Ca khúc "Về Đồng Nai"

Ca khúc Về Đồng Nai được nhạc sĩ Xuân Hồng sáng tác năm 1984 và trong nhiều năm từ giữa thập niên 1980 được phát thường xuyên trên đài phát thanh Đồng Nai (hồi đó chưa có truyền hình Đồng Nai, và nghe hát chủ yếu qua loa phường). Thường xuyên đến mức tưởng như nhạc hiệu của đài. 

Khách quan mà nói, đây chưa phải là một ca khúc xuất sắc của nhạc sĩ Xuân Hồng, nhưng được nghe thường xuyên và lời ca êm dịu, tha thiết nên tui vẫn nhớ hoài và ghi lại kỷ niệm một thời.

Về Đồng Nai, hỏi ai còn nhớ (ơ...)

Câu hát thuở xa xưa, ngậm ngùi trước buổi chia tay

Hò ơ, Nhà Bè nước chảy chia hai

Ai về Gia Định, Đồng Nai thì về.

Về Đồng Nai, cho em theo về Đồng Nai

Về đây thăm chiến khu Đ,

Thăm quê hương chị Sáu sống đời cùng thời gian,

Nghe miên man biển hát, tiếng gọi về Trị An

Hôm nay dòng thác réo vang,

Mai đây điện sáng núi ngàn.

Về Đồng Nai, thêm yêu cây đậu, vồng khoai

Cùng ta vươn tới tương lai,

Thương cây cao su rụng lá, đứng chờ ngày trổ bông.

Đem cho ta nhựa trắng, đáp tình người đợi mong,

Ven sông ruộng lúa trổ bông,

Mênh mông đồng mía mới trồng.

Người Đồng Nai gửi ai lời hát (ơ...)

Câu hát giữa ban mai, nụ cười trước buổi chia tay

Hò ơ, cuộc đời nay đã đổi thay

Ai về Đất Đỏ, Đồng Nai mà nhìn.

Nhìn về đây, thêm yêu con người Đồng Nai

Màu da rám nắng tay chai

Cho quê hương ta đổi mới, Đất đỏ trải màu xanh

Nghe âm vang nhà máy, bắt nhịp cùng thời gian

Cây xanh trồng mới lớn nhanh

Muôn chim về với đất lành.

Về Đồng Nai, xin hỏi ai có về cùng em.

Ảnh chụp từ tập sách lưu niệm Nhạc sĩ Xuân Hồng. NXB Trẻ, 2008

Có một chi tiết đáng lưu ý là: từ tháng 2/1976, vùng đất nay là tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được sát nhập vào Đồng Nai. Thị trấn Đất Đỏ - quê hương của cô Võ thị Sáu - vì vậy cũng thuộc Đồng Nai. Đến 30/5/1979, thành lập Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo, bao gồm thị xã Vũng Tàu, xã Long Sơn và huyện Côn Đảo thì Đất Đỏ (thuộc huyện Long Đất) vẫn còn thuộc tỉnh Đồng Nai. Mãi đến 12/8/1991, thành lập tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thì Long Đất mới thuộc về tỉnh mới này. Đến 9/12/2003 mới chia huyện Long Đất thành 2 huyện Long Điền và Đất Đỏ.

Bài Về Đồng Nai được sáng tác năm 1984, khi đó Đất Đỏ còn thuộc Đồng Nai, do đó có những câu mà bây giờ nghe có vẻ như sai về địa lý, như: Thăm quê hương chị Sáu, Ai về Đất Đỏ, Đồng Nai mà nhìn, quê hương ta đổi mới, Đất đỏ trải màu xanh,... Có một thời gian rất dài, bài Biết ơn chị Võ thị Sáu (Mùa hoa lê ki ma ở, ở quê em miền Đất Đỏ) được dùng làm nhạc hiệu của đài Đồng Nai (dĩ nhiên là trước 1991). Có lẽ do ảnh hưởng điều này nên nhạc sĩ Hoàng Hiệp chêm Đất đỏ vô bài hát nhiều quá. Mà cũng phải thôi, thời đó nhạc bài nào cũng phải thêm ý tứ, ca từ sặc mùi cách mạng mới được sử dụng!

Chốt kiểm soát tại cầu Đồng Nai trên quốc lộ 1A (TP. Biên Hòa) sáng 5/7/2021, ai có giấy xét nghiệm âm tính với COVID-19 mới cho qua - Ảnh: Thanh Tùng, Vietnamnet

Bữa nay là ngày 5/7/2021, ngày đầu tiên áp dụng quy định ai ra vô Đồng Nai phải có giấy xét nghiệm âm tính với COVID-19, không có thì tự giác quay lui. Vậy nên tại các trạm kiểm soát người ta hát lại bài Về Đồng Nai như sau:

Về Đồng Nai, hỡi ai cần nhớ (ơ....)

Âm tính mới cho qua

Ngập ngừng xin hãy quay ra...

Hò ơ...

Nhà Bè nước chảy chia hai

Ai về tới cõi Đồng Nai thì dừng...

Phạm Hoài Nhân