Đi uống cà phê ở quán cà phê vợt Chú Thanh

Sau khi thưởng thức cà phê vợt ở quán Ba Lù (quận 5), ít lâu sau tui tìm hiểu trên mạng để tiếp tục đến một quán cà phê vợt khác. Rất nhiều trang giới thiệu các quán cà phê vợt lâu năm ở Sài Gòn, trong đó chọn ra top 4 hoặc top 5 quán nổi tiếng nhất cần phải ghé thăm. Trong các danh sách ấy, ngoài cà phê Ba Lù, luôn luôn có tên của một quán cà phê vợt khác: quán cà phê vợt Chú Thanh, ở số 480 đường Tân Phước, phường 6, quận 11.

Dù ở quận 11 chớ không phải quận 5, nhưng Tân Phước vẫn là khu vực nhiều người Hoa sinh sống và nằm sát quận 5. Điều làm tui cảm thấy thích thú nhất chính là nhìn vẻ ngoài quán mang đậm nét người Hoa.

Những nội dung tìm kiếm thịnh hành trong năm 2023 trên Google

Hàng năm, vào khoảng trung tuần tháng 12 Google Trend (Google Xu hướng) sẽ tổng kết các nội dung tìm kiếm thịnh hành trong năm trên phạm vi toàn cầu và tổng kết riêng cho từng quốc gia.

Khác với các năm trước, năm nay bảng tổng kết cho từng quốc gia chỉ rút gọn còn 9 hạng mục so với bảng tổng kết toàn cầu có tới 18 hạng mục. Chẳng những thế, các hạng mục cho từng quốc gia cũng khác nhau. Năm ngoái bảng tổng kết toàn cầu có 19 hạng mục, bảng tổng kết của Việt Nam có 15 hạng mục.

Tượng chúa giang tay trên núi Tao Phùng

Ai đã từng tắm biển Vũng Tàu mà lại không nhìn thấy tượng Chúa Jesus trên đỉnh núi Tao Phùng, hay còn gọi là Tượng chúa giang tay?

Trong số đó, chắc không ít người đã lên đến tận đỉnh núi để chiêm bái tượng Chúa. Và hơn thế nữa, chui vào lòng tượng để theo những bậc thang lên đến tận cánh tay của Chúa.

Dạo đó, cách nay cũng hơn mười năm rồi, tui thất bại, thất vọng (hông có thất tình), thất tha thất thểu đi lang thang trên con đường ven biển ở Bãi Sau Vũng Tàu giữa trưa nắng chang chang.

Nhà thờ Chánh tòa Long Xuyên

Nhà thờ Chánh tòa Long Xuyên không hẳn là một điểm tham quan thu hút khách du lịch khi đến Long Xuyên nhưng là một kiến trúc đẹp, lạ dễ thu hút sự chú ý và dễ nhìn thấy từ nhiều địa điểm ở trung tâm thành phố Long Xuyên. Chính vì vậy nên dù bạn không phải tín đồ công giáo, cũng không chủ định chọn nhà thờ Chánh tòa Long Xuyên là một điểm đến trong chuyến du lịch của mình, bạn vẫn có thể tình cờ đi ngang nhà thờ chánh tòa và muốn dừng lại chụp tấm hình lưu niệm, như tui vậy.

Nhà thờ Chánh tòa Long Xuyên. Ảnh chụp năm 2001

Bard tích hợp Gemini - cập nhật lớn nhất từ trước đến nay

Tác giả: Sissie Hsiao, Phó chủ tịch sản phẩm Google, phụ trách Bard

Hôm nay, chúng tôi cho ra mắt Gemini, mô hình có tiềm lực nhất với khả năng suy luận đa phương thức phức tạp. Với thiết kế linh hoạt, Gemini được tối ưu hóa với ba kích cỡ khác nhau — Ultra, Pro và Nano — để có thể hoạt động trên mọi thứ, từ trung tâm dữ liệu đến thiết bị di động.

Giờ đây, Gemini sắp được tích hợp vào Bard trong bản nâng cấp lớn nhất từ trước đến nay. Gemini sẽ được triển khai cho Bard theo hai giai đoạn: Bắt đầu từ hôm nay, Bard sẽ sử dụng phiên bản Gemini Pro được điều chỉnh cụ thể bằng tiếng Anh để có thể lập luận nâng cao, lên kế hoạch, hiểu và hơn thế nữa. Và vào đầu năm sau, chúng tôi sẽ giới thiệu Bard Advanced, phiên bản cho phép bạn truy cập đầu tiên vào các mô hình với khả năng tân tiến nhất của chúng tôi — bắt đầu với Gemini Ultra.

Giới thiệu Gemini: mô hình AI lớn nhất và có khả năng tối ưu nhất từ Google - Giúp AI trở nên hữu ích hơn với mọi người

Bài viết chính thức trên Blog của Google, bản tiếng Việt
Thứ Tư, 6 tháng 12, 2023

Lời tựa từ CEO Google và Alphabet, 

ông Sundar Pichai:

Mỗi sự thay đổi công nghệ là một cơ hội để thúc đẩy khám phá khoa học, đẩy nhanh tiến bộ của con người và cải thiện cuộc sống. Tôi tin rằng quá trình chuyển đổi mà chúng ta đang thấy hiện nay với AI sẽ để lại dấu ấn sâu đậm đến cuộc sống chúng ta, lớn hơn nhiều so với sự chuyển đổi sang thiết bị di động hoặc web như thời gian trước. AI có tiềm năng tạo ra cơ hội — từ những điều bình thường đến những điều phi thường — cho mọi người ở khắp mọi nơi. Nó sẽ mang đến những làn sóng đổi mới và tiến bộ kinh tế mới, đồng thời thúc đẩy kiến ​​thức, học tập, sáng tạo và năng suất ở quy mô mà chúng ta chưa từng thấy trước đây.

Nhà thờ giáo xứ Lộc Lâm

Năm nay mùa Noel đến cũng là lúc kỷ niệm 325 năm thành lập Biên Hòa - Đồng Nai. Nhân dịp này chợt nhớ đến 15 năm trước, lúc kỷ niệm 310 năm Biên Hòa - Đồng Nai, ban Tuyên giáo tỉnh ủy Đồng Nai đã phát động cuộc bình chọn 10 kiến trúc ấn tượng nhất Đồng Nai, đối tượng bình chọn là người dân. Kết quả bình chọn công bố ngày 17/12/2008, lễ tôn vinh ngày 20/12/2008.

