19 thg 10, 2022

Tem Việt Nam Cộng Hòa của họa sĩ ViVi

Nửa sau thập niên 1960 và nửa đầu thập niên 1970, bọn thiếu nhi và thiếu niên cỡ tuổi tui vô cùng ái mộ họa sĩ ViVi vì hồi đó đọc báo Thiếu nhi, Tuổi hoa... ảnh vẽ đẹp quá trời quá đất. ViVi Võ Hùng Kiệt còn là họa sĩ vẽ tem với rất nhiều mẫu tem tuyệt đẹp. Thời đó, tui ghiền chơi tem nên lòng ái mộ của tui đối với ViVi gấp đôi so với người khác. Tui còn nhớ hồi đó đã kỳ công điều tra ra được địa chỉ nhà riêng của anh để gởi thư tới tận nhà, và được anh gởi thư trả lời. Sướng! Hồi đó không có Internet, không có Google... nên việc tìm ra địa chỉ nhà ai đó không dễ đâu nghen, nhứt là đối với một đứa nhỏ mới hơn 10 tuổi như tui. Tui còn nhớ địa chỉ nhà ViVi lúc ấy là 22B, Kỳ Đồng (chính xác đó là địa chỉ nhà ba của anh, như lời anh xác nhận trong thư).

Giờ đây, sau nhiều năm, nhờ phương tiện Internet tui thống kê lại các mẫu tem do ViVi Võ Hùng Kiệt vẽ và được Tổng nha Bưu điện VNCH phát hành cho đến 1975. Thông tin chủ yếu từ nhà sưu tầm tem Nguyễn Bảo Tụng, Forum Vietstamp.net, hình ảnh từ trang Stampworld.com

Họa sĩ ViVi tên thật là Võ Hùng Kiệt, sinh ngày 14/7/1945 tại Vĩnh Long, Việt Nam. Bút hiệu ViVi chính là từ Việt Nam – nh Long. Ông tốt nghiệp Quốc Gia Cao Đẳng Mỹ Thuật Sài Gòn năm 1968. ViVi vẽ cho báo Tuổi Xanh do cụ Bùi Văn Bảo làm chủ nhiệm từ năm 1958 (13 tuổi).

ViVi vẽ tem từ năm 1965. Mẫu tem đầu tiên của ông là “Toàn dân đoàn kết và chuẩn bị Bắc tiến”, tem có mệnh giá 3 đồng. Đây là mẫu tem đầu tiên của ViVi được giải nhất trong cuộc thi vẽ mẫu tem do Tổng nha Bưu điện Việt Nam Cộng Hòa tổ chức hàng năm. Tuy nhiên, con tem này chưa hề được phát hành.

Mẫu tem Toàn dân đoàn kết và chuẩn bị Bắc Tiến được dự kiến phát hành năm 1965 nhưng đã không phát hành.

Trong thời gian 10 năm (1965 – 30/04/1975) họa sĩ ViVi Võ Hùng Kiệt đoạt 33 giải tem thư trong số đó có 27 con chiếm giải nhất, được Tổng nha Bưu điện chọn để in tem trên lãnh thổ Việt Nam Cộng Hòa. Trong 33 mẫu tem đoạt giải và được chọn in này có 5 mẫu chưa được phát hành, ngoài mẫu tem “Toàn dân đoàn kết và chuẩn bị Bắc tiến” nêu trên còn 4 mẫu chưa kịp phát hành thì xảy ra sự kiện 30/4/75 là:
  • 2 mẫu Tranh dân gian (tranh Đông Hồ: tranh gà, tranh lợn...)
  • 1 mẫu Phi cảng Tân Sơn Nhất (mệnh giá 200 đ)
  • 1 mẫu Ghe thuyền lưu thông trên kinh rạch miền Nam (mệnh giá 10đ)
2 trong số 4 mẫu tem của Võ Hùng Kiệt chưa kịp phát hành do sự kiện 1975.

Trên tem thư, ViVi dùng tên thật của mình là Võ Hùng Kiệt chớ không dùng bút hiệu ViVi. Theo thống kê (từ nick Smaller Dragon trên Forum Vietstamp.net) thì Võ Hùng Kiệt là họa sĩ có nhiều mẫu tem Việt Nam Cộng Hòa thứ ba với 30 mẫu. Hai người còn lại là Nguyễn Minh Hoàng với 124 mẫu và Nguyễn văn Ri với 32 mẫu. Xin lưu ý rằng những con số trên là số mẫu tem được in ra chớ không phải số mẫu vẽ, vì nhiều mẫu chỉ là khác màu và khác giá tiền nhưng trong cùng một bộ.

[Trong 3 người vẽ tem VNCH nhiều nhất này thì 2 người đang sống tại Mỹ, trong đó họa sĩ Nguyễn văn Ri là anh ruột cô giáo Nguyễn thị Bạch Nhạn của tui. Riêng họa sĩ Nguyễn Minh Hoàng thì sau 1975 cùng gia đình vượt biên và không may cả nhà đều mất tích trên biển]

Sau đây là liệt kê các mẫu tem do họa sĩ Võ Hùng Kiệt vẽ đã được phát hành, theo thứ tự thời gian:


2 mẫu tem trong bộ tem Xây dựng dân chủ, mệnh giá 30 đ và 4 đ, phát hành ngày 1/11/1967

Tem Cơ quan cứu trợ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF), 6 đ, phát hành ngày 11/12/1968

Tem Y phục cổ truyền Việt Nam, 3 đ, phát hành ngày 13/03/1970


Tem Ngày Quân lực Việt Nam Cộng Hòa, 3 đ và 40 đ, phát hành ngày 19/06/1971

Tem Cụ đồ nho, 5 đ, phát hành ngày 05/05/1972

Tem Lính thú đời xưa, 10 đ, phát hành ngày 14/08/1972

Tem Người thương binh, 100 đ, phát hành ngày 01/09/1972

Tem Ngày Nông dân Việt Nam, 2 đ, phát hành ngày 26/03/1973


Tem Kỷ niệm 50 năm INTERPOL 1923-1973, 1 đ và 2 đ, phát hành ngày 08/04/1973


Tem Ngày Viễn thông Thế giới, 2 đ và 3 đ, phát hành ngày 17/05/1973

Tem Con trâu, 5 đ, phát hành ngày 20/12/1973

Tem Cô lái đò, 10 đ, phát hành ngày 05/01/1974

Tem Ngày Chiến hữu Đồng minh, 15 đ, phát hành ngày 28/01/1974



Tem Hai Bà Trưng, 8 đ, 15 đ và 40 đ, phát hành ngày 27/02/1974

Tem Kỷ niệm Hùng Vương, 20 đ, phát hành ngày 02/04/1974

Tem Thư viện Quốc gia, 15 đ, phát hành ngày 14/04/1974

Tem Du lịch, 5 đ, phát hành ngày 12/07/1974

Tem Di tích Lịch sử, 60 đ, phát hành ngày 05/01/1975

Tem Hội nghị Quốc tế Nhi đồng và Phát triển Quốc gia, 70 đ, phát hành ngày 14/01/1975


Tem Thú vui ngày Tết, 20 đ và 100 đ, phát hành ngày 26/01/1975

Tem Ngày Nông dân Việt Nam, 10 đ, phát hành ngày 26/03/1975

Phong bì Ngày Đầu tiên (FDC) bộ tem Người Cày Có Ruộng (Ngày Nông Dân Việt Nam) 26/03/1973 với chữ ký và triện son của ViVi Võ Hùng Kiệt. Mẫu tem của Võ Hùng Kiệt trong bộ tem này là con tem 2 đ, dán ở góc trên bên phải. Sưu tập của Nguyễn Bảo Tụng.


Phạm Hoài Nhân
Sưu tầm và tổng hợp

2 nhận xét:

  1. Bài viết hay, công phu... nhưng quan trọng nhất là chính xác và công bằng, không thiên vị.

    Trả lờiXóa
  2. Bái phục , bái phục Hải âu hay Hai Ẩu .

    Trả lờiXóa