5 thg 9, 2018

Chùa Bà Châu Đốc không ở Châu Đốc

Vài năm gần đây khách thập phương thường rủ nhau đến viếng Chùa Bà Châu Đốc 3, ở quận 9, TPHCM. Các trang mạng, báo điện tử viết về du lịch cũng thi nhau viết rất nhiều bài giới thiệu điểm đến độc đáo này. Chùa Châu Đốc 3, hay Chùa Bà Châu Đốc 3, hay Chùa Bà Chúa Xứ Châu Đốc 3 chính tên là Chùa Phước Long, quận 9. Vì vậy, bạn muốn đọc thêm về chùa này thì hãy lên Google search theo các từ khóa đó, sẽ có vô số kết quả. Còn trong bài này tui không kể những điều mà nhiều người đã kể nữa, chỉ ghi lại vài điều người ta chưa kể và cảm nhận cá nhân của mình thôi. 


Chùa Phước Long nằm ở Cù lao Bà Sang, phường Long Bình, quận 9

Chùa Phước Long ở đâu?

Chùa Phước Long nằm trên một cù lao ở giữa sông Đồng Nai, cho đến giờ muốn đến chùa phải qua đò. Bạn đi dọc theo đường Nguyễn Xiển (con đường dọc bờ sông) sẽ thấy khá nhiều bảng chỉ hướng ra các bến đò, các bến đò này tổ chức khá tốt và vì cạnh tranh nhau nên giá cả và phục vụ không xê xích bao nhiêu (có thể bạn đọc trên trang web nào đó nói rằng có 2 bến đò sang chùa thì đừng tin, không ít như vậy đâu!).

Cù lao mà ngôi chùa tọa lạc - nếu bạn xem trên Google Maps - có tên là Cù lao Ba Xang, tuy nhiên tên chính thức ghi trên giấy tờ của TPHCM thì là Cù lao Bà Sang. Tui ghi ra cả 2 tên để các bạn tham khảo.

Sao kêu là Chùa Bà Châu Đốc 3?

Thiệt tình là tui đã cố hết sức tìm hiểu nhưng không hề thấy chùa Châu Đốc 3 này có liên quan gì tới Miếu Bà Chúa Xứ ở Châu Đốc hết! 

Trước hết, tên chùa là Phước Long, không phải Châu Đốc, cũng không phải Bà Chúa Xứ. Kế đến, đây là chùa, thờ Phật, không phải là miếu, thờ Bà. Tiếp nữa, đây là ở quận 9, TPHCM chớ hổng phải ở Châu Đốc!

Nghe đồn là trước đây trên cù lao này đã có miếu thờ Bà Chúa Xứ nhỏ xíu, không mấy ai biết. Cách đây 6 - 7 năm, có người nằm mơ thấy Bà hiện về yêu cầu đưa miếu thờ ra sát bờ sông cho khách thập phương dễ thăm viếng và tiếng đồn là linh thiêng nên người ta nô nức tới. Còn chùa Phước Long thì lại khác, trước đây là một ngôi chùa mái lá, xây dựng năm 1965 và mới được đại trùng tu năm 2009 nhờ công của Hòa thượng Thích Nhật Phát (trụ trì từ 1974). Ấy vậy nhưng du khách tới viếng chùa Phước Long, thắp nhang lạy Phật và nói là tới... chùa Bà Chúa Xứ Châu Đốc!


Mà thôi, dân đã gọi đây là chùa Châu Đốc thì... là chùa Châu Đốc, chớ cãi làm gì!

Sẵn đây cũng nói thêm: đã gọi là chùa Châu Đốc 3 thì ắt là phải có chùa Châu Đốc 2. Xin thưa, chùa Châu Đốc 2 cũng không phải ở Châu Đốc, mà ờ TPHCM luôn, đó là một ngôi chùa ở Nhà Bè, với sự tích giống giống như trên. Còn chùa Châu Đốc 1? Ừa, đó mới chính thiệt là tên người dân gọi Miếu Bà Chúa Xứ ở núi Sam, Châu Đốc!

Tượng Phật nằm lớn bậc nhất Việt Nam?

Không biết các bài viết về chùa Phước Long có copy ý tưởng của nhau hay được mớm mồi hay không mà bài nào khi khi mô tả về những tượng ở trước sân chùa đều nhấn mạnh rằng du khách hết sức ấn tượng với tượng Phật nằm lớn bậc nhất Việt Nam. Mà đó là còn dè dặt, có bài còn ghi thẳng thừng luôn: Lớn nhất Việt Nam.

Xin mời mọi người coi thử hình này xem có hết sức ấn tượng với tượng Phật nằm lớn bậc nhất Việt Nam hay không nha:


Kích thước tượng hả? Dài 10 met! Xin nhắc rằng một bức tượng Phật Thích Ca nhập Niết bàn ở Thích Ca Phật đài (Vũng Tàu) mà nhiều người đã biết (chả ai nói dài bậc nhất Việt Nam hết) được tạo tác năm 1963 đã có chiều dài 12,2 met rồi. Còn tượng Phật nằm dài nhất Việt Nam phải kể là: Tượng Phật núi Tà Cú dài 49 met, tượng Phật nằm chùa Hội Khánh dài 52 met, tượng Phật nằm chùa Vàm Ray dài 54 met (xin xem bài Từ Tà Cú đến Trà Cú).

