Từ bao giờ Biên Hòa hóa ra Hà Nội?

Xa lộ Hà Nội ngày nay

Từ năm 1984, nhân dịp kỷ niệm 30 năm giải phóng thủ đô, Biên Hòa đã hóa ra Hà Nội!

Đó là nói tắt, nói cho đầy đủ thì vầy: Xa lộ Biên Hòa, con đường nối liền thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Biên Hòa, được đổi tên thành Xa lộ Hà Nội từ năm 1984 nhân dịp kỷ niệm 30 năm giải phóng thủ đô!

Xa lộ Biên Hòa 1969. Ở vòng cua phía trước là Nghĩa Trang Quân đội với Đền Tử Sĩ nằm trên ngọn đồi nhỏ -Ảnh: Dr. William Bolhofer

Xa lộ Hà Nội là con đường nối liền Thành phố Hồ Chí Minh và Biên Hoà, Đồng Nai được xây dựng từ năm 1959 đến năm 1961, do Mỹ đầu tư (đơn vị thiết kế và thi công là công ty CEC của Mỹ, chuyên xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng có liên quan đến chiến tranh như ở Việt Nam, Iraq...).

Con đường này dài 31 km, rộng 21 m, bắt đầu từ cầu Điện Biên Phủ và kết thúc tại ngã tư Tam Hiệp, Biên Hoà. Con đường được khánh thành ngày 28/04/1961 với tên gọi là Xa lộ Biên Hòa - Sài Gòn, gọi tắt là Xa lộ Biên Hòa.

Tổng thống Ngô Đình Diệm cắt băng khánh thành xa lộ Saigon - Biên Hòa ngày 28/04/61. Ảnh đăng trên tạp chí Thế giới Tự do

Trước 1975, cung đường này thuộc quốc lộ 1. Sau ngày Giải phóng, với việc quy hoạch lại hệ thống giao thông, xa lộ Biên Hòa được đổi tên thành quốc lộ 52 (từ khu du lịch Suối Tiên đến cầu Sài Gòn).

Phong bì Ngày đầu tiên bộ tem Xa lộ Biên Hòa phát hành ngày 28/7/1961, kỷ niệm khánh thành Xa lộ Biên Hòa. Ảnh: Mạnh Hải trên flickr

Năm 1984, nhân dịp kỷ niệm 30 năm ngày giải phóng Hà Nội, UBND TPHCM đặt tên cho Quốc lộ 52, đoạn từ cầu Sài Gòn đến ngã tư Bình Thái là “Xa Lộ Hà Nội”. Chính thức thì là vậy, nhưng người dân (và kể cả chính quyền sở tại) đâu ai biết đến quyết định đó đâu, chỉ thấy bảng tên đường là Xa lộ Hà Nội, và mặc nhiên hiểu rằng xa lộ Hà Nội là từ cầu Sài Gòn tới tận Tam Hiệp - y như Xa lộ Biên Hòa ngày xưa.

Nghĩ cũng ngộ, con đường này đi từ Sài Gòn đến Biên Hòa - nếu tính điểm cuối là Tam Hiệp thì có đi qua một phần Bình Dương, thiết kế và thi công thì do Mỹ... nghĩa là không có liên quan gì đến Hà Nội cả. Vậy mà đùng một cái, nó tên là Xa lộ Hà Nội! Hay thiệt!

Công ty du lịch nào khéo tổ chức một tour Xuyên Việt thì có thể khởi hành từ ngã tư Tam Hiệp, Biên Hòa, đi một nhoáng qua cầu Đồng Nai là tới...Hà Nội (xa lộ Hà Nội). Dĩ nhiên đi hết (xa lộ) Hà Nội là tới Sài Gòn, và điểm đến là... Điện Biên Phủ. Qua Điện Biên Phủ, tới ngã tư Hàng Xanh ta có thể sang Nghệ Tĩnh rồi (đường Xô Viết Nghệ Tĩnh ấy mà). 

 

Bạn có muốn đi Từ Sài Gòn tới Điện Biên Phủ không? 

Từ Nghệ Tĩnh, ta đi lắt léo một hồi rồi vượt đường Trường Sơn (ở quận Tân Bình á). Sau đó, ta đi về Hậu Giang (đường Hậu Giang ở quận 6).

Vậy là xong, ta đã hoàn thành tour Xuyên Việt, đi từ miền Đông Nam Bộ (Đồng Nai), ra Bắc (Hà Nội, Điện Biên Phủ), vào Trung (Nghệ An, Hà Tĩnh) sau đó đi dọc miền Trung và Tây nguyên (theo đường Trường Sơn) vào tới tận miền Tây Nam bộ (Hậu giang). Tổng cộng hết... 38 km! (ấy là nói đi đến đường Hậu giang ở quận 6, chứ nếu đi đến đường Hậu giang ở quận Tân Bình thì... chỉ có hơn 30 km thôi!).

Đi Xuyên Việt cũng đơn giản ghê!

Phạm Hoài Nhân