Điều thú vị là công trình kiến trúc đạt số phiếu bình chọn cao nhất là một công trinh kiến trúc công giáo: nhà thờ giáo xứ Lộc Lâm. Vì lý do tế nhị, ban tổ chức không công bố thứ hạng các kiến trúc ấn tượng nhất mà chỉ công bố danh sách 10 công trình kiến trúc xếp theo thứ tự ABC.

Dưới đây là thuyết minh của ban tổ chức về kiến trúc ấn tượng nhất Đồng Nai: Nhà thờ giáo xứ Lộc Lâm.

Giáo xứ Lộc Lâm

Địa chỉ: 7/37 khu phố 5, phường Hố Nai, thành phố Biên Hòa.
Thời gian khởi công: năm 2001.
Thời gian hoàn thành: năm 2005.

Nhà thờ giáo xứ Lộc Lâm. Ảnh: Phạm Hoài Nhân, 15/12/2015

Mộ cổ của danh thần

Rất nhiều người dân Biên Hòa biết đến Đức Ông Trần Thượng Xuyên - nếu là người gốc Hoa thì gần như 100% đều biết - vì ông là danh tướng người Hoa có công lớn trong việc khai mở vùng đất Biên Hòa - Đồng Nai, và vì đình Tân Lân, ngôi miếu thờ ông, nằm sát ngay chợ Biên Hòa, đối diện bờ sông, nơi nhiều người lui tới.

Trái ngược với nơi thờ Đức Ông, nơi yên nghỉ của ông nơi đâu thì chẳng mấy người biết, kể cả những bô lão sống ở Biên Hòa cả đời cũng nhiều người nói: Tui sống ở đây suốt cả đời đâu bao giờ nghe nói tới mộ của Đức Ông?

Cổng vào khu cổ mộ Đức Ông Trần Thượng Xuyên. Tháng 8/2023

Mối duyên Quảng Ngãi - Gò Công

1.

Nhân vật lịch sử gắn bó với đất Gò Công và được người Gò Công quý yêu, trân trọng nhứt có lẽ là Bình Tây đại nguyên soái Trương Định. Ca dao có câu:

Gò Công anh dũng tuyệt vời

Ông Trương đám lá tối trời đánh Tây

Ở xã Gia Thuận, huyện Gò Công Đông - tức khu vực Đám lá tối trời ngày xưa - hiện có đền thờ Trương Định, là di tích cấp quốc gia.

Hoa vàng ảo ảnh

Thảm hoa vàng trên triền đất đỏ

Một phần tư thế kỷ trước tôi tới Buôn Ma Thuột lần đầu. Trên một chiếc xe con, đi quá giang.

Thuở ấy tôi còn dành quá nhiều thời gian cho việc kinh doanh, chưa đi du lịch nhiều, chưa biết nhiều... Thuở ấy chưa có máy ảnh hay smartphone lo le trên tay để mà chụp lấy những khoảnh khắc đáng ghi... Thuở ấy cũng chưa có mấy ai đi phượt và Internet tuy có nhưng đường truyền chậm chạp, đắt tiền nên chẳng phổ biến được bao nhiêu.

Quốc lộ 14 vắng vẻ, đìu hiu, hai bên đường có khi vài chục cây số không có nhà cửa gì cả. Đất bên đường đỏ quạch, như ngậm trong mình dòng máu. Đất đỏ làm tôi nhớ đến đất Long Khánh quê mình, nhưng đất ở đây đỏ hơn, đượm hơn, như thấm đẫm trong trong mình một nỗi nồng nàn, da diết.

Ngôi làng chạm khắc gỗ dùng Google để đưa doanh nghiệp của họ lên bản đồ

Chắc nhiều doanh nghiệp đã biết tận dụng Google Maps (Google Bản đồ) và Google My Business (Google Doanh nghiệp của tôi) để quảng bá (miễn phí) cho doanh nghiệp của mình. Nhưng số doanh nghiệp chưa biết tận dụng điều này chắc cũng không ít. Như vậy hơi lãng phí, vì đây là những công cụ quảng bá khá hiệu quả, và đặc biệt là miễn phí, rất cần thiết và phù hợp với doanh nghiệp nhỏ.

Google vừa đăng bài viết của anh Wasan Dechakan, thợ chạm khắc gỗ và là chủ một cửa hàng nhỏ ở Thái Lan kể về kinh nghiệm dùng Google Maps và Google My Business để giới thiệu sản phẩm và cửa hàng của mình. Thấy cũng hay hay nên tui trích đăng lại để ai quan tâm có thể tham khảo, ai không quan tâm có thể coi như đọc một câu chuyện thời sự về ứng dụng công nghệ của một thợ thủ công bình thường.

Hoàng Ân cổ tự với cây dầu 300 tuổi

Ngày 2/11/2023, tại chùa Hoàng Ân ở Cù lao Phố, Biên Hòa đã diễn ra lễ đón nhận và gắn bia cây di sản Việt Nam cho cây dầu rái hơn 300 năm tuổi trong khuôn viên chùa. Đây là cây di sản đầu tiên và cho đến nay là duy nhất ở Đồng Nai.

Chùa Hoàng Ân được khai sơn năm 1726. Theo lời kể của người xưa thì khi ấy ở khu vực quanh chùa có nhiều cây dầu như vậy. Qua thời gian 3 thế kỷ, các cây dầu khác đã lần lượt biến mất, chỉ còn lại duy nhất một cây như hiện nay. Tình từ thời gian lập chùa đến nay là 297 năm, mà lúc ấy đã có cây dầu rồi như vậy tuổi của cây dầu đã trên 300 năm.

Đến viếng chùa, từ xa ta đã thấy câu dầu cao vút trời xanh. Chu vi gốc cây khoảng 8 met, 3 người ôm không xuể. 

Nhân dịp đặc biệt này, tui đăng lại bài viết năm 2011 về chùa Hoàng Ân với các thông tin và hình ảnh cũ, cách đây 12 năm. Cuối bài có bổ sung vài hình ảnh mới của chùa.

Đi uống cà phê vợt trong Chợ Lớn

Không biết ở Sài Gòn hiện nay còn bao nhiêu quán cà phê vợt. Search trên Google thấy có những bài viết: 5 quán cà phê vợt ở Sài Gòn có tuổi đời lâu nhất, 4 quán cà phê vợt có tuổi đời lâu năm nhất Sài Gòn, 3 quán cà phê vợt lâu năm - nhất định phải thử khi ở Sài Gòn...

Dù 5, 4 hay 3 thì trong danh sách ấy thế nào cũng có tên quán cà phê Ba Lù, ở đường Phùng Hưng, phường 14, quận 5. Những quán cà phê kể trên đều có tuổi đời hơn nửa thế kỷ, và có một mạch suy luận logic như vầy: đã lâu năm ắt phải pha cà phê bằng vợt, và đã pha bằng vợt ắt phải là quán của người Hoa.

Suy luận trên có phần áp đặt, vì có những quán cà phê lâu năm nhưng từ xưa đã pha bằng phin (như các quán Tây ở quận Nhứt) hay quán đã từng pha bằng vợt nhưng đã chuyển sang pha phin từ lâu. Và hai nữa là quán cà phê vợt ban đầu có thể của người Hoa thiệt, nhưng ngay sau đó có không ít quán của người Việt (cũng tồn tại lâu năm).

Tuy nhiên, nếu chọn một quán cà phê đáp ứng cả 3 tiêu chí: lâu năm, cà phê vợt, quán của người Hoa, thì cà phê Ba Lù xứng đáng để chọn làm điểm đến tiêu biểu.

Tản mạn cà phê vợt

Miền Bắc có cà phê vợt không?

Cái nồi ngồi trên cái cốc - đó là câu chuyện cười cợt các chú bộ đội từ ngoài Bắc vô "giải phóng" miền Nam năm 1975, khi nhìn cái phin cà phê đặt trên cái ly. Mọi người khẳng định đây là chuyện có thiệt, và tui cũng tin chắc đây là chuyện có thiệt 100%, giống như chuyện mấy ảnh khoe ngoài Bắc giàu có lắm, ti vi tủ lạnh chạy đầy đường, kem nhiều tới mức phơi khô để dành ăn cả tháng...

Gác qua một bên câu chuyện ngờ nghệch của các chiến sĩ vẻ vang bên thắng cuộc, câu hỏi tui tự đặt ra trong chuyện này là: Rõ ràng là dân ngoài đó không biết tới cà phê phin, nhưng như vậy họ pha cà phê bằng gì? Ngoài Bắc có pha cà phê bằng vợt không?

Quán cà phê ở Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Lê Hồng Phong, Hà Nội năm 2014. Thời điểm này cái ở trên bàn không còn được gọi là cái nồi ngồi trên cái cốc nữa.

Chuyện ăn lẩu trâu nhúng mẻ ở Long Xuyên

1. 

Lần đầu tiên tui nghe nói tới món mẻ là khi đi Cà Mau khoảng hơn hai chục năm trước. Trên đường ra Mũi, cậu hướng dẫn viên hỏi tui trưa nay thích ăn món gì. Tui hỏi Cà Mau có món gì ngon. Cậu ta hào hứng giới thiệu: Anh ăn cơm mẻ cho lạ miệng.

Mới nghe từ này lần đầu nên tui hỏi: Cơm mẻ là cơm gì?

• Cơm mẻ là cơm nguội người ta để cho thiu có mùi chua chua đó anh. Ăn ngon lắm!

Khỏi nói, nghe tới đây là tui nhợn rồi nên từ chối ăn món đặc sản cơm thiu đó. Cậu hướng dẫn viên tiu nghỉu, nói: Ờ, ở thành phố chắc nhiều người hổng ăn được món này.

Vài năm sau (tức là cách đây gần hai chục năm) tui đi Long Xuyên chơi với Cảnh Toàn. Tối, Toàn rủ: Anh em mình đi ăn lẩu trâu đi anh. Lẩu trâu nhúng mẻ nổi tiếng Long Xuyên luôn đó!

Món thịt trâu nhúng mẻ. Ảnh: Bachhoaxanh.com

Những con tem "Cô bé Lọ lem"

Hồi tui còn học cấp 2 - khoảng đầu những năm 1970 - khoái chơi tem. Trong số những tem tui sưu tầm được có bộ tem khá đẹp như vầy.

Như ghi trên tem, bộ tem do Nagaland phát hành. Đã chơi tem, tất nhiên phải tìm hiểu xuất xứ của từng con tem mình sưu tầm được. Vậy Nagaland - nơi phát hành bộ tem này - là quốc gia/vùng lãnh thổ nào? ở đâu?

Cây bao báp

Bao báp là một loài cây khổng lồ, sống ở châu Phi. Cây trưởng thành cao 20 - 30 met, và có đường kính từ 7 đến 11 met. Nó to đến nỗi người ta có thể khoét lòng thân cây thành nhà ở (nhà ở bề ngang 4 - 5 mét là ok rồi, đúng không?).

Bạn có thể xem ảnh này để hình dung nó to cỡ nào. (Ảnh: Wikipedia)

Kandinsky - người họa sĩ có thể "nhìn thấy" âm thanh

Wassily Kandinsky (16/12/1866 – 13/12/1944) là một họa sĩ, thợ in và nhà lý luận người Nga. Ông là cây đại thụ trong làng nghệ thuật, là người đầu tiên khai phá các quy tắc hội họa trừu tượng thuần túy, mở đường cho trào lưu Trường phái biểu hiện và Nghệ thuật trừu tượng.

Wassily Kandinsky, tên khai sinh là Wassily Wassilyevich Kandinsky, sinh 16/12/1866 tại Moscow, Nga và mất 13/12/1944 tại Neuilly-sur-Seine, Pháp.

Chùa Phật Bốn Tay ở Biên Hòa và...

Nhà văn Sơn Nam từng viết rằng ông rất tâm đắc với câu ca dao:

Ra đi gặp vịt thì lùa

Gặp duyên thì kết, gặp chùa thì tu

Câu ca dao nói lên tính phóng khoáng, xuề xòa, sao cũng được của người dân Nam bộ. Ra đường gặp tượng có dáng vẻ linh thiêng thì cho rằng đó là tượng Phật, đã là tượng Phật thì đem vô chùa thành kính phụng thờ mà không cần biết đó thật sự là tượng gì, của ai.

Trường hợp này đã xảy ra đối với chùa Bửu Sơn ở Biên Hòa, còn được gọi là chùa Phật Bốn Tay.

Chùa Bửu Sơn - Biên Hòa. Ảnh: PHN 2018

Phú Ninh - Từ đại công trình thủy lợi đến khu du lịch sinh thái

1. Đại công trình thủy nông

Hồ Phú Ninh là một hồ chứa nước nhân tạo, thuộc địa phận huyện Núi Thành và huyện Phú Ninh tỉnh Quảng Nam. Đây là một công trình thủy lợi quy mô lớn của tỉnh Quảng Nam, được khởi công ngày 29/3/1977 và khánh thành ngày 27/3/1986. Hồ Phú Ninh có diện tích mặt nước hơn 3.200 ha, sức chứa 344 triệu m³ nước phục vụ tưới tiêu cho 23.000 ha lúa và hoa màu thuộc các huyện Phú Ninh, Núi Thành, Thăng Bình, Quế Sơn, thành phố Tam Kỳ và một phần diện tích của huyện Duy Xuyên. Tại thời điểm khánh thành hồ Phú Ninh là công trình thủy lợi lớn nhất miền Trung, và là hồ lớn thứ hai Việt Nam, chỉ sau hồ Dầu Tiếng ở Tây Ninh.

Hồ Phú Ninh. Ảnh: VnTrip

Cuối năm, người ta bay đi đâu?

Hiện giờ khi muốn đi đâu xa bằng máy bay hầu như chắc chắn người ta sẽ dùng app trên điện thoại hoặc truy cập mạng trên máy tính để tìm và đặt chuyến bay. Có rất nhiều app/trang web như vậy của các hãng máy bay, các đại lý du lịch (Traveloka, Booking, Vntrip...). Google không đứng ngoài cuộc, họ có ứng dụng Google Flight để đáp ứng nhu cầu trên.

Lạc vào tiên cảnh

Lâu nay khi nói đến làng cổ Việt Nam người ta thường nhắc đến ba ngôi làng cổ đẹp nhất, là di tích quốc gia, được Tổng cục Du lịch Việt Nam cùng Tổ chức Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) lựa chọn để đầu tư phát triển mô hình du lịch nông thôn, đó là làng cổ Đường Lâm ở Hà Nội (được công nhận di tích quốc gia năm 2006), làng cổ Phước Tích ở Huế (di tích quốc gia năm 2009)và làng cổ Đông Hòa Hiệp ở Cái Bè (di tích quốc gia năm 2017).

Lâu nay tui cũng biết 3 ngôi làng cổ nổi tiếng như vậy. Thế rồi không định trước, tui có dịp ghé thăm làng cổ Lộc Yên ở Quảng Nam, một ngôi làng tuyệt đẹp và biết thêm rằng đây là một trong bốn ngôi làng cổ đẹp nhất Việt Nam.

Làng cổ Lộc Yên nhìn từ trên cao. Ảnh: VnExpress

Google Bard nay đã liên kết với Gmail, Google Maps và nhiều ứng dụng khác

 

Một trong những lợi ích lớn nhất khi trải nghiệm AI tạo sinh của Bard là nó có khả năng “đo ni đóng giày” từng phản hồi một cách chính xác theo những gì bạn cần. Ví dụ, bạn có thể yêu cầu Bard lập một bản kế hoạch cho chuyến du lịch cùng bạn bè, tạo danh sách mua sắm trực tuyến, hoặc giúp giải thích một chủ đề khoa học cho con bạn. Bard hiện đang ngày càng trở nên hoàn thiện hơn trong việc tùy biến các phản hồi nhằm giúp bạn có thể dễ dàng biến ý tưởng của mình thành hiện thực.

Chúng tôi hiện đang triển khai phiên bản Bard tối ưu nhất từ trước đến nay. Khả năng truy cập vào các tính năng ngôn ngữ tiếng Anh sẵn có đang được chúng tôi mở rộng sang nhiều ngôn ngữ và quốc gia khác. Bard hiện đã tích hợp với các ứng dụng và dịch vụ của Google để tạo ra những phản hồi hữu ích hơn, đồng thời nó cũng cải thiện tính năng “Google it” với việc cho phép bạn kiểm tra lại các câu trả lời.

Hiếu Liêm, nơi bình yên chim hót

Hiếu Liêm (Bắc Tân Uyên, Bình Dương) ngày xưa gần như vùng trung tâm của Chiến khu Đ. Căn cứ Khu ủy Miền Đông Nam Bộ đặt tại đây. Rừng rậm hoang vu là điều kiện lý tưởng để đặt căn cứ kháng chiến.

Gần nửa thế kỷ qua đi, đặc điểm đất rừng hoang vu không còn phục vụ cho chiến tranh nữa mà là cho những mục đích khác.

Cách đây khoảng 10 năm, một số nông dân miền Tây đến Hiếu Liêm và phát hiện khí hậu, thổ nhưỡng nơi đây rất phù hợp cho việc trồng cam, quít, bưởi... Thế là từ đó người dân Hiếu Liêm nói riêng và huyện Bắc Tân Uyên nói chung bắt đầu trồng các loại cây ăn trái có múi thay cho những rẫy mía, rẫy khoai mì kém hiệu quả kinh tế.

Hiếu Liêm! Ðâу núi rừng chiến khu!

Hiếu Liêm ngày xưa là rừng rậm hoang vu, là chiến khu Đ, là nơi hiểm nguy rình rập. Gần hơn, Hiếu Liêm là lâm trường. Nơi đây ẩn chứa nhiều câu chuyện huyền hoặc, khiến cho người ta bỗng liên tưởng tới bài hát Bắc Sơn của Văn Cao - trong đó Bắc Sơn thay bằng Hiếu Liêm.

Hiếu Liêm! Ɲơi đó sa trường xưa

Hiếu Liêm! Ðâу núi rừng chiến khu!

Hiếu Liêm ở đâu, Đồng Nai phải không? Đúng! 

Sao nghe nói Hiếu Liêm ở Bình Dương mà? Đúng luôn!

Sao kỳ vậy? Ba phải quá vậy trời!

Tượng Phật Thích Ca ở chùa Xá Lợi

Chùa Xá Lợi ở TPHCM là một ngôi chùa nổi tiếng, gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử, là một danh lam thắng cảnh. Trọng tâm của chùa là ngôi chánh điện, và trọng tâm của ngôi chánh điện tất nhiên là tượng Phật Thích Ca được thờ nơi ấy. Điều hãnh diện cho người dân Biên Hòa là bức tượng này do một nghệ nhân lỗi lạc của Biên Hòa tạo tác: Điêu khắc gia Lê văn Mậu. Thầy Lê văn Mậu lúc đó là hiệu trưởng trường Mỹ nghệ Biên Hòa (nay là trường Cao đẳng Mỹ thuật Trang trí Đồng Nai).

Chùa Xá Lợi hiện nay, tọa lạc tại góc đường Bà Huyện Thanh Quan và Sư Thiện Chiếu, Quận 3

Ai mua tên miền .AI không?

Trong tên miền (domain name) thì 2 ký tự cuối sau dấu chấm thể hiện tên quốc gia quản lý tên miền đó. Thí dụ: tên miền tuoitre.vn, vnexpress.vn thì .vn cho biết tên miền này do Việt Nam quản lý. 2 ký tự xác định tên miền quốc gia này được gọi là Tên miền quốc gia cấp cao nhất (Country code top-level domain, viết tắt ccTLD), được dùng hoặc dự trữ cho 1 quốc gia hoặc 1 lãnh thổ phụ thuộc.

Việc tạo ra và ủy quyền cho các tên miền quốc gia được Tổ chức cấp phát số hiệu Internet (Internet Assigned Numbers Authority, IANA) thực hiện. IANA xem xét và quy đinh tên cho từng quốc gia/lãnh thổ thường là theo 2 chữ cái trong tên quốc gia/lãnh thổ đó, bảo đảm không trùng nhau. Thí dụ: Việt Nam là .vn, Venezuela là .ve, Virgin Islands (thuộc Mỹ) là .vi.

Đảo quốc Antiguilla. Photographer: cdwheatley/E+/Getty Images. Ảnh trích từ Bloomberg

Trong số các quốc gia/vùng lãnh thổ được quy định tên miền có đảo quốc Anguilla thuộc Anh, nằm ở vùng biển Caribbean. Đây là một lãnh thổ nhỏ xíu, có diện tích 91 km² (bằng 1/3 diện tích thành phố Biên Hòa) và dân số 15.899 người (tương đương dân số phường Hiệp Hòa - tức Cù lao Phố, Biên Hòa). IANA ban cho nó tên miền là .ai (dựa theo tên Anguilla).

Chả ai quan tâm đến tên miền này, và người dân Anguilla - những người đủ tư cách để đăng ký tên miền .ai - thì chẳng có mấy mống (dân số toàn lãnh thổ chưa tới 20.000 người mà!).

Thế rồi một ngày kia ChatGPT và trí tuệ nhân tạo nổi đình nổi đám. Trí tuệ nhân tạo là Artificial Intelligence, viết tắt là AI. Hai chữ AI bây giờ là chữ trên cửa miệng mọi người. Các công ty - nhất là công ty công nghệ - đều muốn tên miền, tức tên website của mình có phần đuôi là .ai cho nó hoành tráng. Muốn có thì phải làm sao? Phải mua từ nơi sở hữu nó chớ sao, và nơi đó chính là Anguilla.

Hàng loạt ông lớn công nghệ đã mua tên miền .ai từ Anguilla, như Google mua Google.ai, Facebook mua Facebook.ai, Microsoft mua Microsoft.ai, Elon Musk thì mua X.ai, Stability.ai,.. và vô số công ty công nghệ khác.

Vince Cate, người quản lý việc đăng ký tên miền của Anguilla, ước lượng rằng phí đăng ký tên miền .ai sẽ lên tới 30 triệu USD trong năm 2023. Xin lưu ý rằng khi cấp phát tên miền thì đơn vị sở tại không hề tốn kém chi phí gì cả (chỉ cho cái tên thôi mà), như vậy với một lãnh thổ bé tí như Antiguilla thì số thu 30 triệu USD/năm là quá lớn!

Biểu đồ cho thấy doanh thu từ việc đăng ký tên miền .ai của Anguilla bắt đầu tăng nhanh từ 2021, 2022 khi AI được quan tâm và tăng vọt năm 2023 khi có sự ra đời của ChatGPT. Nguồn: Vince Cate, trích từ Bloomberg.

Công ty khởi nghiệp Character.AI, được thành lập năm 2021, với chức năng cho phép người dùng tạo chatbot tùy chỉnh của riêng mình, là công ty công nghệ đầu tiên đã chớp lấy tên miền .ai vào tháng 9/2022. Tuyệt hơn nữa, địa chỉ trang web giống hệt tên công ty: Character.ai. Người đồng sáng lập và Chủ tịch Daniel De Freitas cho biết việc sử dụng tên miền .ai “là sự lựa chọn đương nhiên” đối với công ty.

Vincent Cate thì nói: “Tôi nghĩ chúng ta đang ở những ngày đầu của trí tuệ nhân tạo, vì vậy tôi nghĩ chúng ta vẫn đang ở những ngày đầu của tên miền .ai”.

Tui thấy Anguilla bán tên miền .ai thấy mà ham, nên tui dò thử trong các tên miền quốc gia còn cái tên nào hay hay không để mình... đầu cơ. Và tui tìm thấy tên miền của Đảo quốc Vincent (tên đầy đủ là Saint Vincent and the Grenadines). Tên miền của đảo quốc Vincent là .vc (vi-xi). Ai thích đăng ký không?

Phạm Hoài Nhân

Nhà thờ giáo xứ Thượng Phúc

Giáo xứ Thượng Phúc thuộc giáo hạt Lạc An, giáo phận Phú Cường. Nhà thờ Thượng Phúc tọa lạc tại ấp 3, xã Lạc An, huyện Bắc Tân Uyên, tỉnh Bình Dương.

Giáo xứ Thượng Phúc. Ảnh: Phạm Hoài Nhân, 2023

Như hầu hết các giáo xứ khác ở Lạc An, giáo xứ Thượng Phúc được hình thành bởi những giáo dân di cư từ Bắc vào năm 1954. Tiền thân của giáo xứ Thượng Phúc ở Lạc An là giáo xứ Thượng Phúc ở xã Thụy Sơn, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.

Vào đến Lạc An năm 1954, khi đó nơi đây là vùng đất hoang vu, người dân phải chống chọi với bệnh sốt rét hoành hành và cả thú dữ như cọp beo. Đến tháng 2/1955, ngôi nhà thờ Thượng Phúc được dựng lên bằng tranh tre, vách lá.

