn được viết có g) có phải được làm từ củ năn hay không? Chữ năng này có g hay không?

Thứ ba, các bạn nào chuyên về ẩm thực hay có tâm hồn ăn uống xin nói thêm về các món ăn từ củ năn hay cây năn cho tui thêm phần hiểu biết có được không ạ?

Phạm Hoài Nhân

Ghi chú: Dưới đây là định nghĩa về củ năn và cỏ năn trong Từ điển tiếng Việt, Viện Ngôn ngữ học, bản in năm 2003