Nhà thờ Thủ Thiêm

Xưa, khi còn phà Thủ Thiêm, từ bến Bạch Đằng bên này sông nhộn nhịp phồn hoa qua chuyến phà sang bên kia sông là miền quê vắng vẻ. Từ bến phà, chỉ vài bước chân là ta gặp ngôi nhà thờ Thủ Thiêm, một cơ sở tôn giáo rất xưa cũ và khá khang trang (so với miền quê nơi ấy), đó là nơi gởi gấm đức tin của giáo dân. Con đường nhỏ trước mặt nhà thờ mang tên là đường Nhà Thờ.

Nay, khi đã có cầu Thủ Thiêm, từ chân cầu đến nhà thờ Thủ Thiêm độ 2 km, nhà thờ vẫn ở nơi đó. Thủ Thiêm đang được quy hoạch thành khu đô thị, nhiều con đường được mở ra, nhiều công trình xây dựng được mọc lên. Con đường mang tên Nhà Thờ vẫn còn đó. Tuy nhiên...

Thủ Thiêm xưa kia là một vùng đất hoang vu với rừng tràm, dân cư chỉ ở thưa thớt ven rừng. Trong rừng là giang sơn của thú dữ, rắn rết và giặc cướp.Tháng 2 năm 1859, Pháp chiếm Sài Gòn, người dân địa phương chạy lánh nạn, nhưng nhiều giáo dân ở Gia Định, Biên Hòa lại kéo đến sinh sống, cất nhà cửa. Thế là họ đạo Thủ Thiêm ra đời. Năm 1859 được ghi nhận là năm thành lập giáo xứ Thủ Thiêm. Năm 2009, giáo xứ Thủ Thiêm đã tổ chức thánh lễ tạ ơn mừng 150 năm thành lập.

Nhà thờ Thủ Thiêm đầu tiên được làm bằng gỗ, năm 1865. Năm 1885, nhà thờ được xây dựng lần thứ hai. Đến ngày 28/10/1956, nhà thờ được xây dụng lại lần thứ ba theo kiến trúc Á Đông. Bên cạnh nhà thờ Thủ Thiêm là Dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm.

Nhà thờ Thủ Thiêm. Ảnh: Phạm Tường Nhân

Cử hành thánh lễ trong nhà thờ. Ảnh: giaoxugiaohovietnam.com

Nhà thờ Thủ Thiêm nhìn từ trên cao. Ảnh: cuhiep trên giaoxugiaohovietnam.com

Nhà thờ Thủ Thiêm không phải ngôi nhà thờ lớn, cũng không phải nhà thờ cổ (kiến trúc hiện nay được xây năm 1956) nhưng đây là nơi gắn bó với giáo dân suốt hơn 150 năm qua.

Tháng 6 năm 2009, theo quy hoạch Thủ Thiêm thành khu đô thị mới, UBND quận 2 yêu cầu di dời nhà thờ Thủ Thiêm và dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm ra khỏi vị trí hiện tại để nhường chỗ cho các công trình thương mại, văn hóa khác. Yêu cầu này không được giáo dân, giáo xứ Thủ Thiêm đồng thuận, và Tổng giáo phận Sài Gòn cũng đã lên tiếng chính thức cương quyết không di dời nhà thờ và dòng Mến Thánh giá Thủ Thiêm.

Từ đó đến nay đã 6 năm trôi qua, giữa chính quyền và tôn giáo vẫn đang có sự giằng co. Chính quyền vẫn đang cố gắng thuyết phục bằng những đề nghị bồi thường và tái bố trí 2 cơ sở công giáo này.

Khi tôi đến đây vào một ngày tháng 9/2015, ngôi nhà thờ vẫn còn đó, lặng yên nhìn dòng sông Sài Gòn lững lờ trôi. Cách đó không xa, những công trình xây dựng khu đô thị mới vẫn đang ngổn ngang. Không biết rồi sau sẽ ra sao...

Từ bờ sông, nơi quy hoạch xây dựng công viên Thủ Thiêm nhìn về nhà thờ. Ảnh: Phạm Hoài Nhân

Phạm Hoài Nhân

Tháng 9/2015