Nhà thờ giáo xứ Lực Điền ở Lạc An

Lạc An là nơi định cư của đồng bào miền Bắc di cư vào Nam năm 1954, chủ yếu từ tỉnh Thái Bình và Hưng Yên. Kéo theo đó là những giáo xứ được hình thành, những nhà thờ được xây dựng. Trong chuyến du hành về Lạc An, ta cùng ghé thăm một trong những nhà thờ như thế, có cái tên nghe rất là... nông dân: Nhà thờ giáo xứ Lực Điền.

Tên Lực Điền được lấy theo tên của giáo xứ tiền thân, là xứ Lực Điền thuộc giáo phận Thái Bình, tổng giáo phận Hà Nội. Ngoài ra, giáo xứ Lực Điền còn được hình thành từ 3 giáo họ, giáo xứ khác cũng đếu từ giáo phận Thái Bình.

Nhà thờ ở Lạc An

Lạc An là một xã thuộc huyện Bắc Tân Uyên, tỉnh Bình Dương.

Trước kia, Lạc An thuộc quận Tân Uyên, tỉnh Biên Hòa. Cái tên Lạc An gắn liền với rừng rậm hoang vu và từ chỗ rừng rậm hoang vu này nó gắn liền với chiến khu. Chiến khu Đ được hình thành vào tháng 2/1946, khởi đầu từ 5 xã: Tân Hoà, Mỹ Lộc, Tân Tịch, Thường Lang, Lạc An (đều thuộc huyện Tân Uyên, tỉnh Biên Hoà).

Lạc An được nhắc đến cùng Trị An trong lời bài hát Trị An âm vang mùa xuân:

Về lại chiến khu, ghé qua Thường Lang hay qua Lạc An

Một trời nước non, Tân Uyên chờ ai, sương bay Mã Đà

Nhà thờ giáo xứ Thượng Phúc, Lạc An. Ảnh: Phạm Hoài Nhân

Có gì ở nhà thờ Thịnh An?

Giáo xứ Thịnh An là một giáo xứ mới được thành lập từ ngày 1/10/2016. Giáo xứ nằm trên địa bàn xã Vĩnh Tân, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai. Từ Ngã ba Trị An đi theo tỉnh lộ 767 khoảng 14 km thì bên phải là nhà thờ Thịnh An. Nơi đây có khoảng 3.100 giáo dân.

Giáo xứ mới thành lập, ở xa, lại thêm tui không phải người công giáo nên tui không hề biết gì về giáo xứ và nhà thờ Thịnh An. Thậm chí chưa nghe tên luôn.

Ấy vậy mà trên đường từ Trị An về Biên Hòa, Hùng Mypho quả quyết nói với tui: Em chở anh ghé vô đây, bảo đảm anh sẽ thích mê. Và hắn chở tui vô nhà thờ Thịnh An!

Quê ngoại tui, Đông Hòa Hiệp

Quê ngoại tui ở Cái Bè. Đó là tui nghe nói vậy chớ chưa hề sống ở đó, cũng không hề có dịp về quê ngoại. Đơn giản là vì cả gia đình ông bà ngoại đã rời Cái Bè từ khi má tui... chưa có chồng (và kéo theo là khi đó chưa có tui trên cõi đời này)!

Lâu, lâu thiệt lâu sau đó tui biết thêm một chi tiết rằng quê ngoại ở xã Đông Hòa Hiệp, thuộc huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang. Biết và nhớ cái tên hay hay đó thôi, chớ cũng không biết nó có gì đặc biệt.

Không lâu sau đó, với sự phát triển của công nghệ thông tin và xu hướng du lịch, tui biết thêm một thông tin bất ngờ: Làng cổ Đông Hòa Hiệp ở Cái Bè là một trong bốn ngôi làng cổ nổi tiếng nhứt, đẹp nhứt Việt Nam!

Bản đồ Làng cổ Đông Hòa Hiệp ở lối vào làng

Các quốc gia có tỷ lệ Công nhân Robot/người thật cao nhất

Khoản đầu tư khổng lồ của Trung Quốc vào người máy công nghiệp đã giúp cho họ  trở thành một trong những quốc gia có mức độ tự động hóa cao nhất hành tinh chỉ trong vài năm ngắn ngủi. Theo nghiên cứu mới nhất của Liên đoàn Robot quốc tế (International Federation of Robotics), số lượng robot hoạt động trong ngành sản xuất của Trung Quốc đạt tỷ lệ 322 con trên 10.000 nhân viên vào năm 2021, lần đầu tiên vượt qua mật độ robot trong ngành công nghiệp Hoa Kỳ (274 con trên 10.000 nhân viên). Trung Quốc hiện đứng thứ năm trên thế giới, sau Hàn Quốc (1.000 trên 10.000 nhân viên), Singapore (670), Nhật Bản (399) và Đức (397).

Biểu đồ dưới đây cho thấy, Trung Quốc và Hàn Quốc là những quốc gia tiến bộ nhất trong cuộc đua tự động hóa công nghiệp trong những năm gần đây. Tại châu Âu, mật độ robot đã có bước nhảy vọt khá lớn trong ngành công nghiệp Thụy Sĩ, với tỷ lệ tăng gần gấp đôi từ năm 2017 đến năm 2021 - từ 129 lên 240 robot trên 10.000 nhân viên. Tại Pháp, ngành sản xuất có mức độ robot hóa thấp hơn so với hầu hết các nước láng giềng: 163 robot/10.000 nhân viên vào năm 2021 - so với 217 ở Ý, 198 ở Bỉ/Luxembourg và 167 ở Tây Ban Nha.

Anna Fleck

Statista

Vùng đất Thập ngũ tiên sa

Tui có dịp đến huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam và biết được rằng đây là vùng đất Thập Ngũ Tiên Sa, tức là nơi 15 nàng tiên từ thượng giới sa xuống.

Chuyện kể như vầy:

Vùng đất này thuở xa xưa đẹp hơn thượng giới. Vào mùa Xuân nọ, các nàng tiên nữ ngao du hạ giới, tới đây và mê mẩn không chịu về. 15 nàng tiên mỗi nàng chọn một chỗ để ở lại, bất chấp lệnh Ngọc hoàng Thượng đế gọi về.

15 nàng tiên, mỗi nàng một chỗ, giờ là 1 thị trấn Tiên Kỳ và 14 xã: Tiên An, Tiên Cẩm, Tiên Cảnh, Tiên Châu, Tiên Hà, Tiên Hiệp, Tiên Lãnh, Tiên Lập, Tiên Lộc, Tiên Mỹ, Tiên Ngọc, Tiên Phong, Tiên Sơn, Tiên Thọ. Còn nguyên vùng đất ấy giờ là huyện Tiên Phước.

Tui đang ngồi trên một bờ đá ở Tiên Cảnh, mộng gặp tiên nữ!

Nàng tiên nào cũng xinh đẹp, tài giỏi, đảm đang nhưng vẫn giữ nét riêng nên các vùng đất cũng có những đặc thù khác biệt.

Ví dụ như tục ngữ có câu "Gái Tiên Hà, gà Tiên Lãnh". Con gái Tiên Hà, nhờ thường xuyên tắm rửa và dùng nước ở đoạn sông Tiên đẹp nhất nên xinh hơn. Gà Tiên Lãnh ngon nhất vì nuôi thả ở vùng đất giàu côn trùng. Tiên Châu là vùng đất thủy tụ, có suối Tiên, thác 7 tầng, các bãi đá đẹp như tranh vẽ. Tiên Cảnh là vùng đất đẹp như... tiên cảnh. Còn dân làng Tiên Thọ thì nghe đồn là sống lâu nhất...

Những bờ tường đá ở Làng cổ Lộc Yên, xã Tiên Cảnh

Những cái tên nghe thiệt là hay, có từ bao đời nay. Tui tò mò tìm hiểu coi bây giờ có còn giữ được như xưa không. Hay quá, giờ vẫn là những Tiên như ngày xưa. Chả bù với thành phố nọ, khi bên thắng cuộc vô rồi bèn vênh váo đổi hết những cái tên thân thương bằng những tính từ kêu rổn rảng: Quyết Thắng, Quang Vinh, Trung Dũng, Thống Nhất... Nếu Tiên Phước mà cũng đổi tên theo kiểu đó thì... see mother Tiên rồi!

Phạm Hoài Nhân

Từ du đãng Cầu Muối trở thành bậc Hiển thánh

Dạo bước trong khuôn viên nhà thờ Tân Triều, tui thấy bức tượng một vị thánh giơ cao cây thánh giá, phía sau mang dòng chữ: Tôi là Kitô hữu, không bao giờ tôi chối chúa. Bệ tượng ghi tên vị thánh này là Trần văn Hạnh.

Vốn không phải người công giáo, tui không biết nhiều về các vị hiển thánh trừ những vị rất nổi tiếng, do đó tui ra về với chút tò mò: Trần văn Hạnh là ai?

Về nhà tìm hiểu, tui rất bất ngờ với thông tin này: Trần văn Hạnh vốn là một tay du đãng khét tiếng ở Cầu Muối!

Nhà thờ Tân Triều

Có lẽ bạn đã từng ghé thăm Làng bưởi Tân Triều, hoặc ít ra đã từng nghe nói đến bưởi Tân Triều, một giống bưởi ngon nổi tiếng ở Biên Hoà. Thế nhưng nhà thờ Tân Triều thì chắc bạn ít hoặc chưa nghe nhắc đến. 

Nhà thờ giáo xứ Tân Triều. Ảnh: PHN

Tân Triều là một cù lao trên sông Đồng Nai, cách trung tâm TP. Biên Hoà khoảng 10 km về phía Bắc, thuộc huyện Vĩnh Cửu (tức là nói một cách chính xác về mặt địa lý hành chánh thì Tân Triều không phải ở Biên Hoà!). Du khách phương xa đến Biên Hoà thường ghé thăm khu du lịch sinh thái Làng Bưởi Tân Triều, hay còn được gọi là Vườn bưởi Năm Huệ.

K'pan: Ghế độc mộc độc đáo

K'pan là tên một chiếc ghế của người Ê đê. Chỉ là chiếc ghế thôi, nhưng đây là chiếc ghế hết sức độc đáo.

Về mặt tinh thần, đây là chiếc ghế cao quý, mà mỗi buôn làng chỉ 1 đến 2 gia đình được sở hữu. Họa hoằn lắm, nếu buôn làng rất sung túc, giàu có thì mới có 3 hoặc tối đa là 4 gia đình có có k'pan. Gia đình được phép có k'pan chẳng những phải là gia đình khá giả mà còn là gia đình có lòng hào hiệp, thường giúp đỡ người trong buôn.

Về mặt vật chất, k'pan là một chiếc ghế dài khoảng 15 met, rộng 65 - 85 cm, dày khoảng 7 - 8 cm, 2 đầu hơi uốn cong, được đẽo từ một thân gỗ duy nhất! K'pan chính là một chiếc ghê độc mộc. Thời nay khi cây rừng đã bị tàn phá, không dễ gì làm được một chiếc k'pan.

Chính vì k'pan quan trọng như vậy cho nên từ lúc xin phép được làm k'pan, chọn cây để làm k'pan, thi công làm k'pan trong rừng... người chủ k'pan đều phải trải qua những nghi lễ hết sức trịnh trọng. Đặc biệt là khi k'pan đã được làm xong, lễ rước k'pan từ rừng về nhà là một lễ hội lớn với những nghi thức trọng thể của cả buôn làng.

Lễ rước k'pan từ trong rừng về. Ảnh: Báo Công an TPHCM.

Vòng thời gian

Mốc thời gian

Thập niên 1960, nhạc sĩ Y Vũ sáng tác bài Năm 2000. Lúc ấy, còn trên ba mươi năm nữa mới đến năm 2000. Quãng thời gian không dài, nhưng cũng là nửa đời người, và nhiều người thuở ấy không mong mình tồn tại trên cõi đời đến một năm tháng xa xôi như vậy. Cũng vì thế nên lời ca man mác u hoài...

Năm 2000, năm tôi trở về vùng đất thênh thang

Tôi gặp người tình cũ bên đường

Bây giờ nàng bạc sương tóc mây....

Năm 2000, năm tôi trở về tìm dấu thân yêu

trong bạn bè dần đã qua đời

Qua một lần thế kỷ hai mươi

Lan man về trái khổ qua

1. Tên gọi Khổ qua

Khổ qua là... trái khổ qua, hiểu theo nghĩa Hán Việt là trái dưa đắng. Tiếng Anh là bitter melon, cũng có nghĩa là dưa đắng luôn. Miền Bắc gọi là mướp đắng.

Ở miền Nam và miền Trung, không biết vì lười phát âm phụ âm kh hay sao, mà người ta thường kêu là ổ qua. Hồi tui còn nhỏ ở nhà, thậm chí phát âm thành hủ qua luôn!

Rượu ly bôi ngày ấy tiễn anh đi...

Ly bôi, theo Từ điển tiếng Việt của Lê văn Đức là: Chén rượu uống khi từ biệt, khi tiễn đưa, theo Từ điển Thanh Nghị là Chén rượu uống lúc chia tay. Từ điển tiếng Việt của Viện ngôn ngữ học thì không có từ này, chắc rằng cho nó là từ cổ, không xài nữa.

Với đặc điểm là từ Hán Việt, cổ, ta dễ thấy ly bôi thường xuất hiện trong tuồng cải lương, cổ nhạc. Có lẽ câu hát có chữ ly bôi được nhiều người nhớ nhất là trong bài  vọng cổ Võ Đông Sơ.

Rượu ly bôi ngày ấy tiễn anh đi,

hoa lá bay theo vó ngựa phi,

Có biết đâu buổi tiễn đưa hôm ấy

là buổi chia lìa nàng chờ đợi mà chi.

Rượu ly bôi ngày ấy tiễn anh đi,

hoa lá bay theo vó ngựa phi,

Người ơi!...

Người là Nhân. Người ơi là Nhân ơi. Cho nên tui rất xúc động khi có rất nhiều – phải nói là vô số - bài hát réo gọi tên tui, thậm chí réo gọi Người ơi ngay từ đầu. Xin nhấn mạnh là Người ơi và ngay từ đầu luôn, chớ chỉ có có chữ người hoặc xuất hiện đâu đó trong bài thì vô thiên lủng, khỏi kể.

Giờ xin kể một số bài mà trước mắt tui nhớ được:

Tìm kiếm bằng Google giờ đây mạnh hơn nhiều với Generative AI

Một bài viết trước của Google đã giới thiệu về Generative AI (xem bài Generative AI là cái gì?), như là một sự mào đầu về khả năng mới của Google Tìm kiếm với ứng dụng AI. Tuần này, nhân dịp diễn ra sự kiện Google I/O 2023, Google đã đăng bài viết giới thiệu sâu hơn về chủ đề này. Bài viết bằng tiếng Việt do đội ngũ Google dịch từ nguyên gốc tiếng Anh. Tui xin trích đăng lại tại đây.

Tăng Cường Trải Nghiệm Trên Google Tìm Kiếm Với Generative AI

Trong 25 năm, chúng tôi đã tập trung nguồn lực khoa học và kỹ thuật để xây dựng công cụ tìm kiếm. Những phương pháp tìm kiếm hoàn toàn mới đang được chúng tôi phát triển với sự hỗ trợ từ các tiến bộ mới nhất trong lĩnh vực AI - từ tìm kiếm trực quan bằng Google Ống kính (Lens) đến tìm kiếm bằng các phương thức khác, ví dụ như sử dụng đồng thời cả hình ảnh và văn bản với công cụ multisearch (đa tìm kiếm). Thực tế là hàng tháng có đến 12 tỷ lượt tìm kiếm hình ảnh bằng công cụ Ống kính (Lens), tăng gấp bốn lần chỉ sau hai năm; đồng thời lượt tìm kiếm đa phương thức cũng tăng mạnh.

Với những bước đột phá mới trong generative AI, chúng tôi đang hình dung lại một lần nữa những gì mà một công cụ tìm kiếm có thể làm. Thông qua công nghệ mới này, chúng tôi có thể giải đáp những loại câu hỏi mới mà bạn chưa bao giờ nghĩ rằng Google Tìm kiếm có thể trả lời được, đồng thời thay đổi cách sắp xếp thông tin, giúp bạn hiểu được bối cảnh của vấn đề dễ dàng.

Nhà thờ Song Vĩnh

Song Vĩnh là một khu phố nhỏ thuộc phường Tân Phước, thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Đó là nói theo địa danh hành chánh hiện nay, chớ trước đó (trước ngày 12/4/2018) nơi đây là ấp Song Vĩnh thuộc xã Phước Hoà, huyện Tân Thành. Có lẽ chẳng mấy ai biết đến cái tên Song Vĩnh này, cho đến khi tại đây xuất hiện một ngôi nhà thờ bề thế với vẻ đẹp cổ điển châu Âu.

Đi trên quốc lộ 51 hướng ra Vũng Tàu, qua chùa Đại Tòng Lâm (phía tay trái) khoảng 4 km thì từ xa bên phải quốc lộ ta đã thấy nhô lên ngôi tháp cao mang dáng vẻ cổ điển. Đó là nhà thờ Thánh Anthony, giáo xứ Song Vĩnh.

Kẻo chúng ta quên

Thôi thôi buông áo em ra

để em đi bán kẻo hoa em tàn

Đó là câu hát má ru tui từ thuở nào. Trong câu ca dao này tui lưu ý đến chữ kẻo: kẻo hoa em tàn. Trong ngữ cảnh này có thể hiểu là nếu không thì hoa em sẽ tàn, nhưng ngoài việc dùng đúng vần điệu, chữ kẻo có ý nghĩa đắt hơn nhiều mà tui khó giải thích được.

Generative AI là cái gì?

Gần đây, thuật ngữ Generative AI được nhắc đến nhiều. Đặc biệt trong tháng 3 vừa qua Google giới thiệu rằng họ đang Mang đến sức mạnh của generative AI cho các nhà phát triển và doanh nghiệp thông qua Google Cloud và MakerSuite, đồng thời giới thiệu các tính năng mới do AI cung cấp trong Google Workspace. Google Cloud và Google Workspace là những thứ khá quen thuộc với người dùng Google, vậy nên việc ứng dụng Generative AI vào đấy rất đáng quan tâm.

Nhưng... Generative AI là cái quái gì?

Nghĩa đen của Generative là sinh sản. Generative AI là AI sinh sản hay AI sáng tạo. Nhưng chỉ dịch như vậy thì... cũng đâu hiểu được nó là cái gì. Chắc là biết vậy nên Google mới bày ra một cuộc trò chuyện với Douglas Eck, giám đốc nghiên cứu cấp cao của Google, để ông này giải thích cho mọi người rõ hơn. Tui chỉ làm trò tài khôn là dịch lại nội dung trò chuyện này thôi.