Cuộc diễu hành bằng xe đạp tại Turkmenistan để kỷ niệm Ngày Sức khỏe Thế giới 7/4. Ảnh: MIGRATION.GOV.TM
Khi bản đồ Covid-19 ngày càng nới rộng ra, có một vài nước lại chưa từng ghi nhận ca nhiễm nào, trong đó có một trong những quốc gia hà khắc nhất trên thế giới - Turkmenistan. Các chuyên gia lo ngại nước này đang giấu diếm sự thật. Điều này có thể phá vỡ các nỗ lực chấm dứt đại dịch.
Trong khi thế giới chiến đấu đang tìm phấn đấu với virus corona và có thêm nhiều nước phải phong tỏa, Turkmenistan tổ chức một chiến dịch đạp xe rầm rộ để kỷ niệm ngày Sức khỏe Thế giới.
Quốc gia ở Trung Á này khẳng định không có ca nhiễm Covid-19 nào. Nhưng chúng ta liệu có thể tin vào các số liệu được cung cấp bởi một chính phủ nổi tiếng về kiểm duyệt?
"Các thống kê y tế chính thức từ Turkmenistan nổi tiếng là không đáng tin cậy", giáo sư Martin McKee từ Trường Y học Nhiệt đới và Vệ sinh Luân Đôn, người nghiên cứu hệ thống chăm sóc sức khỏe Turkmenistan cho biết.
"Trong thập kỷ qua, họ tuyên bố không có người nhiễm HIV/Aids, một con số không hợp lý. Chúng tôi cũng biết rằng, trong thập niên 2000, họ đã ngăn chặn bằng chứng về một loạt các vụ dịch, bao gồm cả bệnh dịch."
Nhiều người ở Turkmenistan thậm chí còn sợ đề cập đến việc Covid-19 có thể đã đang ở trong nước này.
"Người quen làm việc trong một cơ quan nhà nước nói với tôi rằng tôi không nên nhắc đến virus ở đây hoặc đã nghe về nó, nếu không tôi có thể gặp rắc rối", một cư dân thủ đô Ashgabat yêu cầu giấu tên cho biết.
Vào tháng Hai, các bệnh viện ở Turkmenistan đã dán các tờ rơi về Covid-19, nhưng sau đó đã bóc đi
Chính quyền Turkmen, tuy nhiên, đang làm việc để giải quyết một ổ dịch có thể xảy ra.
Cùng với các cơ quan của Liên Hiệp Quốc ở trong nước, họ đang thảo luận về một kế hoạch hành động.
Điều phối viên thường trú của Liên Hợp Quốc, Elena Panova, nói với BBC rằng kế hoạch này bao gồm phối hợp cấp quốc gia, truyền thông về rủi ro, điều tra các trường hợp, chẩn đoán trong phòng thí nghiệm và các biện pháp khác.
Khi tôi hỏi bà liệu Liên Hiệp Quốc có tin tưởng các số liệu chính thức cho thấy Turkmenistan không có ca Covid-19 nào hay không, bà Panova tránh đưa ra câu trả lời trực tiếp
"Chúng tôi đang dựa vào thông tin chính thức bởi vì đây là điều mà tất cả các quốc gia đang làm", bà nói. "Không có câu hỏi về tin hay không bởi vì đó là cách nó hoạt động."
Bà Panova cho biết các biện pháp sớm trong việc hạn chế đi lại có thể đã góp phần vào việc chưa có ca nhiễm nào được xác nhận.
Turkmenistan thực sự đã đóng hầu hết các cửa khẩu biên giới đất liền hơn một tháng trước.
Họ cũng đã hủy các chuyến bay đến Trung Quốc và một số quốc gia khác vào đầu tháng Hai và bắt đầu chuyển hướng tất cả các chuyến bay quốc tế từ thủ đô đến Turkmenabat ở phía đông bắc, nơi đã có một khu vực cách ly được chuẩn bị.
Tuy nhiên, theo một số người dân, một số người đã có thể hối lộ để tránh bị cách ly hai tuần trong một cái lều.
Bà Panova cho biết tất cả mọi người đến nước này và những người có triệu chứng đang được xét nghiệm Covid-19. Tuy nhiên, bà không thể đưa ra con số chính xác về số lượng xét nghiệm được thực hiện trong một ngày và tổng số bộ xét nghiệm mà Turkmenistan có.