Còn nếu nói ấn tượng là vì đẹp thì xin mời xem gần hơn để nhận xét. Các đường nét điêu khắc hết sức vụng về và thô, mất cân đối (hãy xem bàn tay và bắp đùi Đức Phật).


Cũng cần nói thêm, ở khu vực phía cổng chùa có rất nhiều cụm tượng mà hầu hết đều vụng về, thô hơn như vậy rất nhiều, thậm chí phản cảm nữa.



Kiến trúc uy nghi, độc đáo

Khách quan mà nói, ngoại trừ nhóm tượng hơi... nhố nhăng ở phía ngoài thì các tượng khác đạt vẻ mỹ quan, trang nghiêm cần thiết.

Từ chánh điện nhìn ra cổng chùa

Và ấn tượng nhất (ấn tượng thiệt, theo nhận xét của tui) là ngôi chánh điện của chùa. Chánh điện dài 80 m, rộng 25 m, diện tích 2.000 m2 được thiết kế với chất liệu chủ yếu là 1.500 khối gỗ quý. Kết cấu các gian chánh điện là gỗ, với cột, kèo, cửa đều là gỗ. Hầu hết vật dụng như bàn ghế, tủ thờ, chân đèn dầu, lư… trong chùa cũng đều bằng gỗ. Các tượng Phật trong chùa cũng đều là gỗ. Và tất cả ở đây đều được chạm khắc, điêu khắc tỉ mỉ, có tính nghệ thuật rất cao chứ không phải hời hợt như một số tượng... xi măng bên ngoài.

2.000 mchánh điện của chùa, lại thêm một tầng lầu như vậy nữa đầy những tác phẩm điêu khắc quý giá đủ khiến khách tham quan choáng ngợp. Tuy nhiên...

Showroom...?

Chùa dành hẳn một không gian rộng trong chánh điện để trưng bày các bộ bàn ghế được điêu khắc tinh xảo. Ngoài ra còn có không gian trưng bày... xe cổ, đồ gốm sứ cổ và những thứ đồ cổ khác. Khách tham quan có cảm tưởng như đang ở một showroom chớ không phải chánh điện một ngôi chùa.


Không nói thì không biết đây là ngồi trong chùa!

Kinh doanh hiệu quả?

Sức thu hút của chùa Phước Long đã tạo nên những business phát đạt. Trước tiên là lực lượng đưa đò. Mặc dù cù lao Bà Sang là một nơi hoang vắng nhưng nhờ có chùa Phước Long mà những chuyến đò ngang luôn tấp nập đưa đón khách viếng chùa. Bước qua cổng chùa, người ta thấy rất nhiều người bán hàng rong: nhang đèn, chim cá phóng sinh...


Quanh chùa là các quán ăn, quán giải khát phục vụ khách tham quan chùa.

Ngay trước chánh điện, có bố trí sẵn các bàn để nhà chùa giúp khách thập phương các dịch vụ như cúng cầu an, giải hạn...

PR hiệu quả?

Bằng kỷ niệm được đặt trang trọng trong chánh điện chùa

Như ta thấy trong hình trên, chùa Phước Long (Châu Đốc 3) được bình chọn nằm trong Top 100 điểm du lịch văn hóa tâm linh được yêu thích năm 2016. Có điều ai bình chọn, tiêu chí bình chọn ra sao thì... chưa rõ lắm. Ngoài ra, chọn tới 100 điểm Du lịch Văn hóa tâm linh thì... có nhiều quá không ta?

Trên báo Gia đình Việt Nam (24/11/2014) còn cung cấp thông tin: Chùa Phước Long đã được Unesco công nhận là top 10 thương hiệu du lịch tâm linh tốt nhất Việt Nam năm 2013. Hòa thượng Thích Nhật Phát, trụ trì chùa Phước Long còn được tuyên dương là Doanh nhân tiên phong thời đại, Doanh nhân xuất sắc trong công tác từ thiện.

Không biết vô tình hay cố ý, tác giả bài viết không phân biệt giữa UNESCO Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam (thương hiệu du lịch của chùa Phước Long do đơn vị sau công nhận). Giữa hai anh UNESCO này, uy tín khác nhau một trời một vực!

Ngoài ra, tuyên dương một hòa thượng là Doanh nhân tiên phong thời đại thì nghe hơi lạ tai!

Tượng sáp Hòa thượng Thích Nhật Phát đặt trong chùa

Tóm lại là...

Chùa Phước Long (Châu Đốc 3) là một điểm du lịch văn hóa tâm linh, điểm hành hương lý tưởng cho khách thập phương. Việc nằm tách biệt giữa một vùng sông nước tạo cho ngôi chùa nét đặc sắc, một sự yên tĩnh nhất định. Kiến trúc uy nghiêm của ngôi chùa cùng những điêu khắc đặc sắc rất đáng cho khách thập phương chiêm ngưỡng.

Có được những điều đó, công lao của hòa thượng trụ trì Thích Nhật Phát rất lớn, đáng trân trọng.

Mỗi công trình, mỗi sự việc đều có những ý kiến khác nhau. Những bài viết ca ngợi chùa Phước Long (Châu Đốc 3) đã rất nhiều rồi, ở đây chỉ nêu vài  cảm nhận khác một chút thôi chứ hoàn toàn không có ý phủ nhận những điều tốt đẹp của chùa.

Phạm Hoài Nhân

1 nhận xét: