Anh có biết cây bàng bên dòng sông Đồng Nai?

Anh có biết cây bàng bên dòng sông Đồng Nai
Đã viết bao nhiêu lá thư tình
Gửi xuống lòng sông
Chờ đợi?

Đó là đoạn đầu bài thơ rất được yêu thích của nhà thơ nữ Khương Hà: Cây bàng bên dòng sông Đồng Nai. Cô sáng tác bài thơ này khi tuổi mới mười tám đôi mươi, ngồi ở quán cà phê Cây Bàng bên dòng sông Đồng Nai, nhìn những chiếc lá bàng lả tả rơi, trôi theo dòng nước.

Bài thơ kết thúc bằng khổ thơ:

Anh có biết cây bàng yêu dòng sông Đồng Nai
mà dòng sông cứ xuôi về biển cả
Không hiểu nổi một điều nghiệt ngã
Phía xa khơi sẽ tan mất chính mình

Cây bàng bên dòng sông Đồng Nai. Ảnh chụp từ quán cà phê Cây Bàng, 2010 (PHN).

Như nhiều quán cà phê bên sông Đồng Nai khác, quán cà phê Cây Bàng nhìn ra dòng sông Đồng Nai lặng lờ trôi. Không được quy mô hoành tráng như những quán khác, nhưng nơi đây có cây bàng lâu năm, xỏa cành lá xuống dòng sông, gơi nên nhiều thi hứng.

Không gian nơi đây yên ả, trầm lắng. Bạn có thể ngồi một mình, lặng im suốt buổi để nhìn dòng sông Đồng Nai lững lờ, nhìn những chiếc lá bàng rơi lả tả theo chiều gió...

...

Một sáng mùa Xuân năm 2015, tôi ngồi ở cà phê Cây Bàng, ngắm cây bàng bên dòng sông Đồng Nai. Không, cây bàng xỏa lá xuống dòng sông năm xưa đã bị đốn hạ mất rồi. Và dòng sông, dòng sông nơi đâu? Sông ở xa kia, thoáng mờ như làn chỉ. Còn nơi đây sông đã bị lấp mất rồi, thay vào đó là những đống đất đá, cát bụi mịt mờ. Quán cà phê vẫn còn cây bàng nho nhỏ, nhưng đã xa, xa con sông nhiều lắm. Lá bàng vẫn rơi, nhưng rơi trên đất đá ngổn ngang.

Trước quán cà phê Cây Bàng, ngày 3/3/2015. Dòng sông ở xa kia, mong manh như sợi chỉ.

Thật sâu, thật xa trong này, những chiếc lá bàng bơ vơ... Bạn có thấy vài chiếc lá vàng rơi xuống đất đen (thay vì rơi xuống dòng sông) hay không?

Vài năm sau, nơi xưa kia là con sông sẽ mọc lên những tòa cao ốc. Nhà thơ Khương Hà liệu có về đây chăng để sáng tác bài thơ Cao ốc bên dòng sông Đồng Nai?

Có lẽ không cần phải sáng tác thêm bài thơ khác, chỉ cần thay đoạn cuối bài thơ cũ:

Anh có biết cây bàng yêu dòng sông Đồng Nai
mà dòng sông ngày qua ngày, bị lấp
Ai đó trôi theo dòng đời tấp nập
Một ngày kia sẽ chôn lấp chính mình

Phạm Hoài Nhân