"Những gì chúng tôi hiểu khi nói chuyện với các quan chức chính phủ là họ có đủ các bộ xét nghiệm."
Nhưng hệ thống y tế sẵn sàng tới mức nào đối phó với sự bùng phát của coronavirus?
"Chúng tôi không biết", bà Panova thừa nhận. "Chúng tôi đã được thông báo rằng họ đang sẵn sàng ở một mức độ nhất định và chúng tôi không nghi ngờ điều đó ... vì các bệnh viện ở đây được trang bị rất tốt."
"Tuy nhiên, nếu có một ổ dịch thì nó sẽ gây áp lực rất lớn cho hệ thống y tế ở đây như ở bất kỳ quốc gia nào khác. Vì vậy, bất kể bạn đã chuẩn bị tới mức nào thì thường vẫn không đủ. Đó là lý do tại sao chúng tôi nói với họ về việc mua máy thở, và các loại thiết bị khác."
Có một mức độ ý thức về sự bùng phát trong cộng đồng. Việc di chuyển giữa các thành phố đã bị hạn chế và những người vào Ashgabat giờ đây phải có giấy chứng nhận của bác sĩ.
Các chợ và văn phòng hiện đang được xông khói từ một loại cỏ gọi là yuzarlik, được sử dụng trong các phương thuốc thảo dược, sau khi Tổng thống Gurbanguly Berdymukhamedov nói rằng đốt nó sẽ tránh được virus - mặc dù không có bằng chứng.
Nhưng không giống như hầu hết thế giới, cuộc sống hàng ngày ở Turkmenistan vẫn tiếp tục như bình thường.
Quán cà phê và nhà hàng được mở. Đám đông tụ tập để tổ chức đám cưới. Không ai đeo khẩu trang và các sự kiện lớn đang diễn ra.
Có vẻ như đất nước này đang từ chối thừa nhận mối đe dọa lớn do virus corona gây ra.
Tại sao có thể như vậy? Cuộc diễu hành xe đạp kỷ niệm Ngày Sức khỏe Thế giới có thể đưa ra lời giải thích.
Tổng thống Berdymukhamedov thường xuyên được nhìn thấy đạp xe hoặc tham gia các hoạt động thể thao khác. ẢnhTURKMEN STATE TV
Tổng thống Berdymukhamedov là ngôi sao lớn nhất và là trọng tâm chính của sự kiện thường niên.
Hình ảnh về sức khỏe là một phần của sự sùng bái đối với tổng thống. Truyền hình nhà nước thường xuyên cho thấy ông nâng tạ trong phòng tập thể dục, hoặc đạp xe đạp. Ông là người chỉ huy chính các chiến dịch "sức khỏe và hạnh phúc" trong đó các nhân viên nhà nước mặc đồng phục tập thể dục buổi sáng.
Thông điệp chính của tất cả các sự kiện này là quốc gia khỏe mạnh, và do đó hạnh phúc, nhờ tổng thống.
Ông Berdymukhamedov tuyên bố nhiệm kỳ tổng thống của ông là "kỷ nguyên của sức mạnh và hạnh phúc". Và một đợt bùng phát Covid-19 có thể phơi bày những thông điệp của ông rỗng tuếch đến mức nào.
Vì lý do này, chính phủ Turkmen có thể cố gắng che giấu một ổ dịch, ngay cả khi công dân của họ bị nhiễm bệnh.
Và đó là điều khiến giáo sư McKee lo lắng.
"Chúng tôi đã chứng kiến sự lây nhiễm Covid-19 nhanh chóng từ Trung Quốc đến mọi nơi trên thế giới. Trong nền kinh tế toàn cầu hóa mà chúng ta hiện đang sống, mọi quốc gia chỉ an toàn như một quốc gia yếu nhất thế giới", ông nói.
"Ngay cả khi các quốc gia khác kiểm soát được dịch bệnh, vẫn có nguy cơ tiếp tục gieo mầm bệnh từ các quốc gia đã thất bại. Có vẻ như Turkmenistan là một ví dụ khác."
Abdujalil Abdurasulov
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét